T.C. ... 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/364 Esas - 2023/235
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
... 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO: 2022/364 Esas
KARAR NO: 2023/235
HAKİM:....
KATİP: ....
DAVACI:...
...
VEKİLLERİ: Av. ...
Av. ...
DAVALILAR: 1-....
2- ....
3-....
VEKİLİ: Av. ....
DAVA: Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ: 06/12/2021
KARAR TARİHİ: 10/04/2023
YAZIM TARİHİ: 02/05/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı ...'ın özel güvenlik görevlisi olarak 18.03.2013 - 03.10.2017 tarihleri arasında ... Şube Müdürlüğünde özel güvenlik işlerini yürüten çeşitli özel güvenlik şirketlerinde çalıştığını ve en son çalıştığı ... Tic. Ltd. Şti - ... Ltd. Şti. iş ortaklığı tarafından 03.10.2017 tarihinde iş akdinin feshedildiğini, 4857 sayılı İş Kanunun 112. maddesi gereğince sorumlu oldukları kıdem tazminatının Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmenlik hükümleri gereğince özel güvenlik görevlisi ...'a kurumlarınca 4 yıl 1 ay 6 günlük hizmeti karşılığı 9.392,50 TL ile 71,83 TL damga vergisi olmak üzere toplam 9.464,33 TL kıdem tazminatı ile 2.587,85 TL ile 19,80-TL damga vergisi olmak üzere toplam 2.607,65 TL kıdem tazminatı toplu iş sözleşmesi farkı ödendiğini, 01.06.2016-15.06.2016 tarihi arasında doğrudan temin ile hizmet alımı yapıldığından bu sürenin kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmediğini, müvekkili kurum ile şirketler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmelerine göre işçilik alacaklarından yüklenici şirketlerin sorumlu olduğunu ileri sürerek ve fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla taraflarınca ...'a Kıdem Tazminatı ve Kıdem Tazminatı TİS farkı olarak ödenen 12.071,98- TL'nin; 1.125,63-TL'sinin ...-... Şirketlerinden, 10.342,75-TL'sinin ...-... Şirketlerinden, 603,60-TL'sinin... Şirketinden (9.464,33-TL'nin 20.11.2017, 2.607,65-TL'nin 15.08.2018 tarihinden itibaren) uygulanacak sözleşme faizleri, faiz oranı belirlenmeyen sözleşmelerde ticari faiziyle birlikte sorumlulukları oranında müştereken ve müteselsilen davalılardan rücuan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davacı arasında imzalanan hizmet sözleşmelerinde yetkili yerin belirlendiğini ve yetkili yer sözleşmesi yapıldığını, buna göre taraflar arasında çıkacak herhangi bir uyuşmazlıkta yetkili yer mahkemesi olarak ... mahkemelerinin belirlendiğini, yetkisiz yerde açılan iş bu davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmesini istediklerini, İş Kanunu 2.maddesine göre asıl iş verenin alt işveren ile birlikte sorumlu olduğunu, asıl işverenin alt işverene rücu etmesine imkan veren bir kanun maddesinin olmadığını, davacının dava dışı işçiye ödemeyi ne için ve nasıl ne miktarda yapıldığının taraflarınca bilinmediğini, bu hususta kendilerine herhangi bir ihbarda bulunulmadığını, müvekkili şirket ile davacı arasında imzalanan sözleşmelerin ya da teknik şartnamelerin hiç birisinde asıl işverenin işçilik alacakları yönüyle müvekkili şirkete rücu edebileceği bir düzenleme bulunmadığını, ihale makamı olan davacının kıdem tazminatı yönünden müvekkili şirkete herhangi bir ödeme yapmadığını, müvekkili şirketlerin davacıdan ihale ile iş aldığını, ihaleyi kazanan müvekkili şirketlerin mevcut işçiler ile çalışmaya devam ettiklerini, ancak davacı kurumun ihaleye çıktığı işçi sayısını zaman içerisinde düşürdüğünü, müvekkilinin işçinin işten çıkarılması veyahut işe iade alınmamasında herhangi bir kusurunun bulunmadığını, ayrıca alacakların zamanaşımına uğradığını ve rücu imkanı bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2021/552 E.-2022/148 K. sayılı davanın yetkisizlik nedeniyle usulden reddi kararı üzerine dosya Mahkememize tevzi edilmiştir.
