T.C. ANKARA 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.TÜRK MİLLETİ ADINA VERİLEN
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/695
KARAR NO: 2023/226
BAŞKAN: ... ...
ÜYE: ... ...
ÜYE: ... ...
KATİP: ... ...
DAVACI : ... - ... ...
VEKİLİ: Av. ... -...
DAVALI : ... - ...
VEKİLLERİ: Av. ... - ...
Av. ... - ...
Av. ... - ...
DAVA: Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ: 30/11/2021
KARAR TARİHİ: 23/03/2023
G. K.YAZILDIĞI TARİH : 23/04/2023
Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
1. Davacı vekili iddiasında: Davalı ile müvekkili şirket arasında 16.05.2002 tarihinde "Nakit Teminat için Rehin Taahhütnamesi" imzalandığını, sözleşmenin konusunun, dava dışı ... İnşaat Şirketinin, ... Bank'tan aldığı kredi ve garantilere ilişkin olduğunu, ... İnşaat'ın ...'tan aldığı Doğal Gaz Boru Hattı Yapım İşi ihalesi sebebiye ...'a sunduğu 18.06.1999 tarihli 600.000 USD,16.10.1998 tarihli 400.000 USD, 16.10.1998 tarihli 1.376.761-USD değerinde ... Bank Teminat Mektuplarından kaynaklı rehin olduğunun anlaşıldığını, Kesin Teminat Mektuplarının, ... İnşaat Şirketi tarafından ... Bank'tan alındığını, bir süre sonra ... Bank'ın, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredildiğini, Fon'un, ... Bank'ın satışını yaparak ING Bank bünyesinde faaliyet göstermesini sağladığını, bu sebeple ...'ın Kesin Kabul sonrası Teminat Mektuplarını ING Banka iade ettiğini, Müvekkili şirketin, teminat mektuplarının alınması aşamasında, "Mevcut Rusya Federasyonu Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Sistemi Tevsii Faz II Projesi" kapsamında aldığı işe, ... İnşaat'la birlikte ortak olmadığından, ... İnşaat'ın ... Bank'tan aldığı Teminat Mektuplarına ilişkin rehin sözleşmesi imzalanana kadar sorumluluğu bulunmadığını, işin yüklenicisi olan dava dışı ... İnşaat Şirketinin yaşadığı maddi sıkıntılar, malzeme ve makine sıkıntıları nedeniyle işine devam etmekte zorlandığından, müvekkili şirketin ...'ın onayıyla yapılan işe ortak olarak katıldığını, müvekkili şirketin işe girmesiyle ... tamamlanabildiğini, hem ...'ın ihale ettiği Doğal Gaz Boru Hattının yapımı tamamlanarak faaliyete geçmesinin sağlandığını hem de ... Bank'ın Teminat Mektuplarının nakde çevrilmeden bankasına iade olunduğunu, müvekkili şirketin, hem ...'ın ihale ettiği Bursa - Seçköy - Karacabey işinde ortak olması nedeniyle hem de işin bitirimesi konusunda yeterliliği bulunduğu inancıyla, iyi niyetle, ... İnşaat'ın ... Banktan aldığı teminat mektuplarının iade edilmesi konusunda güvence olması açısından TMSF ile Rehin Sözleşmesi yaptığını, sözleşme gereği ... Bankasına kendi adına vadeli dolar hesabına 400.000,00-USD yatırdığını, TMSF'nin rehin alacaklısı sıfatıyla bu para üzerine bloke koyduğunu, projenin yapımının 2003 yılında geçici kabul yapılarak tamamlandığını ve hattın doğal gaz alımına başladığını, ancak ...tarafından bir takım gerekçeler gösterilerek kesin kabul yapılmayıp teminat mektuplarının iade edilmediğini, bu aşamada müvekkil şirketin bankalardan kredi kullandığı için ekonomik sorunlar yaşadığını, kredileri borçlarını ödemekte zorlandığını, vergi ve SGK borçlarını yapılandırarak ödediğini, ... Bank'a ait Kesin Teminat Mektuplarının ...tarafından Bankasına 29.11.2018 tarihinde iade edilmesine rağmen, Müvekkili şirkete