T.C. ...5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİEsas-Karar No: 2021/219 Esas - 2023/280
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
...5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO: 2021/219 Esas
KARAR NO: 2023/280
HAKİM: ....
KATİP: ....
DAVACI :....
VEKİLİ: Av. ....
DAVALI : ....
DAVA: Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 31/03/2021
KARAR TARİHİ: 26/04/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 10/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından verilen dava dilekçesinde özetle; ...Anonim Şirketi ile ... Gıda İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında 01.09.2020 tarihli 329.741,54 TL+KDV bedelli "Tedarik Sözleşmesi" akdedildiği, imzalanan sözleşmenin 4. maddesi uyarınca hidrolik pompa ve sair ürün tedarikinin sözleşmede taahhüt edildiği şekilde eksiksiz ve ayıpsız olarak 01.09.2020 tarihinden itibaren 4-5 hafta içerisinde ve en geç 07.10.2020 tarihine kadar tamamlanması gerektiğini, Akdedilen sözleşmenin 7. Maddesi uyarınca "Teminat senedi karşılığında tedarikçiye 98.922,46.-TL tutarında 90 gün vadeli çek ile avans ödemesi yapılacaktır" şeklinde ödeme planı belirtilmiş olup, davalı şirkete avans ödemesi olarak ...Ticari Şubesi'nin .... numaralı 20.01.2021 keşide tarihli 98.922,46 TL bedelli çeki teslim edildiğini, ancak taraflar arasında kararlaştırılanın aksine, davacı şirket tarafından Davalı'dan sözleşme kapsamında taahhüdünü yerine getirmesi için mükerrer olarak talepte bulunulmuş olmasına rağmen davalı Şirket tarafından edimi ifaya başlanmadığını, davalı şirketin sözleşme ile üstlenmiş olduğu edimleri yerine getirmediği gibi davacı şirketin uyarılarını dikkate almadığını ve davacı şirketi sürekli oyaladığını, davalı şirketin bu tutumları sonucunda taraflar arasındaki ticari ilişkiye ve sözleşmeye duyulan güven sarsılmış olup Davalı' nın taahhüdünü süresinde ifa etmeyeceğinin kesin olarak anlaşıldığını, bunun üzerine Davalı Şirket ile birçok görüşme yapılmış ve avans olarak verilen çekin iadesi istenmiş olsa da birçok gerekçe ile taleplerinin dikkate alınmadığını ve çekin davacı şirkete iade edilmediğini, davalının sözleşme kapsamındaki edimlerini gereği gibi ve zamanında ifa etmemesi sonucunda zor durumda kalan davacı şirketin, işlerinin önemi ve aciliyeti sebebiyle söz konusu ürünleri sözleşme hükümleri çerçevesinde üçüncü bir başka firma ile anlaşarak temin edebildiğini, hal böyle iken; ....... Noterliği' nin 15.12.2020 tarihli... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile, anlaşma ile öngörülen edimlerin davalı şirket tarafından süresi içinde yerine getirilmediği, 23.10.2020 tarihi itibari ile davalı şirket ile imzalanan sözleşmenin ifasının beklenmesinin faydasız olduğu belirtilerek sözleşmenin feshedildiği, mal tedariki için avans olarak verilen ... numaralı 20.01.2021 tarihli 98.922,46 TL bedelli çekin konusuz kalmış olması nedeniyle bahsi geçen ihtarnamenin tebellüğ tarihinden itibaren 3 gün içerisinde davacı şirkete iade edilmesi bildirildiğini ancak, davacı şirketin bu yöndeki çabasının da yanıtsız kalmış olup, çekin iade edilmediğini, TTK'nın 5. Maddesi uyarınca Ticari Uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk müessesine başvurulduğunu ancak, 08.02.2021 tarihinde yapılan arabuluculuk görüşmelerine Davalı Şirketin iştirak etmediğini, taraflarınca sözleşme hükümlerinin eksiksiz ve iyi niyetli olarak yerine getirilmiş olsa da davalı şirket tarafından taahhüt