Anayasa Mahkemesi Numara 4/1986 Dava No 8/1986 Karar Tarihi 12.12.1986
Numara: 4/1986
Dava No: 8/1986
Taraflar: Birle Alper Tenekeci ile Personel Dairesi Müdür.
Konu: 44/82 sayılı Yasa ile tadil edilmiş şekli ile 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76. maddesinin (4). fıkrasının Anayasaya aykırılığı iddiası
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 12.12.1986

-D. 8/86 Anayasa Mahkemesi 4/86
Anayasa Mahkemesi olarak oturum yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Salih S. Dayıoğlu, N.Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay.
Anayasanın 148(1) maddesi hakkında.

-YİM 31/85 sayılı Başvuruda (Müstedi: Birle Alper Tenekeci, Mağusa ile Müstedaaleyh: Personel Dairesi Müdürlüğü vas. KKTC Lefkoşa arasında) sunulan konu.

Müstedi namına: Süleyman Dolmacı.
Müstedaaleyh namına: Mustafa Arıkan.

-----------

K A R A R
-KONU:
44/82 sayılı Yasa ile tadil edilmiş şekli ile 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76. maddesinin (4). fıkrasının KTFD Anayasasının 93. maddesinin (3). fıkrasına ve KKTC Anayasasının 121. maddesinin (2). fıkrasına aykırı olup olmadığı.

I. OLAY:
-Müstedi kamu görevlisi olup, Mağusa Kaza Mahkemesinde görevli olduğu bir sırada, Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından 3.1.1983 tarihinden itibaren Kitabet Hizmetleri Sınıfı I. Derece Başkâtip mevkiine terfi ettirilmesi üzerinde Personel Dairesi Müdürü tarafı-ndan Kaza Mahkemesinden alınarak Mağusa Kaymakamlığına tahsis edildi. Personel Dairesi Müdürü müstediye gönderdiği 25.2.1985 tarihli bir yazı ile de onu 4.3.1985'den geçerli olmak üzere Gazi Mağusa Kaymakamlığından alıp Gazi Mağusa Devlet Hastahanesine ta-hsis ettiğini ona bildirdi. Müstedi bunun üzerine Yüksek İdare Mahkemesinde Personel Dairesi Müdürlüğü aleyhine bir başvuru dosyaladı ve Kaymakamlıktan alınıp Gazi Mağusa Devlet
Hastahanesine tahsis edilmesi ile ilgili kararın hükümsüz ve etkisiz olduğun-a ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istedi.

Başvuru duruşma için Yüksek İdare Mahkemesi huzuruna gittiğinde Müstedi 44/82 sayılı Yasa ile tadil edilmiş şekli ile 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76. maddesinin (4). fıkrasının- tahsisin yapıldığı sırada yürürlükte olan KTFD Anayasasının 93. maddesinin (3). fıkrasına ve halen yürürlükte olan KKTC Anayasasının 121. maddesinin (2). fıkrasına aykırı olduğunu ileri sürdü. Mahkeme de ileri sürülen Anayasaya aykırılık konusunun tarafl-ar arasındaki ihtilâfı karara bağlamada etkili olabileceği kanaatına vardı ve konuyu, karara bağlanmak üzere, Yüksek Mahkemeye, Anayasa Mahkemesi olarak, sundu. Yüksek İdare Mahkemesi, ayrıca, Anayasa Mahkemesinin kararına dek başvurunun duruşmasını durdu-rdu.

II. İDDİANIN GEREKÇESİ:
Müstedinin iddiasını gerekçesi özetle şöyledir:
Müstedaaleyhin yaptığı bir nakildir. Nakillerin ise gerek naklin yapıldığı sırada yürürlükte olan KTFD Anayasasına gerekse halen yürürlükte olan KKTC Anayasasına göre bağımsız -bir organ olan Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından yapılması gerekir. Personel Dairesi Müdürlüğüne atanma üçlü bir kararname ile yapıldığı cihetle müstedaaleyh bağımsız bir organ sayılamaz. Bu nedenle konu Yasa kuralı gerek KTFD Anayasasının 93. maddesinin- (3). fıkrasına gerekse KKTC Anayasasının 121. maddesinin (2). fıkrasına aykırıdır.

Müstedaaleyhin iddiasının gerekçesi özetle şöyledir:
Yapılan işlem ne KTFD Anayasasının 93(3) maddesi ne de KKTC Anayasasının 121(2) maddesi kapsamında bir nakil değildir-. 1960 Anayasasında da benzer bir kural vardı ve zamanın Anayasa Mahkemesi bu gibi bir işlemin Anayasaya aykırı olmadığına karar verdi.

Müdür yetkisini kötüye kullanmış ise bu ancak bir başvuru konusu olabilir. Anayasaya aykırılık yoktur.