gönderilen ... Bankası'nın 28.02.2020 tarihli yazısında, davacı şirkete ait hesapta bulunan 528.401,68-USD'nin, 493.453-USD'sinin davalının talebine istinaden Kuruma gönderildiğinin belirtildiğini, bu işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek, müvekkili şirketin hesabından haksız olarak tahsil edilen 493.453-USD'den, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 50.000-USD'nin, 28.02.2020 tahsil tarihinden itibaren Devlet Bankalarının dolar ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranının uygulanarak davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili savunmasında; Davacının dava dışı ... ile birlikte borç üstlenmek suretiyle Kurumun borçlusu olduğunu, dava dışı ... Yapı Ltd.Şti.'nin,... 'tan nakit ve gayrinakit krediler kullandığını, ayrıca yine dava dışı ...İnşaat, ...İnşaat ve Yaşar İnşaat firmalarının anılan Bankalardan kullandığı kredilere kefil olduğunu, bilahare adı geçen Bankaların söz konusu kredilerden doğan alacaklarını Kurumlarına temlik ettiğini, böylece Kurumun söz konusu alacakların da alacaklısı olduğunu, sonrasında kredi borçlusu, kefilleri, davacı şirket ve dava dışı ...'ın taleplerinin Kurumca kabul edilerek, belirtilen kredilerden doğan borçların Servet Arat İnş. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve ... tarafından birlikte üstlenildiğini, bu hususta o tarihte BDDK ve TMSF Yönetim Kurulunun kabulü çerçevesinde borçlular ve borcu üstlenenlerle yapılan 29.03.2002 tarihli protokol ile; Protokolde ayrıntılı dökümü çıkarılan nakit borçların nakden ve defaten kapatılması, meri bulunan 2.376.813,70 USD teminat mektupları riskinin teminatı olarak borcu üstlenenler tarafından Kurum lehine 400.000,00 USD nakit blokaj verilmesi, ayrıca mevcut 3.000.000 TL tutarındaki ipoteklerin aynen devam etmesi, ilave olarak borcu üstlenenlerin, söz konusu borçların teminatı olmak üzere Kurum lehine 3.600.000,00 USD ek işletme rehni tesis etmesi, bunun karşılığında da Kurumun ...A.Ş. nezdinde hak sahibi olduğu temlikin, tahakkuk eden istihkak ölçüsünde kısım kısım borcu üstlenenlere ödenmesi hususlarında mutabakata varıldığını, karar ve protokol kapsamında, ... Yapı Ltd. Şti.'nin asıl borçlu olarak, ... Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş., Mustafa Yaşar, Bedri Yaşar, Seçmen Yaşar ve Şener YAŞAR'ın müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak, ... İnş. Mak. San. ve Tic. Ltd.Şti. ile ...'ın ise “borcu üstlenen” olarak protokolü imzaladıklarını, Protokol kapsamında 1.287.505,38 TL nakit borç tahsil edildiğini, 400.000,00 TL blokajın ... Bankası ...Şubesinde tesis edildiğini, 3.600.000,00 USD karşılığı 5.834.574 TL işletme rehni alındığını, davacı ile müvekkili Kurum arasında sadece 15.05.2002 tarihli rehin taahhütnamesi imzalanmayıp, ayrıca taahhütnameden önce 29.03.2002 tarihide borç üstlenme protokolü imzalandığını, 16.05.2002 tarihli Rehin Sözleşmesinin 29.03.2002 tarihli Protokolün şartlarından biri olarak sonradan imzalandığını, davacının “borcu üstlenen” sıfatı ile imzaladığı 29.03.2002 tarihli protokolün gayrinakti kredi risklerinin tasfiyesi başlıklı 5. maddesinde, borcu üstlenenlerin, ... A.