Anayasa Mahkemesi Numara 6/1979 Dava No 5/1980 Karar Tarihi 15.04.1980
Numara: 6/1979
Dava No: 5/1980
Taraflar: TKP ile KTFD Meclisi
Konu: 7/79 Kamu Görevlileri Yasasının Geçici 3. Maddesinin iptali istemi
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 15.04.1980

-D.5/80 Anayasa Mahkemesi 6/79
Anayasa Mahkemesi olarak oturum yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Ülfet Emin, Başkan, Şakir Sıdkı İlkay,
Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut.
Anayasanın 113. maddesi uyarınca.
Toplu-mcu Kurtuluş Partisinin 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının Geçici 3. maddesinin iptaline ilişkin istemi.
(Toplumcu Kurtuluş Partisi ile Kıbrıs Türk Federe Meclisi)

Toplumcu Kurtuluş Partisi namına: Fuat Veziroğlu.
Kıbrıs Türk Federe Meclisi namına: Üm-it S. Onan.

----------
K A R A R
İPTAL DAVASININ KONUSU:
6 Haziran 1979 tarihinde K.T.F.D. Resmi Gazetesinin Ek.I'inde yayınlanan 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının Geçici 3. maddesinin Anayasanın 4, 93 ve 131. maddelerine aykırı olduğu davacı tarafı-ndan ileri sürülmüş ve Anayasanın 113. maddesine dayanarak iptali istenmiştir.

I. DAVACI GEREKÇESİNİN ÖZETİ:
Yasanın Geçici 3. maddesi Kamu Görevlilerinin intibaklarının Bakanlar Kurulunca seçilen, kararları Bakanlar Kurulunca onaylandığı tarihte bağla-yıcılık kazanan, Bakanlar Kurulunun emrinde olan ve kamu görevlilerinden oluşan bir komisyon tarafından yapılmasını öngörmektedir. Bu, kamu görevlilerinin "haklarının, aylık ve ödeneklerinin ve diğer özlük işlerinin" yürütme organı tarafından düzenlenmesi- demektir. Halbuki Anayasanın 93. maddesinin 2. fıkrası bunların yasa ile düzenlenmesini öngörmektedir. Anayasanın 93. maddesinin lâfzı ve ruhu kamu görevlilerini ilgilendiren konuların bağımsız ve tarafsız bir organ tarafından yapılmasıdır. İntibak Kom-isyonu Anayasanın öngördüğü tarafsız ve bağımsız bir organ değildir. İntibak faaliyeti kadrolama faaliyetinin sınırları içinde bir faaliyet türüdür. İntibak işlemi kadrolama işleminin bir parçasıdır. Anayasa kadrolama işini tarafsız ve bağımsız bir orga-na vermektedir. İntibak işlemleri kamu görevlilerinin ücret, emeklilik maaşı ve ikramiyedir. İntibak işlemleri kamu görevlilerinin ücret, emeklilik maaşı ve ikramiyelerini de etkilemektedir. K.T.F.D. Anayasası yürürlüğe girdiğinde kamu görevinde olan ki-şilerin hizmet koşulları, daha sonra aleyhlerine değiştirilemez. Anayasa yürürlüğe girmezden önce intibak işlemlerini bağımsız bir organ yapmakta idi. Bu nedenle Kamu Görevlileri Yasası uyarınca K.T.F.D. Anayasası yürürlüğe girdiğinde kamu görevlisi olan-lar bakımından intibak işlerinin bağımsız bir organ tarafından yapılması gerekir.

II. DAVALI GEREKÇESİNİN ÖZETİ:
İntibak Komisyonuna ve Bakanlar Kuruluna Yasa ile tanınan yetki ve yükletilen ödev Yasanın bütünlüğü içinde kamu görevlilerinin statülerine g-etirilen değişiklikler uyarınca ve intibak kuralları ışığında mevcut statüleri özdeş yeni statülere uydurmaktan öte bir şey değildir. Yasa Komisyona veya Bakanlar Kuruluna serbestçe hareket edebileceği, keyfi takdirlere yönelebileceği bir ortam yaratmış d-eğildir. İntibak Komisyonuna ve intibak işleri ile ilgili Bakanlar Kuruluna verilen yetki Yasanın uygulanması ve Yasa kurallarına işlerlik kazandırmak için verilen bir yetkidir. İntibak faaliyeti bir kadrolama işlemi değildir, intibak işlemleri Anayasanı-n 131. maddesi ile saklı tutulan haklara ters düşen bir işlem değildir.

