Anayasa Mahkemesi Numara 27/2002 Dava No 8/2003 Karar Tarihi 30.10.2003
Numara: 27/2002
Dava No: 8/2003
Taraflar: TKP ile Cumhuriyet Meclisi
Konu: 15/2002 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri (Değişiklik) Yasası ile tadil edilen 52/87 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri Yasasının 12(2)(C) maddesi ile 15/2002 sayılı Yasa ile Esas Yasaya eklenen Geçici 2(1) maddenin Anayasaya aykırılığı iddiası
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 30.10.2003

-D.8/2003 Anayasa Mahkemesi: 27/2002
Anayasa Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Taner Erginel, Başkan, Nevvar Nolan, Mustafa
H. Özkök, Gönül Erönen, Seyit A. Bensen.

Anayasanı-n 147. maddesine göre açılmış iptal davası.

Davacı: Toplumcu Kurtuluş Partisi, Lefkoşa

- ile -

Davalı: KKTC Cumhuriyet Meclisi, Lefkoşa
A r a s ı n d a.

Davacı tarafından: Avukat Erde-n Algun
Yasal danışman (Amicus curiae) olarak Başsavcılık namına: Başsavcı Yardımcı Muavini Müjgan Irkad.

-----------------

H Ü K Ü M
KONU:
15/2002 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri (Değişiklik) Yasası- ile tadil edilen 52/87 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri Yasasının 12(2)(C) maddesi ile 15/2002 sayılı Yasa ile Esas Yasaya eklenen Geçici 2(1) maddenin Anayasanın 1, 7 ve 8. maddelerine aykırı olup olmadığı.

I. OLAY:
Siyasi bir parti olan Davacı, 15/-2002 sayılı Siyasal
Kamu Görevlileri (Değişiklik) Yasası ile değiştirilen 52/87 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri Yasasının 12(2)(C) maddesi
ile Geçici 2. maddesinin Anayasanın 1, 7 ve 8. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürdü ve bu Yasa maddelerinin ipta-lini talep etti.

II. İDDİALARIN GEREKÇELERİ:
Davacının iddialarının gerekçeleri özetle şöyledir:
Davacı, KKTC'de faaliyet gösteren siyasi bir partidir. Anayasanın 147. maddesine göre Davacının Anayasa Mahkemesinde iptal davası açma hakkı vardır.
-
Davacı avukatının iddiasına göre, Yasa Koyucu tarafından mevcut Yasaya getirilen düzenleme ile siyasal kamu görevli-lerine ayrıcalık tanınmıştır. Bu düzenleme sonucu, emeklilik için kamu görevinde aranan fiili 25 yıl çalışma koşulu siyasal kamu göre-vlileri için 15 yıla düşürülmüştür. Böylece Anayasanın 8. maddesinde belirtilen eşitlik ilkesi ihlâl edilmiştir.

15/2002 sayılı (Değişiklik) Yasasının Geçici 2(1) maddesi ile siyasi kamu görevlilerine emekli olmadan önce hizmetlerini birleştirip eme-klilik ikramiyesi alma olanağı tanınmıştır. Diğer kamu görevlilerine bu hak tanınmayarak eşitlik ilkesi ihlâl edilmiştir. Bu nedenle Geçici 2(1) madde Anayasanın 1, 7 ve 8. maddelerine aykırıdır.

Davaya Davalıyı temsilen katılan Başsavcılığın
iddiala-rının gerekçeleri ise aşağıdaki gibidir:
İptali istenen Yasa maddelerinin Anayasaya aykırılığı yoktur. Çünkü Anayasa herhangi bir konuda emredici veya yasaklayıcı kural koymamışsa bu konuda yasa yapmayı Yasa Koyucunun takdirine bırakmış demektir. A-nayasada emredici bir kural olmadığına göre Yasama Meclisinin dava konusu Yasa değişikliğini yapma olanağı vardır.




