Anayasa Mahkemesi Numara 14/1989 Dava No 11/1990 Karar Tarihi 21.12.1990
Numara: 14/1989
Dava No: 11/1990
Taraflar: Amme Memurları Sendikası ile Cumhuriyet Meclisi...
Konu: 34/89 Kamu Görevlileri Değişiklik yasası...
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 21.12.1990

-D.11/90 Anayasa Mahkemes 14/89
Anayasa Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, Başkan, Salih S. Dayıoğlu,
N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay
Anayasanın 147.maddesi hakkında

Davacı-: Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası, Lefkoşa

ile

Davalı: KKTC Cumhuriyet Meclisi, Lefkoşa

A r a s ı n d a
Davacı namına: Fuat Veziroğlu
Davalı namına: Zaim Necatigil
Amicus Curiae olarak Başsavcılık namına: Yaşar Boran

----------------

K A R A R

KONU:
Davacı 34/89 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasasının 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22 ve 23.maddelerinin, Anayasaya aykırı olduğu gerekçesi ile, iptalini talep etmiştir.

I. OLAY:
Davac-ı tüzel kişiliğe sahip bir sendika olup üyeleri kamu görevlilerinden oluşmaktadır. Davacı, açtığı dava ile, davalı tarafından kabul edilip de 12 Haziran 1989 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 61 -A, 69, 70, 71, 73, 76, 90, 92, 93, 94, 96, 98, 98A, 98B, 100, 101, 105, ve 106.maddelerinin değiştirilmesini öngören 34/89 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasasının sırasıyle 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22 ve 23.maddel-erinin Anayasanın 1, 49, 121, 147 ve

160.maddelerine aykırı olduğunu ileri sürerek iptalini talep etti. Davalı ise dosyaladığı müdafaa takriri ile konu yasa maddelerinin Anayasaya aykırı olmadığını iddia etti.

II. İDDİANIN GEREKÇESİ:
Davacının iddiasın-ın gerekçesi özetle şöyledir:

Konu yasa maddeleri aşağıdaki nedenlerle Anayasaya aykırıdır:

6.madde: Bu madde ile Esas Yasaya 61 A maddesi olarak yeni bir madde getirilmiştir. Yeni madde ile İdari Hizmetler Sınıfına bağlı idare memurlarının, Kitabet S-ınıfına bağlı genel kitabet memurlarının ve Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıfına bağlı odacılar ile odacı-şoförlerin, Kamu Hizmeti Komisyonunca ilçelere atanmalarından sonra, ilçelerdeki ilgili kurumlara tahsislerinin kurumların ilgili hizmet sınıflarındaki -kadroları ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınarak Personel Dairesince yapılmasını öngörmektedir. Bu husus bu gibi tahsislerin Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından yapılmasını öngören Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.

7.madde: Bu madde ile Esas Yasanı-n 69.maddesinin (3).fıkrası değiştirilmiştir. Getirilen değişiklik ile kamu görevlisi adayı hakkında bir sicil raporunun düzenlenmesi ve ilgili adayın durumunun değerlendirilmesinde bu sicil raporunun Kamu Hizmeti Komisyonunca esas olarak alınması öngörül-mektedir. Bu düzenleme ile Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir hakkı ortadan kaldırılmaktadır. Oysa Kamu Hizmeti Komisyonu bağımsızdır ve takdir hakkı kısıtlanamaz. Bu nedenle bu fıkra Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.



8.madde: Bu madde ile Esas Yasa-nın 70.maddesi yeniden düzenlenmiştir. Yeni madde altında adaylık süresini doldurup da bağlı olduğu kurumca başarılılığı saptanmış adayın Kamu Hizmeti Komisyonunca atanmasının yapılması öngörülmektedir. Burada da Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir hakkı el-inden almıştır. Bu nedenle bu madde Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.

9.madde: Bu madde ile Esas Yasanın 71.maddesi yeniden düzenlenmiştir. Yeni maddenin (2).fıkrası ile bir kamu görevlisinin maaş baremi içinde kademe ilerlemesine hak kazanabilmesi -için sair hususlar yanında o yıl içinde olumsuz sicil almamış olması koşulu getirilmiştir. Bu şekilde Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir hakkı elinden alındığı için bu maddenin (2).fıkrası Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.