III. İLGİLİ YASA METİNLERİ:
Kamu Görevlileri Yasasının ilgili maddeleri aynen şöyledir:
"Geçici Madde 2.
Bu Yasa ile öngörülen sınıflara intibak yapılırken mevcut kadrolar ve bu kadr-olarda çalışan kamu görevlileri, ilişkin oldukları sınıflara dahil edilirler. İntibak işlemleri yapılırken, sınıflar için öngörülen öğrenim koşuluna bakılmaksızın kazanılmış haklar gözönünde bulundurulur.
İntibak işlemleri yapılırken bu Yasa ile saptanan -sınıfların hangisine dahil olacağı açıkça belli olmayan kadrolar, bu kadrolar için gerekli öğrenim ve hizmetin özellikleri dikkate alınarak uygun düşen bir sınıfa dahil edilirler.
İntibakı yapılan bir kamu görevlisi bulunduğu baremin kaçıncı kademesinde is-e intibak ettirileceği baremin ona karşılık olan kademesine intibak ettirilir.Eğitim hizmetleri sınıfında bulunanların intibakları, eğitim ve öğretimde geçmiş tüm hizmetleri de dikkate alınarak yapılır.
Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce bir kam-u görevlisinin tayinli bulunduğu en son kadrodaki baremi, aynı kadronun ismi değiştirilerek veya değiştirilmeden revize edilmiş ve revizyon neticesi yeni barem içerisinde barem intibakları yapılmamış ise bu Yasa ile intibaklar yapılırken böyle bir kamu gör-evlisinin eski bareminde kazanılmış barem içi artışları dikkate alınır.
İntibak kurallarının uygulanması sonucunda bir kamu görevlisinin intibak ettirildiği hizmet sınıfında, bu maddenin diğer kuralları çerçevesinde ulaştığı derece ve kademe aylığı, halen -işgal etmekte olduğu kadro aylığından az ise aradaki fark, kademe ilerlemesi veya derece yükselmesi yoluyla giderilinceye kadar devam olunur.
Bir hizmet sınıfının halen mevcut derece sayısı yeni hizmet sınıflamasında azaltılmış ise intibaklar hizmetin nite-liğine göre ve alt dereceden başlamak üzere sınıflandırılarak yapılır. Bu şekilde iki veya daha fazla derece bir dereceye tekabül ederse kademe ilerlemelerinin saptanmasında küçük derecenin birinci kademesine göre bulunulan kademe esas alınır.


Geçici Ma-dde 3.
İntibaklar Bakanlar Kurulunca seçilip görevlendirme yolu ile oluşturulacak bir İntibak Komisyonunca bu Yasa ve Geçici 2. madde kuralları çerçevesinde yapılır ve Bakanlar Kurulunun onayı ile kesinlik kazanır.
İntibak Komisyonu, bu Yasaya bağlı tüm ku-rumlarda çalışan kamu görevlilerinin intibak işlerini en geç bir ay içinde tamamlamakla yükümlü olup çalışmalarını tam gün esasına göre ve aralıksız sürdürür.
Komisyonun oluşumuna çalışma esas ve koşulları ile Komisyonda görevlendirileceklere ilişkin Bakan-lar Kurulu kararı Resmî Gazete'de yayınlanır.
Komisyonda görev alan kamu görevlilerinin kadroları ile ilişkileri devam eder ve aylıklarını bağlı bulundukları kurumlardan alırlar. Ancak komisyonda çalıştıkları sürece kendi kadro görevleri ile uğraşamazlar.-
Bakanlar Kurulu, Komisyonun çalışmalarını bir aylık süre içinde tamamlayabilmesine olanak tanımak amacıyla gereki tüm önlemleri alır.
Komisyon bu Yasa gereğince yapılması gerekli intibak ile ilgili her türlü incelemeyi yapabileceği gibi, Komisyonda, bu Ya-saya bağlı kurumların kamu görevlileri de yardımcı nitelikteki görevlerde geçici olarak çalıştırılabilir.
İntibakı yapılacak kurumun bir temsilcisi Komisyonun çalışmalarına katılır, kurum temsilcisince yapılan intibak önerileri Komisyonca değerlendirilir v-e uygun görülenler benimsenir.
İntibak Komisyonunun tüm giderleri Maliye İşleri ile görevli Bakanlık bütçesinde öngörülen Beklenmedik Giderler Kaleminden karşılanır."


IV. İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ:

"Madde 4.
Yasalar, Anayasaya aykırı olamaz.
Anayasa kura-lları, yasama, yürütme ve yargı organlarını, devlet yönetimi makamlarını ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır.