III. İLGİLİ YASA METİNLERİ:
15/2002 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri (Değişiklik) Yasası ile değiştirilen 52/87 sayılı Siyasal Kamu G-örevlileri Yasasının 12(2)(C) maddesi aynen şöyledir:

"12(2)(C) Farklı veya aynı sosyal güvenlik kurumuna
bağlı olarak görev yapan siyasal kamu
görevlileri, siyasal kamu görevleri sona
erdiğinde Kamu Görevind-e ve Diğer Sosyal
Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Yapılan
Hizmetlerin Hesaplanması Yasasında
öngörülen yaş sınırına bakılmaksızın,
farklı sosyal güvenlik kurumlarındaki
birleştirilmiş -fiili hizmet süresinin
15 fiili hizmet yılını bulduğu tarihte,
sözkonusu yasa tahtında emekli olma
hakkı kazanırlar."


"Geçici
Madde 2: (1) Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte
- siyasal kamu görevi devam edenler de
bu Yasa kurallarına bağlıdırlar.

Ancak, kamu görevinden veya
siyasal kamu görevinden emekli olup
da halen siyasal kamu görevine devam
edenler bu Yasada aksine kural bu-lunup
bulunmadığına bakılmaksızın bu Yasanın
yürürlüğe girdiği tarihte geçmiş
hizmetleri ile son hizmetleri birleş-
tirilmek suretiyle derhal emekliye
ayrılmış sayılırlar ve emeklilik hak
ve menfaatleri, bu birleşt-irilmiş
hizmet süresi üzerinden hesaplanıp
ödenir.

Ancak daha önce almış olduğu
ikramiye tutarı alacağı ikramiye
tutarından indirilir."


IV. İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ:

"Madd-e 1:
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti,
demokrasi, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü
ilkelerine dayanan lâik bir Cumhuriyettir."
- "Madde 7:
Yasalar Anayasaya aykırı olamaz.
Anayasa kuralları, yasama, yürütme ve
yargı organlarını, Devlet yönetimi
makamlarını ve kişileri bağlayan temel
hukuk kurallarıdır."


-"Madde 8:
(1) Herkes, hiçbir ayırım gözetilmeksizin,
Anayasa ve yasa önünde eşittir. Hiçbir
kişi, aile, zümre veya sınıfa ayrıcalık
tanınamaz.
(2) Devlet organları ve yönetim makamları,
- bütün işlemlerinde yasa önünde eşitlik
ilkesine uygun olarak hareket etmek ve
ayrıcalık yapmamak zorundadırlar.
(3) Ekonomik bakımdan güçsüz olanların
Anayasa ve yasalar ile elde ettikleri
- veya edecekleri kazanımlar, bu madde
ileri sürülerek ortadan kaldırılamaz."


V. İNCELEME:
Siyasal bir parti olan Davacı önümüzdeki iptal
davasını açmış bulunmaktadır. Davada iki iddia öne sürülmüştür.

15/2002 sayılı Siyasal K-amu Görevlileri (Değişiklik)
Yasası ile tadil edilen 52/87 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri Yasasının 12(2)(C) maddesi ile Geçici 2. maddenin Anayasanın 1, 7 ve 8. maddelerine aykırı olduğu iddiası;

15/2002 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri (Değişiklik)
Yasa-sı ile tadil edilen 52/87 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri Yasasının yeni Geçici 2. maddesinin Anayasanın 1, 7 ve 8. maddelerine aykırı olduğu iddiası.

