Anayasa Mahkemesi Numara 2/1983 Dava No 8/1983 Karar Tarihi 15.09.1983
Numara: 2/1983
Dava No: 8/1983
Taraflar: İbrahim Arap ile Güv. Kuv. Kom.
Konu: 15/79 sayılı Güvenlik Kuvvetleri Yasasının 22. maddesinin (3) ve (4). fıkralarının Anayasaya aykırılığı iddiası
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 15.09.1983

-D.8/83Anayasa Mahkemesi 2/83
Anayasa Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Salih S. Dayıoğlu,
N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay.
Anayasanın 114. maddesi tahtında.

Yüksek -İdare Mahkemesi tarafından 84/82 sayılı Başvuruda (Müstedi: İbrahim Arap, Lefkoşa ile Müstedaaleyh: Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Boğaz arasında) 17.2.1983 tarihinde sunulan konu.


Müstedi namına: Fuat Veziroğlu.
Müstedaaleyh namına: Erden S. Algun.


---------------

K A R A R
KONU:
15/79 sayılı Güvenlik Kuvvetleri Yasasının 22. maddesinin (3) ve (4). fıkralarının Anayasanın 1 ve 7. maddelerine aykırı olup olmadığı.

I. OLAY:
Müstedi halen Bando Astsubayı olarak Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığında gör-ev ifa etmektedir. Müstedi 28.7.1971'de polis eri olarak atanmış, 4.11.1977'de de kendi arzusu ile ve geçmiş hizmetleri baki kalmak üzere Bando Astsubayı olarak çavuş rütbesi ile Güvenlik Kuvvetlerinde Destek Komutanlığı Bando Bölüğüne atanmıştı. Müstedi- 21.6.1982 tarihli bir yazı ile emekliye sevkedilmesini müstedaaleyhten istedi. Müstedaaleyh ise Temmuz 1982 tarihli bir yazı ile, nasıp tarihinden itibaren 10 yıl yükümlülük süresini doldurmadığı cihetle, müstedinin müracaatını reddetti. Bunun üzerine m-üstedi Yüksek İdare Mahkemesine başvurarak müstedinin konu kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istedi. Başvuru duruşma için Yüksek İdare Mahkemesi huzuruna geldiğinde müstedi 15/79 sayılı Güvenli-k Kamu Görevlileri Yasasının 22. maddesinin (3) ve (4). fıkralarının Anayasanın 1 ve 7. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürdü ve Yüksek İdare Mahkemesi de sözü edilen fıkraların taraflar arasındaki ihtilâfın karara bağlanmasında etkisi olabileceği kanaat-ına vardı ve konuyu karara bağlanmak üzere Yüksek Mahkemeye, Anayasa Mahkemesi olarak, sundu ve Anayasa Mahkemesinin kararına dek başvurunun duruşmasını durdurdu.

II. İDDİANIN GEREKÇESİ:
Müstedinin iddiasının gerekçesi özetle şöyledir:
Müstedi 1.11.19-77'den itibaren Bando Astsubayı olarak çavuş rütbesi ile Destek Komutanlığında Bando Bölüğüne atandığında geçmiş hizmetleri saklı tutulmuştu. Bu nedenledir ki söz konusu yasa maddesi müstedinin müktesep hakkını haleldar etmekte ve bu nedenle Anayasanın 1.- maddesine aykırı düşmektedir.

Müstedinin, emekliliğini istediğinde, 10 yıl hizmeti vardı ancak müracaatı son hizmet yerinde geçirilmiş 10 yılı olmadığı nedeni ile reddedilmiştir. Emekliye ayrılmak isteyen diğer kamu görevlilerinden 10 yıl hizmet istenm-ekte ancak bu süredeki bir hizmetin son çalışılan yerde geçmesi koşulu aranmamaktadır. Bu nedenle böyle bir koşulu öngören Yasa maddesi Anayasanın 7. maddesine aykırıdır.