Dava, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesine dayalı olarak rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Davacı ile davalı şirketler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmeleri ve eki niteliğindeki şartnameler dosyaya sunulmuştur.
Tüm deliller toplandıktan sonra dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi raporunda özetle; 01/01/2016 tarihinden itibaren düzenlenen sözleşmelerin eki teknik şartnamelerde “mevzuattan doğan bütün borç ve yükümlülükler ile istihdam edilen tüm özel güvenlik
görevlisinin özlük, yıllık ücretli izine ilişkin hakları ile ilgili Kanun ve bunlara ilişkin tüzük,
yönetmelik ve tebliğlerle belirlenmiş tüm yükümlülüklerin yüklenici tarafından yerine getirileceği” belirtilmiş olmasına rağmen muhtelif maddelerinde
“kıdem tazminatı hariç olmak üzere” ibaresinin yer aldığı, ... Dairesi’nin yanı konuya ilişkin 11/10/2021 tarihli kararında; anılan bu iki
düzenlemenin kendi arasında çeliştiği, bu noktada Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşmenin 8.
maddesi gereği Hizmet İşleri Genel Şartnamesine öncelik verilmesi gerektiğinin belirtildiği,
davacı İdare ile davalı Şirketlerin farklı dönemlerde imzaladıkları hizmet alım sözleşmelerinde, eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde, Teknik ve İdari Şartnamelerde; çalışan işçilerin işçilik
alacaklarından davalı alt işverenlerin sorumlu olduğu kabul edildiğinden, Davacı Kurumun,
işçiye ödemiş olduğu kıdem tazminatı ile ek kıdem tazminatı alacaklarının tamamını
çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak davalılardan rücuen talep edebileceği, dosya kapsamında davacı İdarenin, davalı işverenleri temerrüde düşürdüğüne dair herhangi bir
bilgi ve belge bulunmadığı, Davacı İdarenin dava dışı işçiye ödemiş olduğu 9.464,33 TL’nin ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti.-... Güv. Ltd. Şti. İş Ortaklığı 884,88 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. İş Ort. 4.616,75 TL, ... Özel Güv. Ltd. Şti. 474,50 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (...-... Ort.) 480,91 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 294,96 TL,
... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (...-... Ort.) 192,36 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 384,73 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 1.923,64 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 211,60 TL, İdarenin dava dışı işçiye ödemiş
olduğu 2.607,65 TL’nin ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti.-... Güv. Ltd. Şti. İş Ortaklığı 243,80 TL , ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. İş Ort. 1.272,02 TL, ... Özel Güv. Ltd. Şti. 130,74 TL,
... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (...-... Ort.) 132,50 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 81,27 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (...-... Ort.) 53,00 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 106,00 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 530,01 TL,
... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. (... Ort.) 58,30 TL
olmak üzere davalılardan rücuen tahsilini talep edebileceğinin hesaplandığı bildirilmiştir.
Davalılar vekilince rapora itiraz edilmesi üzerine Mahkememizce itirazları karşılar ve terditli hesaplama yapılmak üzere bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi ek raporunda; Mahkemece 01/01/2016 sonrasında alt işverenlerin sorumlu olmayacağının kabulü
halinde davacı İdarenin dava dışı işçiye ödemiş olduğu 9.464,33 TL’ nin ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti.-... Güv. Ltd. Şti. İş Ortaklığı 884,88 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. İş Ort. 4.616,75 TL, Mahkemece 01/01/2016 sonrasında alt işverenlerin sorumlu olmayacağının kabulü halinde; Davacı İdarenin dava dışı işçiye ödemiş olduğu 2.607,65 TL’ nin ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti.-... Güv. Ltd. Şti. İş Ortaklığı 243,80 TL, ... Öz. Güv. Ltd. Şti-... Güv. Ltd. Şti. İş Ort. 1.272,02 TL
davalılardan rücuen tahsilini talep edebileceğinin hesaplandığı belirtilmiştir.
