Anayasa Mahkemesi Numara 19/1984 Dava No 7/1985 Karar Tarihi 04.04.1985
Numara: 19/1984
Dava No: 7/1985
Taraflar: DHP ile KKTCBakanlar Kurulu
Konu: Davacı, 25.10.1984 tarihli Resmi Gazetede, Ek IV’de, yayınlanan ve 5.H-815-84 sayılı olup faizlerle ilgili olan Bakanlar Kurulu kararının Anayasaya aykırılığı iddiası
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 04.04.1985

-D. 7/85Anayasa Mahkemesi 19/84
Anayasa Mahkemesi olarak oturum yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay.
Anayasanın 113. maddesi hakkında.
Davac-ı: Demokratik Halk Partisi, Lefkoşa
ile -
Davalılar: 1. KKTC Bakanlar Kurulu, Lefkoşa.
2. KKTC Bakanlar Kurulu vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa.
Arasında.

Davacı namına: Ergin Ulunay.
Davalı namına: Başsavcı Yardımcısı Akın Sait.


---------------

K A R A R

KONU:
Davacı, 25.10.1984 tarihli Resmi Gazetede, Ek IV'de, yayınlanan ve 5.H-815-84 sayılı olup faizlerle ilgili olan Bakanlar Kurulu kararının -
İstisnalar bölümündeki 1. maddenin, yeni faiz oranlarının 1.11.1984 tarihinden önce alınan kr-edi bakiyelerine de 1.7.1985 tarihinden itibaren uygulanacağını öngördüğü nisbette Anayasanın 1 ve 36. maddelerine aykırı olduğu; ve
İstisnalar bölümündeki 2. maddenin, yeni faiz oranlarının 1.11.1984 tarihinden önce alınan kredi bakiyelerine de 1.5.1985 -tarihinden itibaren uygulanacağını öngördüğü nisbette Anayasanın 1 ve 36. maddelerine aykırı olduğu
nedeni ile iptalini istemiştir.




I. OLAY:
Davacı, merkezi Lefkoşa'da olan bir siyasal partidir.

Bakanlar Kurulu, 31/1983 sayılı KKTC Merkez Bankası Y-asasının 29. maddesi altında Resmi Gazetede yayınladığı bir karar ile bankaların mevduat kabulünde ve her türlü kredi işlemlerinde 1.11.1984'den itibaren uygulayacakları yıllık faiz oranlarını yükselterek yeniden düzenledi. Kararın sonundaki istisnalar bö-lümünde ise karar tarihinden önce verilmiş kontrollü kredilerle diğer kredilere ilişkin uygulamanın ne olacağını belirtmiştir.

Bakanlar Kurulu kararının yayınlanmasından sonra uygulamaya açıklık getirmek amacı ile Ekonomi ve Maliye Bakanı bankalara 8.11.-1984 tarihli bir genelge gönderdi. Bu genelgede kontrollü krediler dışında verilmiş bulunan diğer kredilere, vadeleri mevcutsa ve bu vade 30.4.1985 tarihinden önce bitiyorsa, vadeleri sonuna kadar, vadesi 30.4.1985 tarihini aşıyorsa ve yapılmış bulunan mu-kavele ve senetlerde yeni faiz hadlerinin yürürlüğe girmesi halinde bunun uygulanacağına dair özel bir hüküm mevcut değil ise, banka ile müşteri arasında yapılmış bulunan bu mukavelelerin mevzuat gereğince hukuki açıdan geçerliliklerinin ele allınacağı, bu-nun dışındakilere ise kararnamede öngörülen süreler ve faiz oranlarının yani bu tür borçlara 30.4.1985 tarihine kadar eski faiz hadlerinin uygulanacağı belirtildi.

Bakanlar Kurulu kararının yayınlanmasından sonra davacı Anayasa Mahkemesi olarak oturum ya-pan Yüksek Mahkemede bir iptal davası açarak yukarıda belirtildiği şekilde istemde bulunmuştur.

Mahkeme önündeki olgulara göre Kooperatif Merkez Bankasında ve diğer bankalarda faiz kararnamesinden etkilenen kredi, senet ve ipotekler mevcuttur. Bunlar ar-asında vadeleri 30.4.1985 veya 30.6.1985'den sonra sona erecekler vardır. Bu senetlerin bazılarında yasa değişikliği halinde faiz oranının değişeceğine dair kural içerenler olduğu gibi içermeyenler de mevcuttur.