edilen ürünlerin hiçbir şekilde ifa edilememiş ve avans olarak teslim edilen çekin, haksız olarak davacı şirkete iade edilmediğini, işbu nedenlerle eldeki davayı açma zorunluluğu hasıl olduğunu, akdedilen sözleşmenin 4. maddesi uyarınca hidrolik pompa ve sair ürün tedarikinin sözleşmede taahhüt edildiği şekilde eksiksiz ve ayıpsız olarak 01.09.2020 tarihinden itibaren 4-5 hafta içerisinde ve en geç 07.10.2020 tarihine kadar tamamlanması gerektiği hususunda tarafların açık ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde mutabık kaldıklarını, bu itibarla; sözleşme ile tüm şartlar gerçekleşmiş bulunduğunu, davalı şirketin temerrüde düştüğünü, TBK’nın 179. Madde hükmü gereği, taraflar arasında yapılan sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi durumu için bir ceza kararlaştırılmış ise aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklıya borcun yada cezanın ifasını isteyebilir olduğu, somut uyuşmazlıkta, taraflar arasında akdolunan Sözleşme'nin 6. maddesi; "Sözleşmede belirtilen süre zarfında herhangi bir gecikme olması durumunda Tedarikçi geç teslimat yapılan her bir takvim günü için sipariş edilen malların 5/1000'i tutarında gecikme cezası ödemek zorundadır." şeklinde belirtilerek, ifanın belirtilen süre içerisinde yapılmaması durumunda gecikme cezası ödeneceğinin hükme bağlandığını, yine ilgili sözleşmenin "Fesih Sebepleri" başlıklı 8. Maddesinin; a) Tedarikçi nin sözleşme ve eklerinde belirtilen teslim programını (süre uzatımı ve mücbir sebepler dışında) kısmen veya tamamen yerine getirmeyerek 15 (on beş) günden fazla gecikmeye sebebiyet vermiş olması, Tedarikçi'nin taahhüdü altında bulunan işin ifası ile ilgili mevzuat ve İşveren'in talimatına uymamakta ısrar etmesi, Tedarikçi'nin sözleşme ve ekleri ile ilgili olmak üzere mahkemece alınmış kararlara riayet etmemesi, Tedarikçi' nin borçlarını ödeyememesi veya mallarına haciz konması veya iflasına karar verilmesi, Tedarikçi'nin, işveren'in onayını almadan işin bir kısmını veya tamamını 3. Şahıslara devretmesi ve/veya taşeronlara vermesi, her ne sebeple olursa olsun, mahkemece, Tedarikçi' nin işlerinin tasfiyesine veya sanatım yapmaktan men' ine karar verilmesi, Tedarikçi, sözleşme ve eklerinde yazılı vecibelerinden herhangi birisini veya tamamını mücbir sebep olmaksızın, sözleşme ve eklerinde belirtilen şartlar ve esaslar dairesinde yerine getirmemesi, Yukarıdaki hallerden "a", "b", "c", "d", "e" ve "f fıkralarındaki sebeplerden herhangi biri meydana geldiği takdirde, İşveren süre vermeksizin ve hiçbir ihtarda bulunmaksızın sözleşmeyi feshe, sözleşmenin feshi ile ilgili olmak üzere, tüm hak ve imkanlarım kullanmaya yetkilidir…’’ "g" fıkrasındaki sebeplerden birinin oluşması halinde -Borçlar Kanunu'nun 124. Maddesi hükmü saklı kalmak kaydıyla- Tedarikçiye yazılı olarak 15 (on beş) günlük mehili haiz bir ihtarname tebliğ edilir. Bu süre, sözleşme süresine etkili olmadığı gibi, sözleşmenin ilgili maddesinde belirtilen gecikme cezası ve diğer ceza tazminatların tahakkuk ettirilmesine de engel değildir. Tedarikçi, bu süre içinde ihtarnameye rağmen sözleşmeden doğan yükümlülüğünü yerine getirmezse, İşveren başka bir ihtar, merasim ve hüküm almaya hacet duymaksızın sözleşmeyi feshetmeye yetkilidir…" Bu kapsamda, kendisine yapılan ihtar ve uyarılara rağmen sözleşmeyi ifaya başlamayan ve belirtilen teslim programına hiçbir şekilde uymayan Davalı Şirkete, ....... Noterliği'nin 15.12.2020 tarihli... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmenin ifasının beklenmesinin faydasız olduğu belirtilerek, ilgili sözleşmenin 23.10.2020 tarih ile feshedildiği bildirildiğini, hal böyle iken; temerrüt tarihi olan 23.10.2020 tarihine kadar geçen 16 günlük sure için davacı şirkete sözleşmenin 6. Maddesi uyarınca gecikme cezası ödenmesi gerektiğini, kabaca bir hesaplamayla cezai şart tutarının yaklaşık olarak 31.127,60 TL olarak hesaplandığını, davalı şirkete verilen avans çeki bedelinin tahsil edilmiş olup sair menfi zarar kalemleri ile birlikte müvekkil’e iadesi gerektiğini, sözleşme konusu işin yapımına davalı tarafça hiç başlanmamış, teslim süresinde iş teslim edilmemiş olup sözleşmenin de feshedilmesiyle avans çekinin konusuz kaldığını, gerekçeli olarak izah olunan ve mahkemenizce re'sen gözetilecek nedenlerle; İhtiyati haciz taleplerinin kabulüne, davalı firmanın menkul ve gayrimenkul mal varlığının, 3. Kişilerdeki hak ve alacaklarının takdiren teminatsız ihtiyaten haczine, fazlaya ilişkin talep ve dava haklarımız saklı kalmak kaydıyla haklı davanın kabulüne, davacı firma tarafından konusuz kaldığı halde ödenmek mecburiyetinde kalınan ...Ticari Şubesi'nin .... numaralı 20.01.2021 keşide tarihli çek bedeli olan 98.922,46 TL'nin ödeme tarihinden, Noter masrafı olarak 308,75 TL ve Değişik İş Dava Dosyası masrafı olarak 415,50 TL menfi zarardan şimdilik 500 TL’nin ödenme tarihlerinden, Sözleşmenin gereği gibi ve zamanında ifa edilmeyerek feshe sebebiyet verılmesi nedeniyle kararlaştırılan 31.127,60 TL gecikme cezasından şimdilik 500,00 TL nin tahakkuk tarihlerinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte ödenmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı yana tahmiline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafa usulüne uygun tebligat yapıldığı halde dosyaya cevap dilekçesi sunmamıştır.
Davacı vekili 25/05/2022 tarihli ıslah dilekçesi ile davacı tarafından konusuz kaldığı halde ödenmek mecburiyetinde kalınan ...Ticari Şubesi'nin ... numaralı 20.01.2021 keşide tarihli çek bedeli olan 98.922,46 TL'nin ödeme tarihinden, noter masrafı olarak 308,75 TL ve Değişik İş Dava Dosyası masrafı olarak 415,50 TL menfi zarardan için dava dilekçesi ile talep ettiğimiz 500- TL'nin 224,25-TL ıslahı ile toplam 724,25 ödenme tarihlerinden, sözleşmenin gereği gibi ve zamanında ifa edilmeyerek feshe sebebiyet verilmesi nedeniyle kararlaştırılan 31.127,60-TL gecikme cezasından dava dilekçesi ile talep edilen 500,00 TL'nin 30.627,60 TL ıslahı ile toplam 31.127,60 TL'ye yükseltmiştir.
DELİLLER ;
-Taraflar arasında 01.09.2020 tarihinde müştereken imza altına alınan tedarik sözleşmesi
-Bilirkişi 24/12/2021 tarihli raporunda özetle; Davacı Şirketin Davalı Şirket aleyhine ikame etmiş olduğu işbu tazminat davasında; davacı şirketin sözleşme gereği davalı şirkete keşide etmiş olduğu 98.922,46 TL avans çekinin, Davalı şirket ticari defterlerinde davalı şirkete avans borcu olarak kayıtlı olması ve karşılığında herhangi bir mal satış ve teslimi yapılmamış olmasından dolayı bedelsiz kalmış olması nedenleriyle, 98.922,46 avans çek bedelinin davacı şirketçe davalı şirketten talep edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığını, davacı şirketin huzurdaki davaya konu ettiği, 308,75 TL Noter Masrafı, 415,50 TL D. İş Dosyası Dava Masrafı, Şimdilik 500,00 TL Menfi Zarar ve 31.127,60 TL Sözleşme Gecikme Cezasından şimdilik 500.-TL taleplerin değerlendirilmesi ve takdirinin mahkemeye ait olduğunu bildirmiştir.
