T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2022/1081 - 2023/485
T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ
ESAS NO: 2022/1081 ( KABUL KALDIRMA)
KARAR NO: 2023/485
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/09/2021
ESAS-KARAR NO: 2021/111 E 2021/655 K
DAVACI:
VEKİLLERİ:
DAVALI:
VEKİLİ:
DAVANIN KONUSU: Alacak
KARAR TARİHİ: 31/03/2023
YAZILDIĞI TARİH: 28/04/2023
Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı ve davalı ... vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili; davacı bankanın müşterisi olan dava dışı ... Ltd. Şti.’nin keşidecisi olduğu, çekin takas bankası olan davalı T.C. ... ... Şubesi’ne 13.05.2009 tarihinde ibraz edildiğini, davalı bankanın çeki ibraz eden davalı ...’a ödediğini, çekin ödenmesinden sonra çekin lehdarı dava dışı....Şti. tarafından söz konusu çeke ilişkin olarak ... İcra Müdürlüğü’nün 2013/1500 sayılı dosyasında ilamsız takip başlatıldığını ve takip neticesinde davacının 18.02.2014 tarihinde 70.559,30 TL bedeli ödediğini, takibe konu çekteki ciro silsilesinin kopuk olduğunu zira çekin ilk lehdarının cirosunun çekte olması gerekirken olmadığını ve ciro zincirindeki ilk imzanın davalı ... ….A.Ş. tarafından atıldığını, davalı ...’nın takas protokolüne aykırı hareket ederek, ciro silsilesini kontrol ederek ödeme yapması gerekirken yükümlülüğünü yerine getirmediğini, diğer davalıların da bu ödeme sebebiyle sebepsiz zenginleştiğini belirterek takip neticesinde ödenen tutarın, ödeme tarihi olan 18.02.2014 tarihinden itibaren davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı ... A.Ş. vekili, müvekkilinin sebepsiz zenginleşmediğini, davacının takibe itiraz etme hakkı olduğu halde itiraz etmediğini ve takibin kesinleştiğini, takas protokolüne aykırı bir durumun söz konusu olmadığını bildirerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalılardan ... yerine davaya dahil olan ... Büyükşehir Belediyesi vekili, ödemenin yapıldığı tarih itibariyle sorumluluğun İçişleri Bakanlığı’na ait olduğunu, ciro silsilesinin kopuk olup olmadığını kontrol görevinin ise davalı ... A.Ş.’de olduğunu, ... 2. İdare Mahkemesi’nin 2014/225 esas sayılı dosyasında ...’ın yetkisiz olarak yaptığı işlemler için yürütmeyi durdurma kararı verildiğini, davacının basiretsiz tacir gibi davrandığını bildirerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... …A.Ş. vekili ise yargılaya katılmadığı gibi cevap da vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda; davalılardan ...Bankasının takas bankası olarak çeki öderken gerekli özeni göstermediği, bu nedenle davacı tarafça ödenen bedelden sorumlu olması gerektiği, aynı şekilde diğer davalıların da söz konusu çeke ilişkin olarak ödeme nedeni ile sebepsiz zenginleştiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne davalılardan ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddine, davanın ... yönünden 47.432,00TL kısmen, diğer davalılar yönünden 64,407,00TL yönünden kabulüne karar verilmiş, hükme karşı davacı ve davalılardan ... vekilince istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
I-)Davacı vekili, davalı ... Büyükşehir Belediyesine mahkemece verilen ara karar gereğince Davalı ...‘ın devri nedeniyle husumet yöneltildiğini, müvekkilinin kusurundan kaynaklanmadığını, davalı ...’nın kopuk ciroyu kontrol etmeden çeki tahsil ederek davacıyı zarara uğrattığını ve protokole aykırı davrandığını dolayısıyla davacının zararının tamamından sorumlu olması gerektiğini, diğer davalıların bu tahsilat neticesinde sebepsiz zenginleştiğini ve davalıların zararının tamamından sorumlu olması gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
II-)Davalı T.C. ... A.Ş. vekili, davalıya sebepsiz zenginleşme hükümlerinin yönlendirilemeyeceğini, davacının açılan icra takibine itiraz edebilecekken etmediğini, süresinde menfi tespit davası açabilecekken açmadığını, kendi zararına kendisinin sebep olduğunu ve davalının sorumlu olma ihtimaline dair illiyet bağını kestiğini, davalının takas protokolüne aykırı davranmadığını bildirerek, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını ve davanın müvekkili banka yönünden reddine karar verilmesini istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık, ciro silsilesindeki kopukluk nedeniyle davacının icra takibi neticesinde yaptığı ödemeden davalıların sorumlu olup olmayacağı, eğer sorumlularsa sorumluluk oranlarına ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, ciro silsilesindeki kopukluk nedeniyle davacı tarafça haksız olarak ödendiği iddia edilen alacağın tahsili istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Dairemizce yapılan istinaf incelemesi neticesinde ilk derece mahkemesinin kararı hüküm ve gerekçe çelişkisi ve bilirkişi raporlarındaki çelişkiden bahisle kabul kaldırma kararı verilmiş bu karardan sonra oluşturulan yeni hükümde davalılardan ... Büyükşehir Belediyesi aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddine karar verilmiştir.
Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler.
Ara cirantalardan davalı ... ...’nin dava açılmadan önce 30.03. 2014 tarihinde tüzel kişiliğinin sona erdiğinin anlaşılması üzerine mahkemece davacı yana 15/03/2016 tarihli oturumda anılan davalının ... Büyükşehir belediyesine devredildiği için husumet tavcihi ve dava dilekçesinin tebliği için süre verilmiş ara karar gereğince davacı tarafından davalı ... Büyükşehir belediyesine husumet yöneltilerek yargılama sürdürülüp karar verilmiş verilen karar üzerine Dairemizce ilk derece mahkemesinin kaldırılmasından sonra Davalı ... Büyükşehir Belediyesi husumet itirazı ile dosya arasına ibraz edilen 21/06/2021 tarihli yazıda ... ‘ın müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğine haiz olduğu bildirilmiştir.
Davaya konu çekin abonenin su borcu için davalılardan ... Turz. …A.Ş. tarafından davalılardan ...’a verildiği 09/12/2013 tarihinde alacağın tahsil edildiği ... ‘ın ise davadan önce ... Genel Müdürlüğü ‘ne devredildiği dosya arasındaki yazışmalardan anlaşılmıştır.
Ne var ki; bir mahalli idare birliği olan ...'ın tüzel kişiliği 6360 sayılı kanunun geçici 1.maddesinin 26.fıkrası gereği kaldırılmış, tüzüğünde tasfiyeye ilişkin bir hüküm olmaması sebebi ile bu kanun hükümlerine göre ... ili devir tasfiye ve paylaştırma komisyonunun 04.04.2014 tarih ve 2014/42 sayılı kararı ile tasfiye edilmiştir. Ancak, söz konusu kararın 3.maddesinde "devir tutanaklarında yer almayan ...'ın doğmuş ve doğacak hak, alacak ve borçları, devam eden davaları ile her türlü personel, taşınır mallar, tahsisli ve kiralık taşınmazlar, iş makinaları ve diğer taşıtlar ile abone türlerine göre aktif/kapalı abonelerin Büyükşehir Belediyesi'nin görev alanına girenlerin Büyükşehir Belediyesi'ne, Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı kuruluş ... Genel Müdürlüğü'nün görev alanına girenlerin ... Genel Müdürlüğü'ne, karar verildiği görülmektedir.
“Tarafta İradi Değişiklik” başlıklı 124. maddesindeki “(1) Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. (2) Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır.
(3) Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir.
(4)Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hâkim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” şeklindeki düzenleme ile taraf değişikliğinin şartları düzenlenmiştir.
Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkün olup (HMK. m. 124/1) karşı tarafın açık rızası olmaksızın görülmekte olan davanın tarafının değiştirilmesi mümkün değildir. Bununla birlikte, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi söz konusu ise, bu halde karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından bu düzeltme yapılacaktır (HMK. m. 124/3). Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, bu halde de hakim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilecek ve gerekli değişikliği yapabilecektir. (HMK m. 124/4).
Somut olayda ilk derece mahkemesi tarafından çekin ara cirantası hamil olan davalı ...’ın hükmi şahsiyetinin kalmadığı ... Genel Müdürlüğüne devri nedeniyle ... Büyükşehir belediyesine mahkemenin yönlendirmesi ile husumet yöneltilmesi sağlanmasına rağmen husumet yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Davacının mahkemece verilen kesin süre içerisinde davanın yöneltilmesi gereken ... Genel Müdürlüğü yerine ... Büyükşehir Belediyesine dava açması kural olarak doğru olduğundan ve davacının ...’ın ...‘a devredildiğini bilemeyeceğinden, mahkemece davacının, HMK'nin 124.maddesinde belirtilen ve karşı tarafın rızası aranmayan "(3) Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir." hükmü gereğince davanın doğru hasıma yöneltilmesi isteminin kabulü gerekir.
Öyle ise mahkemece HMK 124/3.madde doğrultusunda işlem yapılıp davacının taraf değişikliği talebi kabul edilerek, sonucuna göre hüküm kurulması gerekir.
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nin 353/1-a-4.maddesi uyarınca kabulüne ve ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, kaldırma nedenine göre davacının diğer, davalı vekilinin ise istinaf itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin, 2021/111 Esas, 2021/655 Karar sayılı ve 28/09/2021 tarihli kararının esası incelenmeden KALDIRILMASINA,
2-HMK.'nin 353/1-a-4.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde yatıranlara İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran vekiline vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK'nin 362/1-g maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 31/03/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Başkan
e-imzalıdır


Üye
e-imzalıdır


Üye
e-imzalıdır


Katip
e-imzalıdır




NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
"5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur."


Full & Egal Universal Law Academy