II. İDDİANIN GEREKÇESİ:
Davacının iddiasın-ın gerekçesi özetle şöyledir:
Konu kararın istisnalar bölümündeki maddeleri kazanılmış hakları ihlâl ettiği için Anayasanın 1. maddesine aykırıdır. Kararın aynı maddeleri sözleşme hakkını ve sözleşmelerin ifasını etkilediği cihetle Anayasanın 36. maddesi-ne de aykırıdır.

Anayasanın 1 ve 36. maddelerinin öngördüğü haklar kısıtlanabilse bile bunun kararname veya tüzükle değil de yasa ile yapılması veya böyle bir kısıtlamanın yasada çerçevesinin verilmesi gerekir. 31/83 sayılı Merkez Bankası Yasasının 29. -maddesinde böyle bir çerçeve yoktur.

Anayasanın 113 ve 114. maddeleri karardan da bahsetmektedir ve bu nedenle sözü edilen kararname bir iptal davası konusu olabilir. Bu husustaki T.C. içtihat kararları, hukuk sistemimiz ayrı olduğu için, bizde geçerli -değildir.

Davalının iddiasının gerekçesi özetle şöyledir:
Anayasanın 113. maddesinde bir iptal davasının konusunu nelerin teşkil edeceği belirtilmiştir. Bu maddeye göre sadece bir yasa veya Meclis kararı iptal davası konusu olabilir, Bakanlar Kurulunun -bir kararı olamaz. Esasen faiz oranlarını saptayan Bakanlar Kurulu olmayıp Merkez Bankasıdır.

Anayasamızın 113. maddesi T.C. 1961 Anayasasının 149. maddesinden esinlenerek konmuştur.

Anayasaya aykırılık varsa 31/83 sayılı Merkez Bankası Yasasının 29. -maddesinde vardır. Bunun iptali için ise Anayasanın öngördüğü 90 günlük süre geçmiştir.

Konu kararname ve sözü edilen maddeleri kazanılmış hakları veya vadesi bitmemiş sözleşmeleri etkilememektedir.

Anayasanın 1 ve 36. maddelerine aykırlık yoktur.

II-I. İNCELEME:
Bu meselede ilkin tezekkür edilmesi gereken husus konu Bakanlar Kurulu kararının Anayasanın 113. maddesi altında bir iptal davasına konu teşkil edip edemeyeceğidir.

Anayasanın 113. maddesi, metninden açıkça görülebileceği gibi, bir yasanın -veya bir yasanın bir kuralının veya Yasama Meclisinin bir kararının Anayasaya aykırı olduğu gerekçesi ile, Anayasa Mahkemesi olarak görev yapan Yüksek Mahkemede, iptal davası açılabilir. Demek ki böyle bir iptal davasının konusunu sadece bir yasa, yasa ku-ralı veya Meclis kararı oluşturabilir. Bu böyle olduğuna göre de bir Bakanlar Kurulu kararı, bu meselede olduğu gibi, bir iptal davasına konu olamaz. Bunun böyle olduğu 114. maddenin tetkikinden de anlaşılabilir. Bu madde altında Anayasa Mahkemesine diğ-er herhangi bir mahkeme tarafından, önündeki taraflardan herhangi birinin Anayasaya aykırılık iddia etmesi halinde, havale yapılabilir. Böyle bir havalenin konusunu, maddeye göre, herhangi bir yasa, yasa kuralı veya karar oluşturabilir. Anayasa koyucusu -istemiş olsaydı 113. maddede, 114. maddede olduğu gibi, sadece "karar" diyebilir ve Meclis kararı dışındaki kararları da maddenin kapsamı içine alabilirdi. Halbuki böyle yapılmış olmayıp 113. maddede Meclis kararından söz edilmiştir.

Söylenenlerden anla-şılacağı gibi konu Bakanlar Kurulu kararı Anayasanın 113. maddesi altında bir iptal davasının konusunu teşkil edemez ve davanın reddedilmesi gerekir.



Yukarıda varmış olduğumuz karar ışığında başka herhangi bir hususu, özellikle bir Anayasa davasında, t-ezekkür edip karara bağlamamız gerekmemektedir.

SONUÇ:
Sonuç olarak davanın reddedilmesine, oybirliği ile, karar verilir.




(Şakir Sıdkı İlkay)(Salih S. Dayıoğlu)
Başkan Yargıç






(N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut)(Aziz Altay)
Yar-gıçYargıç Yargıç


4 Nisan 1985




-


5



-


Full & Egal Universal Law Academy