-Bilirkişi raporunda özetle ; Davacı şirketin 2020 yılına ait ticari defterlerinin E – Defter olduğu ve yasal süresi içerisinde beratlarının alındığını, davacı şirket tarafından davalıya, 01.09.2020 tarihli sözleşmeye istinaden 22.10.2020 tarihinde, 20.01.2021 Vadeli ... sıra numaralı 98.922,46.-TL tutarlı Vakıfbank çeki verildiğini, ilgili çekin davacı şirket ticari defterlerinde kayıtlı olduğu ve 159-verilen sipariş avansları hesabında takip ettiğini, dava konusu yapılan ilgili çeke istinaden davalı şirketçe düzenlenen herhangi bir faturanın olmadığı, dolayısı ile çekin karşılıksız kaldığı ve davacı şirkete iade edilmesi gerektiği ancak, ilgili çekin vadesinde davacı tarafça takastan ödendiğini, Talimat Raporu ile alınan Bilirkişi Raporunda da, Davacı şirketin sözleşme gereği davalı şirkete keşide etmiş olduğu 98.922,45.-TL avans çekinin davalı şirket ticari defterlerinde davalı şirkete avans borcu olarak kayıtlı olması ve karşılığında herhangi bir mal satış ve teslimi yapılmamış olmasından dolayı bedelsiz kalmış olması nedenleriyle, 98.922,46.-TL Avans çek bedelinin davacı şirkete davalı şirketten talep edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığını, dolayısı ile taraflar arasında bu yönde bir uyuşmazlık olmadığını, taraflar arasında akdedilen Sözleşme'nin 6. Maddesi ile kararlaştırılan cezai şartın geçerli olduğunun kabulü ihtimaline göre davacı tarafça bir takvim günü için talep edilebilecek cezai şart tutarının 1.945,48 TL olarak, 07.10.2020 tarihinden 23.10.2020 tarihine kadar geçen 16 gün sürü için talep edilebilecek cezai şart tutarının 31.127,60 TL olarak hesaplandığını, davacı tarafça talep edilebilecek cezai şart tutarı için 23.10.2020 tarihinden, dava masrafı giderleri için sarf tarihi olan 19.01.2021 tarihinden, çek bedeli için keşide tarihi olan 20.01.2021 tarihinden dava tarihi olan 31.03.2021 tarihine kadar talep edilebilecek avans faizi miktarının 5.134,38 TL olarak hesaplandığını bildirmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE ;
Taraflar arasında 01.09.2020 tarihinde müştereken imza altına alınan tedarik sözleşmesi uyarınca, davacının “işveren” davalının ise “tedarikçi” sıfatıyla yer aldığı, davalı şirketçe tedarik edilecek... Alım/Satımı konusunda anlaşma sağladıkları ve tedarik edilecek mal bedelinin sabit 329.741,54 TL+KDV olarak kararlaştırılmış olduğu görülmüştür. Sözleşme kapsamında, davacı şirketin sözleşmenin imzasını müteakiben teminat senedi mukabilinde davalı şirkete 90 gün vadeli 98.922,46 TL vadeli çek keşide ederek avans vereceği, bakiye mal bedelinin ise, malın teslimini müteakip 90 gün vadeli çekle ödeneceği şeklinde belirlenmiş olduğu anlaşılmıştır. Yapılan incelemelerde davacı şirketin, ...Ticari Şubesi'nden .... numaralı 20.01.2021 ileri vadeli 98.922,46 TL bedelli çeki davalı şirkete keşide etmek suretiyle sözleşme ile yükümlenmiş olduğu avans verme yükümlülüğünü yerine getirdiği, davalı şirketin incelenen Ticari Defterlerinde, davacı şirketçe kendilerine keşide edilmiş işbu 98.922,46 TL bedelli çeki, 03.11.2020 tarihinde 340-Alınan Sipariş Avansları Hesabı altında yer alan ... Cari Kodlu Davacı Şirket Hesabında Davacı Şirketten alınan Avans olarak kaydetmiş olduğu, davalı şirketin incelenen ticari defter kayıtlarında davacı şirket adına düzenlenmiş herhangi bir mal satış fatura işlemi kaydına rastlanılmadığı, davacı şirketçe davalı şirkete keşide olan avans çeki sonucunda oluşan 98.922,46 TL avans alacağı herhangi bir değişikliğe uğramaksızın 2020 sonu itibarıyla davacı şirketin avans alacağı olarak 2021 yılına devir edilmiş bulunduğu, davalının ticari defterlerinin incelenmesi sonucunda tespit edilmiştir.