Yukarıdaki iddialardan b) paragrafında şikâyet konusu olan siyasal kamu görevlilerinin ikramiye al-masıdır. Bu Yasa maddesi ile milletvekillerinin hizmet süreleri devam ederken çift maaş alma durumları sona erdirilmiş ve hizmetleri birleştirilerek emeklilik ikramiyesi almalarına olanak sağlanmıştır. Bu iddia daha önce 36/2002 sayılı Anayasa Mahkemesi -davasında tartışılmıştı. Bu davada Anayasa Mahkemesi özetle, yapılan yasanın hatalı bir yasa olduğunu, ancak daha önceki düzenlemenin yani çift maaş alma durumunun da anomali olduğunu, yasanın önceki anomaliyi ortadan
kaldırma amacıyla hareket ettiğini, -fakat arzu edildiği
ölçüde bir düzeltme yapılmadığını belirtti. Anayasa
Mahkemesi devamla, yeni yasanın gereğinden yüksek
ikramiyeler verilmesini öngördüğünü, buna rağmen yeni yasayı iptal etmenin doğru olmadığını, çünkü bu durumda orijinal, daha büyük- anomaliye dönülmüş olacağını ve bunun Anayasaya daha büyük aykırılık ortaya çıkaracağını vurguladı.
Anayasa Mahkemesi, bu gerekçeler ile söz konusu yasa maddesini iptal etmedi. Dolayısıyle b) paragrafındaki talep sonuçlanmış bulunmaktadır.

Şimdi -a) paragrafındaki talebi ele alarak incelememiz gerekmektedir. Bu talep milletvekillerinin emekli olabilmek için ne kadar süre çalışmaları gerektiği ile ilgilidir.

30/96 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Hizmetlerin Hesaplanması Yasasının 4. m-addesine göre bir kamu görevlisinin emekli olabilmesi için 25 yıl fiili hizmet + 55 yaşını doldurması şartı aranmaktadır. Kamu görevlisinin 60 yaşını doldurması halinde ise 20 yıl fiili hizmet yeterli olmaktadır. Daha sonra bu yasaya iki değişiklik yapıl-arak milletvekilleri açısından bazı ayrıcalıklar getirilmiş ve milletvekillerinin 55 yaşını doldurmaları koşulu ile 15 yıl fiili hizmet yapmaları yeterli hale gelmiştir. Bu değişikliklere karşı Anayasa Mahkemesine dava açılmadığından yasalar uygulanmaya b-aşlanmıştır. Bahse konu 15/2002 sayılı Yasanın 12(2)(C) maddesiyle bir adım daha ileri gidildi ve 55 yaş sınırlaması tamamen kaldırılarak milletvekilleri için 15 yıl fiili hizmet yeterli hale getirildi. 15 yıl fiili hizmetin ise kısmen sosyal sigortalı o-larak geçirilmesine olanak tanındı. Bu durumda sadece bir dönem milletvekilliği yapanların dahi sosyal sigortalı olarak çalıştıkları süreyi birleştirerek emeklilik hakkını kazanmaları mümkün hale geldi.

Görüleceği gibi iptal davası konusu olan 15/20-02 sayılı Yasa ile değiştirilen 52/87 sayılı Yasanın 12(2)(C) maddesi kamu görevlileri ile siyasal kamu görevlileri arasında önemli bir fark yaratmıştır. Bir tarafta 25 yıl fiili hizmet + 55 yaş veya 20 yıl fiili hizmet + 60 yaş gerekli iken, diğer taraft-a 15 yıl fiili hizmet yeterli kabul edilmiştir.
Burada kamu görevlileri ile siyasal kamu görevlileri arasında ayırım yapıldığı ve eşit olmayan haklar tanındığı açıkça ortadadır. Acaba bu eşitsizlik Anayasa Mahkemesinin
müdahale edip yasayı iptal etmesi-ni gerektiren bir
eşitsizlik mi?

Anayasamızın eşitlik ilkesi, 25/2002 ve 35/2002 sayılı Anayasa Mahkemesi davalarında verilen kararlarımızda çok ayrıntılı olarak incelenmiştir. Aynı incelemeyi burada tekrarlamayı gereksiz görüyoruz. Bu kararlarda -da belirtildiği gibi Anayasaya aykırı olan ve iptal edilmesi gereken eşitsizlikler her tür eşitsizlik olmayıp Anayasa Hukukunun belirlediği eşitsizliklerdir. Anayasa Hukuku aynı nitelikte olanlar arasında bir eşitsizlik yapılmasının Anayasaya aykırı olduğ-unu vurgulamaktadır.