10.madde: Bu madde ile Esas Yas-anın 73.maddesinin (3) ve (4).fıkraları kaldırılıp yerlerine yeni birer (3). ve (4).fıkra konmuştur. Bu maddenin (3).fıkrasında 'bu yönde saptama yapılırken, ilgili kurumun en üst düzeydeki amirinin görüşleri de alınır' denmektedir. Öngörülen bu kural An-ayasanın 160.maddesine aykırıdır. Anayasanın 160.maddesine göre Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce kamu görevlisi bulunan bir kişi, kendisine o tarihe kadar uygulanan aynı hizmet koşullarına bağlı olmak hakkına sahiptir ve bunlar onun, kamu görevl-isi bulunduğu sürece, aleyhine değiştirilemez. Yapılan değişiklikle daha önce mevcut olmayan bir koşul getirilmiş ve bu şekilde eski kamu görevlilerinin bağlı olduğu hizmet koşulları aleyhlerine değiştirilmiş oldu.

Yeni (4).fıkra ile kamu görevlisinin- bir üst dereceye yükselebilmesi için olumlu sicil almış olması koşulu getirilmiştir ve bu suretle Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir hakkı kısıtlanmıştır. Bu nedenle bu fıkra Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.
11.madde: Bu madde ile Esas Yasanın 76.maddes-i kaldırılarak yerine yeni bir 76.madde konmuştur. Bu maddenin (1)(A) ve (B) fıkraları, bazı hallerde Personel Dairesinin bazı hallerde de kamu görevlisinin bağlı bulunduğu kurumun isteği üzerine İdari Hizmetler Sınıfına bağlı idare memurlarının, Kitabet -Hizmetleri Sınıfına bağlı kitabet memurlarının, Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıflarına bağlı odacı ve odacı-şoförlerin, Kamu Hizmeti Komisyonunca nakledilmelerini öngörmektedir. Hizmetler kadrolarla yürütülmektedir. Halbuki bu fıkralar ile, açık kadro mev-cut olup olmamasına bakılmaksızın nakil yetkisi verilmektedir ve bu suretle kanunsuzluk söz konusu olmaktadır. Bu nedenle bu fıkralar Anayasanın 1.maddesine aykırıdır.

Aynı maddenin (C) fıkrası, Kamu Hizmeti Komisyonuna kamu görevlisini bulunduğu aynı h-izmet sınıfından açık kadrosu bulunan başka bir kurumda görevlendirme yetkisi vermektedir. Kamu Hizmeti Komisyonunun Anayasaya göre nakletme yetkisi vardır fakat görevlendirme yetkisi yoktur. Bu nedenle bu fıkra da Anayasanın 121, 160 ve 1.maddelerine ay-kırıdır.

Aynı maddenin (2).fıkrası, fıkrada sözü edilen kamu görevlilerinin nakillerini yapma yetkisini Personel Dairesine vermektedir. Bu fıkra Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.

12.madde: Bu madde ile Personel Dairesinin kendine bağlı tüm kamu göre-vlileri için bir kayıt defteri tutması öngörülmektedir. Maddede tutulacak olan kayıt defterinin biçim ve kapsamının Personel Dairesi tarafından saptanması da öngörülmektedir. Böyle bir kayıt defteri kamu görevlilerinin özlük haklarını ilgilendirir ve Per-sonel Dairesine verilen bu yetki bağımsız Kamu Hizmeti Komisyonunun görevlerine bir müdahale teşkil eder ve bu nedenle Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.

13.madde: Bu madde ile Esas Yasanın 92.maddesi kaldırılarak yerine yeni bir 92.madde getirilmiştir.- Yeni maddeye göre kamu görevlilerinin yeteneklerinin ve başarılarının saptanmasında, kademe ilerlemelerinde, yükselmelerinde veya disiplin işlemlerinde özlük dosyalarının başlıca dayanak teşkil etmesi öngörülmektedir. Bu ise bağımsız Kamu Hizmeti Komisy-onunun görev ve yetkisine müdahale teşkil eder ve bu nedenle bu madde Anayasanın 121.maddesine aykırıdır.

16.madde: Bu maddenin (3).fıkrası Kamu Hizmeti Komisyonunun bir kamu görevlisinin başarı derecesini saptamak amacı ile sicil raporlarında ve özlük d-osyalarında yer alan bilgileri incelemesini öngörmektedir. Bu şekilde Kamu Hizmeti Komisyonunun önüne konulacak malzeme ile iktifa etmesi öngörülmekte ve bu nedenle bu fıkra Anayasanın 121. ve 160.maddelerine aykırı düşmektedir.