III. İLGİLİ -YASA METNİ:
"76. (1) . . . . . . . . . .
(2) . . . . . . . . . .
(3) . . . . . . . . . .
(4) Bu Yasada yer alan İdari Hizmetler Sınıfına bağlı idare memurları, Kitabet Hizmetleri sınıfına bağlı kitabet memurları ve Odacı ve Şoför H-izmetleri Sınıfına bağlı odacılar ve odacı şoförlerin ikamet değişikliği gerektirmeyen yer değiştirmeleri (Merkezde bir kurumdan başka bir kuruma veya taşrada bir kurumdan başka bir kuruma) kuruluşların ilgili hizmet sın-ıflarındaki kadroları ve ilgili kuruluşların görüşleri dikkate alınarak Devlet Personel Dairesince yapılır."


IV. İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ:

KTFD Anayasasının 93(3) maddesi aynen şöyledir:
"93(3)Kamu görevlilerinin atanmalarını-, onaylanmalarını, sürekli veya emeklilik hakkı veren kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini, nakillerini, emekliye sevklerini, azil ve görevden uzaklaştırma da dahil olmak üzere, disiplin işlemlerini yapmak üzere, tarafsız ve bağımsız- organ veya organlar kurulur. Bu organ veya organların kuruluşu ve işleyişi yasa ile düzenlenir; Anayasanın bu konudaki diğer kuralları saklıdır.

KKTC Anayasasının 121(2) maddesi aynen şöyledir:
121(2)-Kamu görevlilerinin atanmalarını, onaylanmalarını, sürekli ve emeklilik hakkı kazandıran kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini, nakillerini, emekliye sevklerini, uyarma ve kınama cezasını gerektiren disiplin işlemleri dışında, azil ve -görevden uzaklaştırma dahil diğer tüm disiplin işlemlerini yapmak üzere tarafsız ve bağımsız organ veya organlar kurulur. Bu organ veya organların kuruluş ve işleyişi belirli kamu görevlileri kesimi için, hizmet özellikleri gözetilerek ay-rı düzenlemeler yapılmasına olanak tanıyacak biçimde, yasa ile düzenlenir.
Yargıçlar, savcılar, silâhlı kuvvetler mensupları ve polis mensupları hakkındaki kurallar ile Anayasanın bu konudaki diğer kuralları saklıdır.-

V. İNCELEME:
Konu, ileri sürülen iddia ve görüşler ile ilgili yasa ve Anayasa kuralları ışığında incelendi ve gereği görüşülüp düşünüldü.

Yasanın ilgili kuralına göre Kitabet Hizmetleri sınıfına bağlı bir kitabet memurunun ikamet değişikliği gerektir-meyen yer değiştirmesi (Merkezde bir kurumdan başka bir kuruma veya taşrada bir kurumdan başka bir kuruma) bazı koşullara bağlı olarak Devlet Personel Dairesince yapılabilir. Bu şekilde bir yer değiştirme gerek KTFD Anayasasının 93. maddesinin (3). fıkra-sı gerekse KKTC Anayasasının 121. maddesinin (2). fıkrası kapsamında bir nakil olduğu ve bu nedenle konu Yasa kuralının Anayasaya aykırı olduğu iddia edilmiştir.

Konu işlemin yer aldığı devirde yürülükte bulunan KTFD Anayasasının 93(3) maddesi ve şimdi y-ürürlükte bulunan KKTC Anayasasının 121(2) maddesine göre kamu görevlilerinin nakillerini yapmaya yetkili makam Kamu Hizmeti Komisyonudur. Bu böyle olduğuna göre de ilkin tezekkür edilmesi gereken husus yapılan işlemin bu anayasal kural kapsamında bir nak-il olup olmadığıdır.

1960 Anayasasının 125.maddesinin 1.fıkrası da kamu görevlilerinin naklinin Kamu Hizmeti Komisyonunun yetkisi dahilinde olduğuna dair benzer bir kural içermekte idi. Bu maddenin yapılan tefsirine göre bir kamu görevlisinin aynı daire- içinde yapılan ve geçici değil de daimi olan bir naklinin madde kapsamında bir nakil olabilmesi için -
a) bu naklin kamu görevlisinin tuttuğu mevkiin hizmet şemasının içermediği görevleri yapma sonucunu doğurmuş olması; veya
b) kamu görevl-isinin ikamet yerini kesinlikle değiştirmesini mucip olması
gerekir. -Gör: Nedjati v. The Republic 2 RSCC p.78 at 82. Yiorkas v. The Republic 5 RSCC p.56 at 58'de de zamanın Anayasa Mahkemesi daireler arasında mübadele edilebilen kamu görevlilerinden o-lan Kitabet Sınıfına bağlı görevliler, fiiler başka bir dairede görev görmelerine rağmen, "aynı daire içinde yapılan nakil" kavramı bakımından Personel Dairesine bağlı ve o dairede görev gördükleri varsayılır. Bu iki karara göre Kitabet Sınıfına bağlı bir- kamu görevlisi Personel Dairesi tarafından bir daireden başka bir daireye nakledildiği ve bu naklin görevlinin hizmet şemasının içerdiği görevler dışındaki görevleri yapması sonucunu doğurmadığı veya ikamet yerini kesinlikle değiştirmesini mucip olmadığı -hallerde bu gibi bir nakil 1960 Anayasasının 125. maddesinin 1. fıkrası kapsamında bir nakil değildir ve böyle bir naklin Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından yapılması gerekmemektedir.

