Anayasa Mahkemesi Numara 3/1993 Dava No 2/1993 Karar Tarihi 10.06.1993
Numara: 3/1993
Dava No: 2/1993
Taraflar: Yusuf Özant vd ile Toprak Ürünleri Kurumu
Konu: 32/92 TÜK Yasasının 29/2 maddesinin Anayasaya aykırı olup olmadığı...
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 10.06.1993

-D. 2/93 Anayasa Mahkemesi: 3/93

Anayasa Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Başkan, N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut, Celâl Karabacak, Özkân Tunçağ.

Anayasanın 148. maddesi tahtında.

-Müstedi: 1.Yusuf Özant n/d Yusuf Fevzi, Lefkoşa,
2.Mustafa Erol, Lefkoşa.
-ile-
Müstedaaleyh: 1.Toprak Ürünleri Kurumu, Lefkoşa,
2.KKTC Bakanlar Kurulu vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa.

A r a s ı n d a.

Müstedi namına Avukat Ümit Ö-zdil.
Müstedaaleyh 1 namına Avukat Zeki Bayram.
Müstedaaleyh 2 namına Savcı Mehmet Şefik.

--------------

K A R A R

KONU:
32/92 sayılı Toprak Ürünleri Kurumu (Kuruluş, Görev ve Yetkileri) Yasasının 29. maddesinin (2). fıkra-sının Anayasanın 1. ve 160. maddelerine aykırı olup olmadığı.






I.OLAY:
Müstediler bütün ilgili zamanlarda emekli kamu görevlisi idiler. Müstedi 1, Müstedaaleyh 2 tarafından 1003-77 sayı ve 7.9.1977 tarihli kararı ile 4.10.1977 tarihinden itibaren Mü-stedaaleyh 1 nezdinde muhasip olarak, Müstedi 2 ise Müstedaaleyh 2'nin 0-468-78 sayı ve 25.10.1978 tarihli kararıyle 1.11.1978 tarihinden itibaren Müstedaaleyh 1 nezdinde kâtip sınıf 1 mevkiine atandılar. Müstedi 2 daha sonra 1.7.1983 tarihinden itibaren -İdare Sekreteri mevkiine atandı. Müstediler halen ayni görevleri ifa etmektedirler.

Müstediler Kıbrıs Türk Banka, Ticaret ve Büro Müstahdemleri (Bank-Sen) sendikasının üyesi oldular. Bank-Sen ile Müstedaaleyh 1 arasında 2.12.1981 tarihinde akdolunun To-plu İş Sözleşmesi tahtında, Müstedaaleyh 1 "Sendikalı aylıkçı personelinin kendi isteği ile işten durması veya işveren tarafından durdurulması halinde son aldığı brüt maaşı üzerinden kendisine her hizmet yılı için bir aylık tutarında kıdem tazminatı" ödeme-yi kabul etti.

32/92 sayılı Toprak Ürünleri Kurumu (Kuruluş, Görev ve Yetkileri) yasası 16.6.1992 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu Yasanın 29. maddesinin (2). fıkrası "Devletten hak ve menfaatlerini almak suretiyle ayrılan ve daha sonra Toprak Ürünleri (De-netim) Yasası kuralları uyarınca bu Yasaya ekli Birinci Cetvelde gösterilen sürekli kadrolara atanmış olan personel, Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı kapsamında olup kendilerine her tamamlanmış hizmet yılı sonunda bir aylık brüt maaş tutarında ikramiye" ö-denmesini öngördü.

Müstediler ile Müstedaaleyh 1 arasında yukarıda sözü edilen yasa maddesinin içeriği hakkında görüş ayrılığı oldu. Neticede Müstedaaleyh 1 Müstedilere yazdığı 25.8.1992 tarihli bir yazı ile onların kıdem tazminatına 32/92 sayılı yasanı-n yürürlüğe girdiği 16.6.1992 tarihinden itibaren hak kazanacaklarını bu tarihten önceki hizmet yıllarının dikkate alınmıyacağını bildirdi.

Müstediler bu karar aleyhine Yüksek İdare Mahkemesine başvurdular. Başvurunun duruşması esnasında, Müstediler 32/-92 sayılı Yasanın 29. maddesinin (2). fıkrasının Anayasanın 1. ve 160. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürdüler ve konunun Yüksek Mahkemeye, Anayasa Mahkemesi olarak, havalesini talep ettiler. Yüksek İdare Mahkemesi sözü edilen yasa maddesinin taraflar -arasındaki ihtilâfın hallinde etken olduğu kanaatına vardı ve havale istemini kabul etti.

II.İDDİANIN GEREKÇESİ:
Müstedilerin iddialarının gerekçesi şöyledir;
Müstedaaleyh Toprak Ürünleri Kurumu Müstedilerin istihdam edildikleri sürede kıdem tazminatına -hak kazandıklarını kabul etmişti. Bu durum 1985 Anayasanın kabulüne kadar devam etti. Nitekim gerek Müstedaaleyh 1 Kurum ve gerekse Müstedaaleyh 2, 32/92 sayılı yasanın yürürlüğe girmesinden hemen önce müstedilerin Kurumdan ayrılmış olmaları halinde onla-rın kıdem tazminatlarını da yasal olarak alacaklarını kabul etmişlerdir. Bu durumda müstedilerin kazanılmış hakları vardır. Havale konusu madde bu hakkı ortadan kaldırdığı için kazanılmış hakları koruyan Anayasanın 1. maddesine aykırıdır.