Müstedaaleyhin iddiasının gerekçesi özetle şöyledir:
Müstedinin kazanılmış herhang-i bir hakkı söz konusu değildir. Esasen 15/79 sayılı Yasa geçtiğinde müstedinin toplam 10 yıllık hizmeti de yoktu. Müstedinin hakkı beklenen hak olup her zaman yasa ile yeniden düzenlenebilir. Anayasanın 1. maddesine aykırılık mevcut değildir.



Anay-asanın 7. maddesinin öngördüğü eşitlik aynı sınıfta olanlar içindir. Kamu görevlileri ile güvenlik kamu görevlileri aynı sınıfta olmadığı gibi görevliler ile emekliler de ayrı sınıftadırlar ve farklı nitelikleri vardır. Müstedinin durumu görev ile ilgili-dir ve Emeklilik Yasası içinde tezekkür edilemez. Güvenlik kamu görevlisi ile kamu görevlisi aynı sınıfta tezekkür edilecek olsa bile, yapılan ayırım haklı bir nedene dayanmaktadır ve bundan ötürü Anayasanın 7. maddesine aykırılık mevcut değildir.

III. İ-LGİLİ YASA METİNLERİ:
15/79 sayılı Güvenlik Kamu Görevlileri Yasasının 22. maddesinin (3) ve (4). fıkraları aynen şöyledir:
"(3)Muvazzaf subay ve astsubaylar nasıpları tarihinden itibaren Güvenlik Kuvvetlerinde on yıl fiili hizmet yapmadan görevden çekil-me talebinde bulunamazlar.
(4)On yıl fiili hizmeti tamamlayan muvazzaf subay ve astsubaylardan çekilme isteminde bulunanlar hakkında Emeklilik Yasası uyarınca gerekli işlemler yapılır."

IV. İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ:
"Madde 1.
Kıbrıs Türk Federe Devle-ti, demokrasi, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanan lâik bir cumhuriyettir.

Madde 7.
Her Türk yurttaşı, hiçbir ayırım gözetilmeksizin, yasa önünde eşittir.
Hiçbir kişi, aile, zümre veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz."

V.- İNCELEME:
Sunulan soru ile ilgili yasa metinleri, Anayasa kuralları ve tarafların öne sürdüğü iddia ve gerekçeler incelendi ve gereği görüşülüp düşünüldü.

Müstedinin, 1.11.1977'den itibaren Bando Astsubayı olarak çavuş rütbesi ile Destek Komutanlığınd-a Bando Bölüğüne atandığında, geçmiş hizmetlerinin saklı tutulduğu bir gerçektir. Emekliye ayrılacağında emeklilik menfaatleri hesaplanırken müstedinin sözü edilen geçmiş hizmetlerinin de dikkate alınması gerektiğini ve dikkate alınacağını müstedaaleyh te-slim etmektedir. Esasen bu hususta taraflar arasında ihtilâf mevcut değildir. Müstedinin istediği emekliye ayrılabilmesi için aranan 10 yıllık süre hesaplanırken, diğer kamu görevlileri için olduğu gibi, kendisinin geçmiş hizmetlerinin süresinin de nazar-ı itibara alınmasıdır. Müstediye göre geçmiş hizmetleri saklı tutulmuş olduğuna göre emekliye ayrılabilmesi için Güvenlik Kuvvetlerinde yapılmış 10 yıl fiili hizmet koşulunu öngören 15/79 sayılı Yasanın 22. maddesi daha önce tabi olduğu yasalar tahtında k-azanılmış hakkını ihlâl etmektedir.