Acaba kamu görevlileri ile siyasal kamu görevlilerinin eşitliği konusunda Anayasa Hukukumuz ne demektedir? Bu iki sınıf insan aynı nitelikte mi kabul edilmektedir? Anayasa Mahkemesi 7/77 sayılı davada şöyle demektedir:


- "Yasa önünde eşitlik kavramı tüm yurttaşların
behemehal, her yönden her zaman aynı kurallara
bağlı tutulmaları zorunluğunu içeremez. Bir
takım yurttaşların başka kurallara bağlı tutulma-
ları haklı bir nedene dayanmakta ise böyle -bir
durumda yasa karşısında eşitlik ilkesine ters
düşüldüğünden söz edilemez. İlgili Yasa kamu
görevlilerine ve siyasal kamu görevlilerine
emeklilik tanıyan bir yasadır. Görülüyor ki
emeklilik hakkı kazandırma bakımından ger-ek
kamu görevlileri gerekse siyasal kamu görevlileri
aynı niteliktedir. Aynı nitelikte olan bir zümre
veya sınıfın herhangi bir kısmına haklı nedene
dayanmayan bir ayrıcalık tanınması Anayasanın
eşitlik ilkesine ters düşmektedi-r."

Görüleceği gibi 7/77 sayılı davada kamu görevlileri ile siyasal kamu görevlilerinin hizmetleri aynı nitelikte kabul edilmiştir. Anayasa Mahkemesi 20/87 (D.9/88) sayılı davada ise aynı görüş açıklanmıştır. Bu davada şöyle denmektedir:

-"Görülebileceği gibi, Yasanın 12. maddesinin
(1). fıkrası ile, siyasal kamu görevlilerine,
kendileri ile emeklilik bakımından aynı
statüde bulunan kamu görevlilerine tanınmayan
bir ayrıcalık tanınmış ve eşitlik ilkesine ters
dü-şülmüştür. Aynı nitelikte olan bir zümre
veya sınıfın bir kısmına haklı nedene dayanmayan
bir ayrıcalık tanınması eşitlik ilkesini
düzenleyen Anayasanın 8. maddesine aykırıdır."

Anayasa Mahkememiz birden fazla kararında siyasal
ka-mu görevlileri ile diğer kamu görevlilerinin emeklilik açısından aynı nitelikte olduğunu ve haklı bir neden olmadıkça siyasal kamu görevlileri lehine ayırım yapılamayacağını vurgulamıştır. Burada haklı bir neden olduğu söylenemez. Çünkü 30/96 sayılı Kamu- Görevinde ve Diğer Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Hizmetlerin Hesaplanması Yasasına göre sosyal sigortalı hizmetle siyasal kamu görevindeki hizmeti birleştirmek mümkündür ve bu kişiler yaşları geldiği zaman yine emekli olabileceklerdir. Bu nedenle dava- konusu 12(2)(C) maddesinin ortaya çıkardığı eşitsizliğin Anayasaya uygun olması mümkün değildir.

Yukarıdaki nedenlerle 15/2002 sayılı Siyasal Kamu Görevlileri (Değişiklik) Yasası ile değiştirilen 52/87
sayılı Siyasal Kamu Görevlileri Yasasının 12(2-)(C) maddesinin Anayasanın 8. maddesinde yer alan eşitlik ilkesine aykırı olduğuna karar verilir ve 12(2)(C) maddesi iptal edilir. Siyasal Kamu Görevlileri Yasasının yeni Geçici 2(1) maddesinin ise Anayasaya uygun olduğuna karar verilir.




T-aner Erginel Nevvar Nolan
Başkan Yargıç




Mustafa H. Özkök Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç


30 Ekim 2003






-

-
-8

-




Full & Egal Universal Law Academy