Madde 93.
Devletin ve diğer kamu kuruluşlarının, genel yönetim ilkelerine göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerekti-rdiği asıl ve sürekli görevler, kamu görevlileri eliyle yürütülür.
Kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, ödev ve yetkileri, hakları ve yükümleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri yasayla düzenlenir.
Kamu görevlilerinin atanmalarını, onaylan-malarını, sürekli veya emeklilik hakkı veren kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini, nakillerini, emekliye sevklerini, azil ve görevden uzaklaştırma da dahil olmak üzere, disiplin işlemlerini yapmak üzere, tarafsız ve bağımsız organ veya organlar kurul-ur. Bu organ veya organların kuruluşu ve işleyişi yasa ile düzenlenir; Anayasanın bu konudaki diğer kuralları saklıdır.
Kamu görevlileri hakkında yapılacak disiplin kovuşturmalarında, isnat olunan hususun ilgiliye açıkçave yazılı olarak bildirilmesi, yaz-ılı savunmasının istenmesi ve savunma için belli bir süre tanınması gereklidir. Bu ilkelere uyulmadıkça disiplin cezası verilemez.Disiplin kararları, yargı mercilerinin denetimi dışında bırakılamaz.
Güvenlik Kamu görevlilerinin, özel yasa ile düz-enlenen kuralları saklıdır.
Üst Kademe yöneticiliği yapan kamu görevlileri, ilgili bakan, Başbakan ve Devlet Başkanının imzalarını taşıyan kararname ile atanır. Bu konudaki kurallar yasa ile düzenlenir.


Madde 131.
Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten ö-nce kamu görevlisi bulunan herhangi bir kişi, bu tarihten sonra, kendisine bu tarihe kadar uygulanan aynı hizmet koşullarına bağlı olmak hakkına sahiptir. Bu hizmet koşulları, Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihte veya ondan sonra, kıbrıs Türk Federe Devle-tinin kamu görevlisi bulunduğu sürece, herhangi bir kişi aleyhine değiştirilemez.Bu maddede belirtilen kamu görevlileri yeni bir atama işlemine gerek olmaksızın görevlerine devam ederler."


V. İNCELEME:
İptal dilekçesinde, itiraznamede ve duruşm-a esnasında taraflarca ileri sürülen iddia ve gerekçeler, iptali istenilen Yasa hüküm ve kuralları, Anayasaya aykırılık iddiasına dayanıklık eden ve konuyu ilgilendiren Anayasa maddeleri incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü.

Kıbrıs Türk Federe -Meclisinin görev ve yetkilerini belirleyen Anayasanın 65. maddesine göre yasa koymak, değiştirmek ve kaldırmak Kıbrıs Türk Federe Meclisinin yetkilerindendir. Anayasanın 4. maddesi de yasaların Anayasaya aykırı olamayacağını, Anayasa kurallarının yasama, -yürütme, yargı organları ile devlet yönetimi makamlarını bağlayan temel hukuk kuralları olduğunu öngörmektedir.