Ş. tarafından ...'a verilen ve protokol tarihi itibariyle mer'i olan 3.592.000 USD tutarındaki teminat mektuplarından 1.215.186,30 USD'lik avans teminat mektubunun 30.08.2002 tarihine kadar, geriye kalan 2.376.813,70 USD tutarındaki teminat mektuplarının ise işin ihale şartlarına göre süresinde bitirilerek iadesini sağlamayı, mektupların iade edilinceye kadar 3'er aylık devrelerde senelik % 1 oranından hesaplanacak teminat mektubu komisyonlarını gününde ödemeyi, gecikme halinde geciken günler için Libor + 10 faiz ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt ettiğini, borcu üstlenenlerin bu yükümlülüğün teminatını oluşturmak üzere Protokolün 7. maddesi ile T.... Bankası ...Şubesi nezdinde açtıracağı 400.000,00 USD'lik döviz tevdiat hesabı üzerine Kurum lehine rehin tesis etmeyi kabul ettiğini, bu çerçevede borcu üstlenenler ile Kurum arasında 15.05.2002 tarihli nakit teminat için Rehin Taahhütnamesi imzalandığını ve davacı şirketin açmış olduğu USD hesabı üzerine Kurumun şerhinin işlendiğini, rehin taahhütnamesinde rehin teminatının mektup komisyonlarını, gecikme faizlerini, gider vergilerini, sigorta ücretlerini, takip ve dava giderleri ile avukatlı ücreti ve ferilerini de temin ettiği hususunun hükme bağlandığını, Protokolün 5. ve 7. maddeleri gereğince, 16.07.2003 tarihinden itibaren, iade tarihi 29.11.2018 tarihine kadar, yıllık % 1 oranı üzerinden tahakkuk etmiş ancak ödenmemiş olan komisyon tutarlarına, 25.02.2020 tarihine kadar Libor+2 faiz oranından toplam 493.453 USD borç hesaplandığını, komisyon ve gecikme faizinden oluşan bu tutarın protokolün 7. maddesi gereğince, T.... Bankası ...Şubesine gönderilen 21.02.2020 tarihli yazı ile 27.02.2020 tarihinde Kurum hesabına aktarım yapıldığını, davacıdan herhangi bir haksız tahsilat yapılmadığını, yapılan tahsilatır kanuna ve sözleşmeye uygun olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.

3. İddia, savunma ve delillerin değerlendirilmesi hükme esas gerekçe: Dava, borç üstenme sözleşmesi ve rehin sözleşmesi kapsamında bankaya tevdi edilen paranın haksız tahsil edildiği iddiasına dayalı alacak davasıdır.
Davacı, davalı ile yapılan protokol kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen, protokol kapsamında rehnedilen paranın haksız tahsil edildiğini iddia etmiş, davalı ise davacının sözleşme ve protokol kapsamında ödemelerin zamanında yapılmaması sebebi ile tahakkuk eden komisyon ve gecikme faizinin ödenmemesi sebebi ile bunlara yönelik bedelin tahsil edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Tarafların dayandığı tüm deliller celbedilmiş, dosyaya sunulan kayıtlar ve banka kayıtları incelenerek düzenlenen bilirkişi raporu ve taraf vekillerinin itirazlarını karşılar ek rapor aldırılmıştır.
Somut olayda tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; Taraflar arasında alacaklı sıfatı ile davalı ..., borçlu sıfatı ile ... Yapı Malzemeleri İnşaat Taahhüt Ticaret Sanayi Ltd.Şti., müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla ... Hazır Beton Sanayi Ticaret A.Ş., ... borcu üstlenenler sıfatı ile davacı şirket ve ... arasında 29.03.2002 tarihli protokole ve rehin veren sıfatı ile ... İnşaat Makine Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, rehin alan sıfatı ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu arasında 15.05.2002 tarihinde akdedilen Nakit Teminat İçin Rehin Sözleşmesine dayalı akdi ilişki bulunmaktadır.