22.madde: Daha önce iki -türlü çalışma usulü öngörülmekte idi: Düz mesai usulü ve vardiya usulü. Şimdi 22.madde icapçılık usulünü de getirdi. Yasanın bu maddesi Anayasanın 160.maddesine ve hakların yasa ile düzenlenmesini öngören 121. ve 1.maddelerine aykırıdır. Öngörülen icap-çılık usulü angaryayı yasaklayan Anayasanın 49.maddesine de aykırıdır. Angarya, lûgat'a göre, 'hizmetten bedava istifade edilmesi' demektir ve getirilen icapçıkı usulü böyle bir istifadeye cevaz vermektedir.

Havalenin duruşmasında davacı tarafından yasa-nın 11(2), 14, 15, 17, 18, 19, 20 ve 23.maddelerinin Anayasaya aykırılığı ileri sürülmedi.

Davalının iddiasının gerekçesi özetle şöyledir:

6.madde: Bu madde bazı nitelikli personelin tahsisini düzenlemektedir. Bu uygulama 1960'dan beri devam etmekted-ir.
-Gör: A.M. 4/86 s. 5. Anayasaya aykırılık yoktur.
7.madde: Bu maddenin gertirdiği değişiklik normal bir düzenlemedir ve Anayasaya uygun olarak yorumlanabilir. Anayasaya aykırılık mevcut değildir.

8 ve 9.maddeler: 7.madde için söylenenler bu m-addeler için de geçerlidir.

10.madde: Bu maddede belirtilenler dikkate alınacak faktörler arasındadır ve Kamu Hizmeti Komisyonunu bağlayıcı değildir. Esasen 1960'dan beri uygulamada bu yöndedir. Geçmişte de Bakanın görüşleri alınmıştır. Bu maddenin (3-) ve (4).fıkralarının Anayasaya aykırılığı yoktur.

11.madde: Bu madde ile Esas Yasaya getirilen yeni 76.maddenin (1)(A) ve (1)(B) fıkraları, nakilleri yapmaya yetkili Kamu Hizmeti Komisyonuna bu hususta yapılacak istemleri düzenlemektedir. Kamu Hizmeti -Komisyonunun, nakilleri yaparken, mevcut kural ve nizamata uygun olarak hareket etmesi gerekir. Bu fıkraların Anayasaya aykırılığı yoktur.

Maddenin (C) fıkrasının Kamu Hizmeti Komisyonunca yapılmasını öngördüğü görevlendirme geçici bir nakildir ve Komis-yonun nakil yetkisi kapsamı içindedir. Fıkranın Anayasaya aykırılığı yoktur.

12.madde: Bu madde Kamu Hizmeti Komisyonunun bağımsız hareket etmesine engel teşkil etmemektedir. Kayıt defteri tutulması, devam defterinde olduğu gibi, bir iç düzen meselesid-ir ve Anayasaya ters düşmemektedir.

13.madde: Bu madde özlük dosyasının değerini belirlemektedir. Özlük dosyası tek dayanak olmayıp başlıca dayanaktır. Başka türlü yapılacak bir değerlendirme sağlıklı olamaz. Anayasaya aykırır bir durum mevcut değildi-r.
16(3) maddesi: Aynı nedenlerle bu madde de Anayasaya aykırı değildir. Bu madde Kamu Hizmeti Komisyonunun daha sağlıklı değerlendirme yapmasına olanak sağlamaktadır.

22.madde: Aynı maddenin konu edildiği diğer meselelerde davalının belirttiği görüşle-r bu meselede de benimsenmektedir. Bu maddenin Anayasaya aykırılığı yoktur.

3. Amicus curiae olarak hazır bulunan Başsavcı Yardımcısının görüşlerinin özeti şöyledir:

Davalı tarafından ileri sürülenler doğru ve geçerlidir. Bunlara aşağıdaki görüşler e-klenebilir.

Davacı, dava konusu yaptığı konuları ilk defa düzenlenmiş gibi ele aldı ve Anayasaya aykırı olduklarını iddia etti. Durum böyle değildir. Aynı düzenlemeler geçmiş mevzuat altında da öngörülmekte idi.

Yasanın 6.maddesi Esas Yasaya yeni bir- 61 A maddesi eklemiştir. Bu madde altında Personel Dairesine verilen yetki ilk defa verilmiş değildir. 16/81 sayılı Genel Kadro Yasasının 9.maddesi altında da verilmektedir. Anayasanın 160.maddesi bakımından iddia edildiği gibi kazanılmış bir hak mevcu-t değildir.