Kamu görevlilerinin, diğer hususlar arasında, nakilleri ile ilgili kura-l bakımından 1960 Anayasası ile 1975 KTFD ve 1985 KKTC Anayasaları arasında esasa ilişkin bir fark yoktur. Arada esasa ilişkin bir fark olmadığına göre de 1960 Anayasası tahtında 125. maddenin 1. fıkrası ne şekilde yorumlanmış veya uygulanmış ise 1975 Ana-yasasının 93. maddesinin (3). fıkrası ile 1985 Anayasasının 121. maddesinin (2). fıkrasının da aynı şekilde yorumlanıp uygulanması gerekir. Yasa koyucunun daha önceki bir yasanın ne şekilde yorumlandığını veya uygulandığını bilmiş olduğu varsayılır. Bu b-öyle olduğuna göre de 1975 ve 1985 Anayasalarının ilgili fıkrasına 1960 Anayasasının ilgili fıkrasına benzer bir şekilde vazetmekle Anayasa koyucunun bu fıkraların 1960 Anayasasının ilgili fıkrasına benzer bir şekilde yorumlanıp uygulanmasını istemiş olduğ-unun kabul edilmesi gerekir. Webb v. Outrim (1907) A.C.81 at p.89'da Privy Council'ın hükmünü veren Earl of Halsbury şöyle demiştir:
"If is quite true, as observed by Griffith C.J., in the above-mentioned case of D'Emden v. Pedder, that: 'When a part-icular from of legislative enactment, which has received authoritative interpretation, whether by judicial deccision or by a long course of practice, is adopted in the framing of a later statute, it is a sound rule of construction to hold that the words so- adopted were intended by the Legislature to bear the meaning which has been so put upon them'."

Maxwell on Interpretation of Statutes, 11th Ed., P. 36'-da da şöyle denmektedir:
"The language and provisions of expired and repealed Acts on the same subject, and the construction which they have authoritatively received, are also to be taken into consideration, for it is presumed that the legislature uses -the same language in the same sense, when dealing at different times with the same subject, and also that any change of language is some indication of a change of intention."

Personel Dairesi Müdürlüğüne, 1975 ve 1985 Anayasaları altında, atanmanın üçl-ü kararname ile yapıldığı bir gerçektir. Ancak Anayasa koyucu bu gibi atanmanın üçlü kararname ile yapıldığını bildiği halde yine de, yukarıda belirtildiği gibi, 1975 ve 1985 Anayasalarının ilgili fıkralarını 1960 Anayasasının ilgili fıkrasına benzer bir -şekilde vazetmiştir. Anayasa koyucu 1975 ve 1985 Anayasalarının ilgili fıkralarını Personel Dairesi Müdürlüğüne atanmanın üçlü kararname ile yapıldığı nedeni veya diğer bir nedenle, 1960 Anayasasının ilgili fıkrasından farklı bir şekilde yorumlayıp uygula-nmasını istemiş olsaydı sözü edilen fıkraları daha farklı bir şekilde vazedebilir ve bu niyetini ortaya koyabilirdi. Anayasa koyucu bunu yapmamıştır. Bu durumda Mahkeme olarak, görevimiz yorumlamak olup Anayasa vazetmek veya tadil etmek olmadığına göre, -bu fıkraları 1960 Anaysasının ilgili fıkrasından farklı bir şekilde yorumlamamamız gerekir.

Yukarıda söylenenlerden anlaşılacağı gibi Kitabet Sınıfına bağlı bir kamu görevlisinin nakil bakımından aynı daire sayılan bir daireden diğer bir daireye yapılan -daimi bir nakli, bu gibi bir nakil kamu görevlisinin tuttuğu mevkiin hizmet şemasının içermediği görevleri yapma sonucunu doğurmadığı ve ikamet yerini kesinlikle değiştirmesini mucip olmadığı hallerde, KTFD Anayasasının 93(3) maddesi veya KKTC Anayasasının- 121(2) maddesi kapsamında bir nakil değildir ve Personel Dairesince yapılabilir. Bu böyle olduğuna göre de Yasanın ilgili kuralının KTFD ve KKTC Anayasalarının sözü edilen maddelerine aykırılığı yoktur.

SONUÇ:
Sonuç olarak 44/82 sayılı Yasa ile tadil e-dilmiş şekli ile 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 76. maddesinin (4). fıkrasının KTFD Anayasasının 93. maddesinin (3). fıkrasına ve KKTC Anayasasının 121. maddesinin (2). fıkrasına aykırı olmadığına, oybirliği ile, karar verilir.





(Şakir Sıdkı -İlkay)(Salih S. Dayıoğlu)
Başkan Yargıç




(N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut) (Aziz Altay)
YargıçYargıçYargıç


12 Kasım 1986


1


7






Full & Egal Universal Law Academy