İddia ve savunma, toplanan deliller, hüküm kurmaya ve denetime elverişli bulunun bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre;
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Somut olayda; taraflar arasında imzalanan muhtelif tarihli Hizmet Alım Sözleşmelerinin ve eki teknik şartnamelerin ilgili maddelerinde işçilik alacaklarının ödenmesinden tüm sorumluluğun yükleniciye ait olduğunun düzenlendiği, ancak 01/01/2016 tarihinden itibaren düzenlenen sözleşmelerin eki niteliğindeki Teknik Şartnamelerde yine işçilik alacaklarından yüklenicinin sorumlu olacağı düzenlemesine karşın "kıdem tazminatı hariç olmak üzere" "ibaresine yer verildiği, ancak taraflar arasında imzalanan Hizmet Alımına İlişkin Sözleşme'nin 8.2 maddesine göre ihale dökümanları arasında çelişki veya farklılık olması halinde Hizmet İşleri Genel Şartnamesi hükümlerinin 1. sırada uygulanmasının gerektiğinin belirtildiği ve taraflar arasında imzalanan Hizmet İşleri Genel Şartnamesine göre, yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları hükmünde olup bunların ücretlerinin ödenmesinden doğrudan doğruya yüklenicinin sorumlu olacağının kararlaştırıldığı, sözleşmede işçi hak ve alacakları nedeniyle açıkça yüklenicinin (alt işveren davalıların) sorumlu olacağının belirtildiği ve tarafların serbest iradeleri ile düzenlemiş oldukları sözleşme ve şartname hükümleri tarafları bağlayacağı (...'nin 2021/5092 E.-2021/747 K. sayılı ve 11.10.2021 tarihli kararı), dolayısıyla davalıların dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olmak üzere davacının ödemiş olduğu miktarların tamamından sorumlu olduğunun kabulü gerektiği, mahkememizce yaptırılan ve dosya kapsamına ve denetime uygun olmakla hükmün tesisinde esas alınan bilirkişi raporu içeriğine göre davanın kabulüne, dava tarihinden önce davalıların temerrüde düşürüldüğü iddia ve ispat olunmadığından dava tarihinden itibaren ve tarafların sıfatı gözetilerek avans faizi işletilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
KARAR:Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1- Davanın kabulü ile 12.067,28 TL'nin;
A-1.125,63 TL'nin 06/12/2021 dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılar... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ, ... Hiz.LTD.ŞTİ ve ... Tic. LTD. ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
B-10.338,05 TL'nin 06/12/2021 dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi davalılar... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ ve ... Hiz.LTD.ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
C-603,60 TL'nin 06/12/2021 dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ'den tahsili ile davacıya verilmesine,
2- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan 824,32 TL harçtan peşin alınan 206,16 TL harcın mahsubu ile bakiye 618,16 TL karar harcının, 57,66 TL'sinin davalılar ... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ, ... Hiz.LTD.ŞTİ ve ... Tic. LTD. ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 529,58 TL'sinin davalılar... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ ve ... Hiz.LTD.ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 30,92 TL'sinin davalı... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ'den tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 9.200,00 TL vekalet ücretinin, 858,18 TL'sinin davalılar ... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ, ... Hiz.LTD.ŞTİ ve ... Tic. LTD. ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 7.881,65 TL'sinin davalılar... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ ve ... Hiz.LTD.ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 460,17 TL'sinin davalı... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ'den tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvurma harcı, 206,16 TL peşin harç olmak üzere toplam 265,46 TL harcın 24,76 TL'sinin davalılar ... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ, ... Hiz.LTD.ŞTİ ve ... Tic. LTD. ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 227,42 TL'sinin davalılar... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ ve ... Hiz.LTD.ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 13,28 TL'sinin davalı... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ'den tahsili ile davacıya verilmesine
5-Davacı tarafından yapılan 229,30 TL posta masrafı, 1.500,00 TL bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 1.729,30 TL yargılama giderinin, 161,31 TL'sinin davalılar ... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ, ... Hiz.LTD.ŞTİ ve ... Tic. LTD. ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 1.481,49 TL'sinin davalılar... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ ve ... Hiz.LTD.ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 86,50 TL'sinin davalı... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ'den tahsili ile davacıya verilmesine,
6-6325 Sayılı Kanunun 18/A-14 maddesi gereğince .... bütçesinden karşılanacak olan 680,00 TL arabuluculuk giderinin 63,43 TL'sinin davalılar ... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ, ... Hiz.LTD.ŞTİ ve ... Tic. LTD. ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 582,56 TL'sinin davalılar... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ ve ... Hiz.LTD.ŞTİ'den müştereken ve müteselsilen, 34,01 TL'sinin davalı... Dan.Eğt.... LTD ŞTİ'den tahsili ile Hazineye irat kaydına
7-HMK'nın 333.maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/04/2023
Katip .... Hakim ....
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır










Full & Egal Universal Law Academy