Kamu yönetimi ile kamu görevlileri arasındaki ilişkileri ve kamu görevlilerinin özlük haklarını düzenleyici kurallar kamu hizmetinin gerekleri ve gereksinmeleri gibi nedenlerle ve kondukları yöntemlere uyulmak, Anayasa- ve yasalara uygun düşmek koşulu ile her zaman değiştirilebilir veya kaldırılabilirler. Yapılabilen bu gibi bir değişikliğin kazanılmış hakları etkilememesi gerekir. Anayasanın 1. maddesinin öngördüğü hukukun üstünlüğü ilkesi icabı kazanılmış haklara say-gı gösterilmesi gerekir. Yasa ile tanınan bir hakkın kazanılmış bir hak sayılabilmesi için kamu görevlisinin bu genel durumu öznel duruma dönüştürmüş olması gerekir. T.C. Anayasa Mahkemesi 13.1.1977 günlü ve 1976/45-1977/1 sayılı kararında (A.M.K.D. Sayı- 15 s.48'de) kazanılmış hak ile ilgili şöyle demiştir:
"Gerek öğretide ve gerek uygulamalarda tanımı çeşitli görüşe ve kabule elverişli bir kavram olan (kazanılmış hak), özel hukuk ve kamu hukuku alanlarında bireyler açısından önemli bir konudur ve genel -olarak, bir hak sağlamaya elverişli nesnel yasa kurallarının bireylere uygulanması ile onlar için doğan öznel hakkın korunması anlamında kabul edilebilir."





Müstedi Güvenlik Kuvvetlerine intisap ettiğinde emekliye ayrılma ile ilgili olarak yasanın kam-u görevlilerine tanıdığı herhangi bir hak müstedi tarafından öznel duruma dönüştürülmüş değildi ve bu nedenle bu hususta kazanılmış bir hak mevcut değildi. Bu nedenle 15/79 sayılı Yasanın 22. maddesi müstedinin kazanılmış hakkını ihlâl etmemekte ve Anayas-anın 1. maddesine ters düşmemektedir.

15/79 sayılı Güvenlik Kamu Görevlileri Yasasının 22. maddesi emekliye ayrılmak isteyen muvazzaf subay ve astsubaylardan Güvenlik Kuvvetlerinde yapılmış 10 yıl fiili hizmet aramaktadır. Emeklilik amaçları bakımından -diğer kamu hizmetlerinde, Emeklilik Yasası altında, aranan 10 yıl fiili hizmetin ise son hizmet yerinde geçmesi koşulu aranmamaktadır. Bu nedenle emeklilik hakkı bakımından aynı nitelikte olan kamu görevlileri ile güvenlik kamu görevlileri arasında bir ay-rıcalık veya eşitsizlik göze çarpmaktadır. Bu ayrıcalığın haklı bir nedene dayanıp dayanmadığının tezekkür edilmesi gerekir. Subay ve astsubayların özel talim ve terbiye ile yetiştirildikleri bir gerçektir. Bunun yanında Kıbrıs sorununun henüz nihai bir- çözüme ulaşmadığı bir ortamda devletin sınırlarının ve birliğinin korunmasının ne kadar önemli ve gerekli olduğu da açıktır. Bu korunmayı sağlamakla yükümlü olan Güvenlik Kuvvetlerinin gerektiği miktar ve nisbette subay ve astsubay ile mücehhez olması zo-runludur. Bunun için görevin ve ülkenin gerek ve zorunluluklarını en iyi bilecek durumda olan yasa koyucusu emekliye ayrılmak isteyen Güvenlik Kuvvetleri mensubu subay ve astsubaylardan Güvenlik Kuvvetlerinde yapılmış 10 yıl fiili hizmet aramağı uygun gör-müştür. Kanaatımızca bu durumda Güvenlik Kamu Görevlileri ile diğer kamu görevlileri arasındaki ayrıcalık ve eşitsizlik haklı bir nedene dayanmaktadır. Bu nedenle Yasanın 22. maddesinin (3) ve (4). fıkraları Anayasanın 7. maddesine aykırı değildir.
-

SONUÇ:
15/79 sayılı Güvenlik Kuvvetleri Yasasının 22. maddesinin (3) ve (4). fıkralarının Anayasanın 1 ve 7. maddelerine aykırı olmadığına karar verilir.




(Şakir Sıdkı İlkay)(Salih S. Dayıoğlu)
Başkan Yargıç




(N. Ergin Salâhi) (Niy-azi F. Korkut) (Aziz Altay)
Yargıç Yargıç - Yargıç-


15 Eylül, 1983.
-


6



-


Full & Egal Universal Law Academy