Davalı TMSF'nin alacaklı, davacının ise “borcu üstlenen” sıfatı ile taraflar arasında akdedilmiş olan 29.03.2002 tarihli protokol ile, davacı şirketin, dava dışı ... Yapı Ltd.Şti.'nin, ... 'tan kullandığı nakit ve gayrinakit krediler ile adı geçen şirketin, dava dışı ...İnşaat, ...İnşaat ve Yaşar İnşaat firmalarının anılan Bankalardan kullandığı kredilere olan kefaletinden kaynaklı olarak 1.287.505.389.340 (eski) TL nakit ve 4.814.530,80 USD gayrinakit borçları üstlendiği, protokol'ün 5. Maddesine göre, davacının, 2.376.813,70 USD tutarındaki teminat mektuplarından kaynaklı gayri nakdi riski ve söz konusu teminat mektuplarına tahakkuk edecek komisyon tutarlarını da ödemeyi taahhüt ettiği, tahakkuk edip zamanında tahsil edilememiş olan alacaklara ise LİBOR +10 oranında gecikme faizi ödemeyi kabul ettiği, davacının protokol'ün 7. maddesine göre, ...'a olan borçların teminatını oluşturmak üzere dava dışı T.... Bankası nezdinde 400.000,00 USD tutarında döviz tevdiat hesabı açmayı ve açılan bu hesap üzerine TMSF lehine rehin tesis etmeyi kabul ve taahhüt ettiği ve bu kapsamda T.... Bankası nezdinde 400.000,00 USD tutarlı döviz tevdiat hesabı açtığı ve taraflar arasında akdedilen 15.05.2002 tarihli Taahhütname ile söz konusu döviz tevdiat hesabı üzerine TMSF lehine rehin ve bloke konulması ve rehnedilen hesabın TMSF lehine doğmuş ve doğacak olan tüm borçları ile ... tarafından ... Yapı Malzemeleri Ticaret Limited Şirketine açılmış kredilerin ve bunların faiz, komisyon, gider vergisi, sigorta ücreti, takip ve dava masraflarına teminat oluşturması hususunda taraflar mutabık kaldığı anlaşılmıştır.
Dosyada yer alan kayıtlara ve bilirkişi raporundaki tespitlere göre; Dava dışı ... tarafından, ...A.Ş. muhatap olarak, dava dışı ... Yapı Malz. İnşaat San. Tic. Ltd.Şti.ne; 18.06.1999 düzenleme tarihli 600.000,00 USD tutarlı, 16.10.1998 düzenleme tarihli 400.000,00 USD tutarlı, 16.10.1998 düzenleme tarihli 1.376.761 USD tutarlı 3 adet teminat mektubu verildiği, devre komisyon borçlarının tahsil edilemediği, ...A.Ş.'nin, ...BANK A.Ş. Kızılay Şubesine yönelik 28.11.2018 tarihli yazısı ile, ... Yapı Mahz. İnşaat Taah. Tic. Ve San. Ltd.Şti. lehine düzenlenmiş olan bu 3 adet teminat mektubunun iade edildiği, davalı TMSF'nin, Türkiye ... Bankası ...Şubesi Müdürlüğüne hitaben düzenlenen 21.02.2020 tarihli 4759 sayılı yazısı ile 15.05.2002 tarihli Rehin Taahhütnamesi gereği, rehin veren tarafından şube nezdinde 15.05.2002 tarihinde açılmış olan 4299-301030-2268674 ( 4299 -311030-2268839) nolu döviz tevdiat hesabında bulunan bakiyenin 25.02.2020 tarihi itibariyle 493.453 USD'lk kısmının, TMSF'nin ... Bankasında bulunan hesabına aktarılarak, kalan tutarın serbest bırakılması yönünde talimat verildiği, ... Bankası A.Ş. tarafından davacı ... İnşaat Makine San. ve Tic. Ltd.Şti.ne yazılan 28.02.2020 tarihli yazı ile, döviz tevdiat hesabında birikmiş olan 528.401,68 USD'nin 493.453 USD'lik kısmının TMSF'ye ödenmiş olduğu hususunda bilgilendirme yapıldığı anlaşılmıştır.