7.madde Esas Yasanın 69.maddesine bir değişiklik getirmiştir. Eski ve yeni maddeler karşılaştırıldığında arada tek bir fark vardır. Eski maddede değerlendirme kurumlarından yeni maddede ise kurumdan söz edilmektedir. Bu nedenle Kamu Hizmet-i Komisyonunun yetkileri bakımından bir değişiklik getirilmemiştir.

9.madde Esas Yasaya yeni bir 71.madde getirmiştir. Kademe ilerlemesi ile ilgili olarak Kamu Hizmeti Komisyonunun yetkisine tecavüz edildiği ileri sürülmüştür. Kademe ilerlemesi ise ida-ri tasarrufla olur ve Komisyon ile alâkası yoktur.

10.madde ile de getirilen tek değişiklik değerlendirme kurumları yerine kurumdan söz edilmesidir.

11.maddenin Esas Yasaya getirdiği yeni 76.madde ile eski 76.madde kıyaslandığında aradaki tek fark keli-melerin yer değiştirmesidir. Bu maddede açık kadro mevcut olup olmamasından söz edilmemesinin önemi yoktur. Yasa bu hususu 55 ve 57.maddeler altında düzenlemiştir.

12.madde yeni bir 90.madde getirmiştir. Eski 90.maddede kütük ve özlük dosyasından söz -edilirken şimdi kütük yerine kayıt defterinden söz edilmektedir. Fark yoktur. Aynı durum 92.madde bakımından da söz konusudur. Özlük ve sicil dosyası yerine şimdi sadece özlük dosyası denmiştir.

Esas Yasanın 91.maddesi yürürlükten kaldırıldığı içindir- ki 13.madde ile Esas Yasaya konan 92.madde halihazırdaki şekli ile kaleme alınmıştır.

Yeni 96(3) maddesi ile eski 96(3) maddesi arasında da bir fark söz konusu değildir.

III. İLGİLİ YASA METİNLERİ:
34/89 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yas-asının 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16 ve 22.maddeleri aynen şöyledir:
"6. Esas Yasa, 61'inci maddesinden sonra aşağıdaki yeni 61 A maddesi konmak suretiyle değiştirilir:
61 A. İdari Hizmetler Sınıfına bağlı idare memurlarının: Kit-abet Hizmetleri Sınıfına bağlı genel kitabet memurlarının ve Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıfına bağlı odacılar ile odacı- şoförlerin, Kamu Hizmeti Komisyonunca ilçelere atanmasından sonra, ilçelerdeki ilgili kurumlara tahsisler-i, kurumların ilgili hizmet sınıflarındaki kadroları ve/veya hizmetlerin özellikleri dikkate alınarak Personel Dairesince yapılır."

"7.Esas Yasa, 69'uncu maddesinin (3)'üncü fıkrası kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni (3)'ün-cü fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
(3)Adayın çalışmaları, genel durumu ve davranışları hakkında, bağlı bulunduğu kurumca her altı ayda bir düzenlenerek, Kamu Hizmeti Komisyonuna gönderilecek sicil raporları, Komisyonca, Kamu Hizmeti- Komisyonu ve Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasa Kuralları çerçevesinde değerlendirilir.
Son sicil raporu, deneme süresinin sona ereceği tarihten en az bir ay önce doldurulur ve bu rapor adayın asaletinin onaylanması veya- görevine son verilmesi yönünde kesin öneriler içerir.
Bu öneriler, Kamu Hizmeti Komisyonunca, Kamu Hizmeti Komisyonu ve Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası Kuralları çerçevesinde değerlendirilir ve adaylık süresi sonunda bağ-lı bulundukları Kurumca başarısızlığı saptanan veya adaylık süresi sonunda yeterlik sınavına girmeleri koşul olup da sınavda başarısız olan veya özürsüz olarak sınavlara katılmayan ve olumlu sicil alamayan adayların görevle ilişkileri Komisyonca kesilir ve- bu durum yazı ile kendilerine bildirilir."

"8. Esas Yasa, 70'inci maddesi kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni 70'inci madde konmak suretiyle değiştirilir:
70.Adaylık süresini doldurmuş ve olumlu sicil almış ve bağlı bulunduğu Kurumca başarılı-lığı saptanmış ve asıl ve sürekli göreve geçiş için öngörülen sınavda başarı göstermiş bulunan adaylar, Kamu Hizmeti Komisyonunca, asıl ve sürekli kamu görevlisi olarak atanırlar."