Bu haliyle davalının üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmeyerek malları teslim etmediği, sözleşme kapsamında davacı şirketçe davalı şirkete avans olarak keşide edilmiş 98.922,46 TL avans çekinin bedelsiz kaldığı anlaşılmakla davacı tarafça bu bedelin istenilmesinin hukuka uygun olduğu kanaatine varılmıştır.
Cezai şart yönünden yapılan incelemede ise; taraflar arasında akdedilen sözleşme'nin 6. maddesinde; "Sözleşmede belirtilen süre zarfında herhangi bir gecikme olması durumunda Tedarikçi geç teslimat yapılan her bir takvim günü için sipariş edilen malların 5/1000'i tutarında gecikme cezası ödemek zorundadır." hükmünün düzenlendiği görülmüştür. Bu düzenlemenin ifaya ekli cezai şart olması, davacının sözleşmeden dönerek bedel iadesi istediği, bu haliyle sözleşmeyi ayatka tutma iradesinin bulunmadığı anlaşılmakla cezai şart talebinde bulunamayacağı kanaatine varılmıştır. Sözleşmenin 8. Maddesi kapsamında talep edilebilecek tazminat yönünden yapılan incelemede ise, davacının bu maddeye kapsamında zarara uğradığına dair herhangi bir belge ve delil sunmadığından hesaplama yaptırılmamıştır.
Davacı tarafça her ne kadar noter masrafı ve değişik iş masrafını alacak olarak talep etmiş ise de, bu masrafların yargılama giderleri arasında olduğundan yargılama gideri olarak hesaplama yapılmıştır.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile
-98.922,46 TL alacağın 21/12/2020 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faiz ile birlikte davalıdan tahsiline
-Gecikme cezası yönündeki talebinin reddine
2- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan 6.757,39 TL harçtan peşin alınan 1.706,43 TL peşin harç ve 530,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam: 2.236,43 TL harcın mahsubu ile bakiye 4.520,96 TL karar harcının davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 15.827,59TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davalı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 1.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvurma harcı, 1.706,43 TL peşin harç ve 530,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 2.295,73‬ TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 308,75 TL Noter Masrafı, 415,50 TL Değişik İş Dosya Masrafı ile 3.348,75 TL bilirkişi/posta masrafı olmak üzere toplam 4.073,00 TL yargılama giderinin kabul oranına göre hesaplanan 3.577,33 TL'sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı tarafından yapılan her hangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
8-6325 Sayılı Kanunun 18/A-14 maddesi gereğince .... bütçesinden karşılanacak olan 1.320,00 TL arabuluculuk giderinin red/kabul oranına göre hesaplanan 1.306,78 TL'sinin davalıdan, 13,21 TL'nin davacıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına
9-HMK'nın 333.maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde ...Bölge Adliye Mahkemeleri'nde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/04/2023

Katip ....
E-imzalıdır


Hakim ....
E-imzalıdır




Full & Egal Universal Law Academy