Hükme esas alınan 24/01/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda; "teminat mektuplarının iade edildiği 28/11/2018 tarihi itibari yapılan hesaplama sonucunda, davalının davacıdan talep edebileceği toplam tutarın, 368.397,80 USD Komisyon Alacağı, 104.684,47 USD İşlemiş Faiz Tutarı ve 5.234,27 USD BSMV olmak üzere toplam 478.316,54 USD olarak tespit edildiği, davalı tarafından tahsil edilen tutarın ise 493.453 USD olduğu, buna göre, davacının davalıdan talep edebileceği tutarın (493.453-478.316,54=) 15.136,46 USD olduğu" hesaplanmıştır.
Bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere, bankacılık uygulamasında, teminat mektubu komisyon alacağı her 3 ayda bir tahakkuk ve tahsili gereken, “vadesi belirli” bir alacak niteliğinde olduğu, bu nedenle borçlu tarafa ihtar gönderilmesine gerek olmaksızın alacaklının tahakkuk tarihinden itibaren gecikme faizi talep hakkı olduğu, bu sebeple davalının, 18.06.2003 ve 16.04.2003 tarihlerinden itibaren tahakkuk eden ancak ödenmeyen komisyon alacakları için, tahakkuk tarihlerinden itibaren tahsil tarihine kadar gecikme faizi tahakkuk ettirmesinde Türk Borçlar Kanunu, bankacılık mevzuatı ve uygulamalarına aykırı bir husus bulunmadığı, dava konusu komisyon alacaklarının tahakkukuna esas teminat mektuplarının, muhatabı olan ...tarafından 28.11.2018 tarihinde iade edildiğinden, TMSF'nin bu mektuplardan kaynaklı olarak bir riskinin sona erdiği bu tarihe kadar ki komisyon ve gecikme faizi tutarları kadar bloke hesapta bulunan paradan talep hakkına sahip olduğu, bu tarih itibariyle tüm komisyon ve gecikme faizi alacaklarını tahsil imkanı olduğu, riskin sona erdiği 28.11.2018'den sonrası için gecikme faizi talep hakkı bulunmadığı anlaşılmakla, hükme esas alınan 24/01/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda ki 28/11/2018 tarihi itibari yapılan hesaplama sonucunda, davalının davacıdan talep edebileceği toplam tutarın, 368.397,80 USD Komisyon Alacağı, 104.684,47 USD İşlemiş Faiz Tutarı ve 5.234,27 USD BSMV olmak üzere toplam 478.316,54 USD olduğu, davalının davacıdan 15.136,46 USD fazla tahsil ettiği anlaşılmakla, açılan davanın kısmen kabulü ile 15.136,46 USD'nin tahsil tarihi olan 28/02/2020 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Kanunun 4/A maddesi uyarınca devlet bankalarının USD cinsi para ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uygulanacak faiz ile birlikte davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine dair aşağıdaki hüküm verilmiştir.

HÜKÜM: Açıklanan gerekçeye ve dosya kapsamına göre;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
15.136,45 USD'nin tahsil tarihi olan 28/02/2020 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Kanunun 4A maddesi uyarınca devlet bankalarının USD cinsi para ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uygulanacak faiz ile birlikte davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
2- Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 19.728,16 TL nispi karar ve ilam harcından, dava dosyasında peşin alınan 11.002,08 TL harcın mahsubu ile kalan 8.726,08 TL harcın davalıdan alınıp Hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan 11.061,38‬ TL harç giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 200,50 TL tebligat ve posta gideri, 4.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 4.200,50 TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre 1.883,01 TL'sinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir edilen 43.432,48 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına takdir edilen 52.761,68 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
7-HUAK 18A/13 maddesi ile HUAK yönetmeliği 26/2 maddesi gereğince yargılama giderlerinden sayılan 1.320,00-TL zorunlu arabuluculuk giderinin davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
8-HMK 333. Maddesi gereğince mahkemece yatırılan avansın kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesine müteakip iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri'nde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Başkan ...
(E-imzalıdır)
Üye ...
(E-imzalıdır)
Üye ...
(E-imzalıdır)
Katip ...
(E-imzalıdır)




Full & Egal Universal Law Academy