Anayasanın 93. maddesinin (2). Fıkrası kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, ödev ve yetkileri, hakları ve yükümleri, aylık ve ödenekle-ri ve diğer özlük işlerinin yasa ile düzenlenmesini öngörmektedir. Aynı maddenin (3). fıkrası kamu görevlilerinin atanmalarını, onaylanmalarını, sürekli ve emeklilik hakkı veren kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini, nakillerini, emekliye sevklerini,- azil ve görevden uzaklaştırma da dahil olmak üzere disiplin işlemlerini yapmak üzere tarafsız ve bağımsız bir organın yasa ile kurulmasını öngörmektedir. Davacı iddiasında intibak komisyonunun yapacağı intibak işlemleri ile kamu görevlilerinin haklarını,- aylık ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini saptadığını, intibak komisyonu intibak yapmakla kamu görevlilerini sürekli ve emeklilik hakkı veren kadrolara yerleştirme işlemini yapmakta olduklarını ileri sürdü. Halbuki kamu görevlilerinin hakları aylık v-e ödenekleri ve diğer özlük işleri herhangi bir organ tarafından değil de yasa ile saptanır. Kamu görevlilerinin sürekli veya emeklilik hakkı veren kadrolara yerleştirilmeleri de bağımsız bir organ tarafından yapılması gerekir. Kuşkusuz Yasa ile kurulan -İntibak Komisyonu Anayasanın 93. maddesinde öngörülen bağımsız bir organ değildir. Yasanın Geçici 3. maddesi Bakanlar Kurulunca seçilip görevlendirilecek intibak komisyonunun Yasa ve Geçici 2. madde kuralları çerçevesinde kamu görevlilerinin intibakını ya-pmasını öngörmektedir. İntibak Komisyonunun yapacağı intibaklar ancak Bakanlar Kurulunun onayı alındıktan sonra kesinlik kazanır. Yasanın Geçici 2. maddesi 6 ayrı fıkradan oluşmaktadır ve bu fıkralar ayrı ayrı intibakın nasıl yapıldığını açıklıkla belirt-mektedir. İntibak Komisyonunun yasa uyarınca yapacağı intibak işlemi kamu görevlilerinin hak ve aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerini saptamamaktadır. Kamu Görevlilerinin hakları ve yükümleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri, Yasa ile sap-tanmaktadır. Görülüyor ki Anayasanın 93. maddesinin (2). fıkrasının öngördüğü konular Kamu Görevlileri Yasası ile düzenlenmiştir. İntibak Komisyonunun yapacağı işlem ise Kamu Görevlileri Yasasının uygulanmasını veya Yasanın belli ettiği çerçeveler dahili-nde kalmak koşulu ile gösterdiği yönleri yerine getirmektir. İntibak Komisyonunun ilgili Yasa ve özellikle ilgili Yasanın Geçici 2. maddesi uyarınca yaptığı intibak işlemi kamu Görevlilerini sürekli veya emeklilik hakkı veren kadrolara yerleştirmek işlemi- değildir. İntibak Komisyonunun yaptığı işlem mevcut kadrolarda çalışan kamu görevlilerini, Geçici 2. madde kuralları çerçevesinde yeni ödenekleri içeren baremlere ve sınıflara yerleştirmektir. Bu nedenle intibak işlerinin Anayasanın 93. maddesinin (3). -fıkrasının öngördüğü gibi bağımsız bir organ tarafından yapılması gerekmez. Anayasanın hukuk devleti ve hukuk üstünlüğü ilkelerini benimseyen bir Anayasa olduğu göz önünde tutulduğunda yasama organının yasada belli ettiği konularda yürütme veya başka bir -organa düzenleme görevi verebileceğine kuşku yoktur. Pek tabii yasama organı yürütmeye veya başka bir organa böyle bir yetki verirken Anayasanın öngördüğü kurallara da uyması gerekir. Anayasada aksine herhangi bir hüküm bulunmadıkça yasama organı herhang-i bir yetkiyi belli konularda, dilediği bir organa veya yürütmeye verebilir.

Daha önce belirtildiği gibi Yasama organı kamu görevlilerinin intibak işlerini yapmak için bir İntibak Komisyonunun kurulmasını ve İntibak Komisyonunun intibak hususunda alaca-ğı kararların Bakanlar Kurulunun onayından geçirilmesini öngörmüştür.

Anayasanın 131. maddesi uyarınca Anayasa yürürlüğe girdiği tarihte kamu görevlisi bulunan bir kişi o tarihe kadar kendisine uygulanan aynı hizmet koşullarına bağlı olmak hakkına sahipt-ir. Bu hizmet koşulları daha sonra aleyhine değiştirilemez.

İntibak Komisyonunun yapması öngörülen işlem mevcut kadrolarda çalışan kamu görevlilerini Yasanın saptadığı sınıf ve baremlere intibak ettirmektir. İntibak Komisyonu bunu yapmakla K.T.F.D. Ana-yasası yürürlüğe girdiğinde kamu görevlisi olan bir kişinin hizmet koşullarını, böyle bir kişinin aleyhine değiştirmemektedir. Kuşkusuz İntibak Komisyonu böyle bir işlem yaparsa o işlem kendiliğinden Anayasaya aykırıdır. Bu durumda İntibak Komisyonu Yasa- uyarınca verilen yetkileri yerine getirmekle Anayasanın 131. maddesine aykırı hareket etmiş olmamaktadır.

SONUÇ:
Kamu Görevlileri Yasasının Geçici 3. maddesinin Anayasanın 4, 93 ve 131. maddelerine aykırı olmadığına ve iptal davasının reddine oybirliği -ile karar verilir.




(Ülfet Emin)(Şakir Sıdkı İlkay)
Başkan Yargıç





(Salih S. Dayıoğlu) (N. Ergin Salâhi) (Niyazi F. Korkut)
Yargıç Yargıç Yargıç


15 Nisan 1980.

-
-


8



-


Full & Egal Universal Law Academy