Hav-ale konusu madde ayrıca Anayasanın 160. maddesine de aykırıdır. Bu madde Anayasanın yürürlüğe girmesinden önce müstediler gibi kamu personelinin özlük haklarını korumaktadır. Oysa ilgili yasa maddesi bu hakları ortadan kaldırmaktadır.

2.Müstedaaleyhler-in iddialarının gerekçesi özetle şöyledir;
Müstediler emekli kamu görevlisidirler. Müstedaaleyh 1 tarafından geçici olarak istihdam edilmişlerdir. Kazanılmış hakları yoktur çünkü kıdem tazminatını toplu sözleşme altında almaya hak kazanmışlardı. Bu hak-larını -şayet varsa- toplu sözleşmeyi ileri sürerek talep etme yönüne gidebilirler.



Anayasanın 160. maddesi sürekli personelin haklarını saklı tutmuştu. Müstediler ise geçici personel oldukları için Anayasanın bu maddesi onlara yardımcı olamaz.

III.İ-LGİLİ YASA METİNLERİ
29(1)Geçici personel ve işçiler, Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı kapsamındadır.
(2)Devletten hak ve menfaatlerini almak suretiyle ayrılan ve daha sonra Toprak Ürünleri (Denetim) Yasası kuralları uyarınca bu Yasaya -ekli Birinci Cetvelinde gösterilen sürekli kadrolara atanmış olan personel, Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı kapsamında olup kendilerine her tamamlanmış hizmet yılı sonunda bir aylık brüt maaş tutarında ikramiye ödenir. -
(3)Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonra Devletten emekliye ayrılanlar, Kurumun sürekli kadrolarına karşılık atanamazlar.


IV.İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ
Madde 1.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti, demokrasi, sosyal adalet ve -hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanan lâik bir Cumhuriyettir.

Madde 160.
(1)Bu Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce kamu görevlisi bulunan herhangi bir kişi, bu tarihten sonra, kendisine bu tarihe kadar uygulanan aynı hizmet koşulla-rına bağlı olmak hakkına sahiptir. Bu hizmet koşulları, Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihte veya ondan sonra, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin kamu görevlisi bulunduğu sürece, herhangi bir kişi aleyhine değiştirilemez.
Bu maddede- belirtilen kamu görevlileri yeni bir atama işlemine gerek olmaksızın görevlerine devam ederler.
(2)Bu madde amaçları bakımından, kamu görevlisi, Anayasanın yürülüğe girdiği tarihten önce Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin kamu hizmetinde -herhangi bir hizmeti gören kişiyi anlatır ve bu Anayasa ile diğer kamu personeli olarak tanımlanan kişileri da kapsar. - - - (3)Bu madde amaçları bakımından hizmet koşulları, bu Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan yürürlükteki mevzuat uyarınca saptan-mış ücret, izin, azil, görevden uzaklaştırma, emeklilik maaşı, ikramiyeleri ve benzeri hakları kapsar. - -

V.İNCELEME:
32/1992 sayılı Yasanın 29. maddesinin (2). fıkrasının müstedilere uygul-anacağı konusunda taraflar arasında bir ihtilâf yoktur. Bütün sorun bu maddenin yürürlüğe girmezden hemen önce yani 15 Haziran 1992 tarihine kadar müstedilerin var olan yasal haklarını söz konusu Yasa maddesinin ortadan kaldırıp kaldırmadığıdır.

Havale -konusu edilen 32/92 sayılı yasanın 29. maddesinin (2). fıkrası yukarıya çıkarılmıştır. Bu madde müstediler gibi olanların "Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı" kapsamında olup onlara her tamamlanmış hizmet yılı sonunda bir aylık brüt maaş tutarında ikramiye- ödenmesini düzenlemektedir. Yasa, 16 Haziran 1992 tarihinde Resmi Gazatede yayınlanıp yürürlüğe girmiştir. Yasanın yürürlüğe girmesinden önce ilgili kurumda çalışanların olası haklarının herhangi bir şekilde ellerinden alındığına dair ilgili yasa maddes-i ile herhangi bir düzenleme yoktur. Bu maddenin öngördüğü tek husus Yasanın yayınlandığı tarihten itibaren müstediler gibi olanların her hizmet yılı sonunda bir aylık brüt maaş tutarında ikramiyeye hak kazanacaklardır. Söz konusu maddenin, bu gibi müsta-hdemleri 32/92 sayılı yasadan önce kazandıkları olası haklarından aşikâr veya zımni bir şekilde yoksun bıraktığını söylemeye imkân yoktur.

Müstedilerin, 32/92 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden hemen önce yani 15 Haziran 1992 tarihinde mevcut olabilece-k yasal hakları devam ettiğine ve bunların Yasanın 29. maddesinin (2). fıkrası ile olumsuz yönde etkilenmediğine göre, sözü edilen Yasanın 29. maddesinin (2). fıkrasının taraflar arasındaki ihtilâfın hallinde etken olamayacağı için bu maddenin Anayasaya ay-kırı olup olmadığının tartışması da haliyle gündeme gelemez.







SONUÇ:
Sonuç olarak 32/92 sayılı Toprak Ürünleri Kurumu (Kuruluş, Görev ve Yetkileri) Yasasının 29. maddesinin (2). fıkrasının, taraflar arasındaki ihtilâfın hallinde etken olmadı-ğı nedeniyle Anayasanın 1. ve 160. maddelerine aykırı olup olmadığının karara bağlanmasına gerek bulunmadığına oybirliği ile karar verildi.





(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salâhi)
BaşkanYargıç







(Niyazi F. Korkut)(Celâl Karabacak)(Ö-zkân Tunçağ)
YargıçYargıç Yargıç


10 Haziran 1993

-1


-6-



-


Full & Egal Universal Law Academy