-"9. Esas Yasa, 71'inci maddesi kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni 71'inci madde konmak suretiyle değiştirilir:
-71.Kamu Görevlilerinin, atandıkları kadro görevi için saptanmış maaş baremleri içindeki kademelerde ilerlemesi için, 100'üncü madde kuralları saklı kalmak koşuluyla, aşağıdaki koşulların bulunması gerekir:
(1)Bulunduğu kademede en a-z 1 yıl çalışmış olmak;
O yıl içinde olumsuz sicil almamış olmak; ve
Bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademe bulunmak."

"10. Esas Yasa, 73'üncü maddesinin (3)'üncü ve (4)'üncü fıkraları kaldırılmak ve yerlerine aşağıdaki yeni (3)'üncü ve (4)-'üncü fıkralar konmak suretiyle değiştirilir:
(3)Açık kadro niteliklerini kazanmış olma koşulu:
Kamu görevlisinin bulunduğu sınıf içinde bir üst dereceye yükselebilmesi için, açık kadronun tahsis edildiği görev için bağlı bulunduğu kurumun- kuruluş ve görev yasalarında belirtilen nitelikleri kazanmış olmaları gerekir. Bu yönde saptama yapılırken, ilgili kurumun en üst düzeydeki amirinin görüşleri de alınır.
Ancak, herhangi bir hizmet sınıfına intibak yapılanlar, int-ibak ettirildikleri hizmet sınıfı içerisindeki münhal yükselme yeri kadrolarına, aranan öğrenim koşulunu taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın başvurabilirler.

(4)Olumlu sicil almış olma koşulu:
Sicil bakımından kamu görevlisinin b-ir üst dereceye yükselebilecek nitelikte bulunduğunun bağlı bulunduğu Kurumca saptanmış ve Kamu Hizmeti Komisyonunca da kabul edilmiş olması gerekir."


"11. Esas Yasa, 76'ncı maddesi kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni 76'ıncı madde konmak sur-etiyle değiştirilir:
76(1)(A)Personel Dairesi gerekli gördüğü hallerde ve hizmetin daha iyi yürütülmesini sağlamak amacıyla, bu Yasada yer alan İdari Hizmetler Sınıfına bağlı İdare Memurlarının, Kitabet Hizmetleri Sınıfına bağlı kitabet -memurlarının ve odacı ve şoför hizmetleri sınıfına bağlı Odacı ve- Odacı--Şoförlerin nakillerini, ilgili kurumla da istişare ederek, Kamu Hizmeti Komisyonundan ister.

Yukarıdaki (A) bendinde belirtilen hizmet sınıflarının dışında kalan kamu görevlilerinin bir yerden başka bir yere nakillerini ise, bağlı bulundukları ku-rumlar gerekli gördükleri hallerde ve hizmetin daha iyi yürütülmesini sağlamak amacıyla, Kamu Hizmeti Komisyonundan isterler.
Kurumlar, hizmetlerin daha iyi yürütülmesini sağlamak amacıyla, ve birbirleriyle istişare ederek, kamu görevlilerinin bulundukla-rı aynı hizmet sınıfında açık kadrosu bulunan başka bir kuruma görevlendirme veya nakillerini Kamu Hizmeti Komisyonundan isterler.
(Ç)Kurumlararası ortak sınıflarda çalışan ve görev yerleri başka- başka- olan kamu --görevlileri ile- -aynı kurumun başka başka --yerlerde bulunan aynı sınıftaki kamu --görevlileri, karşılıklı- -olarak yer --değiştirmek suretiyle- -atanmalarını, bağlı --bulundukları kurum veya kurumlardan --isteyebilirler. İlgili kurum, nakil istemini --kendinin yazılı önerisiyle- -birlikte Kamu --Hizmeti Komisyonuna iletir.
(D)Kamu Hizmeti Komisyonu, yukarıdaki bentlerin --kuralları uyarınca kendisine iletilen tüm --nakil istemlerini, gereklilik ve hizmet --yararı açısından değerlendirir ve uygun --gördüğü takdirde, gerekli nakilleri yapar.
(2)Personel Dairesi, ilgili kurumla da istişare ederek ve kuruluşların ilgili hizmet sınıflarındaki kadroları ve/veya hizmetlerin özelliklerini dikkate alarak, bu Yasada yer alan İdari Hizmetler Sı-nıfına bağlı idare memurlarının, Kitabet Hizmetleri Sınıfına bağlı kitabet memurlarının ve Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıfına bağlı Odacı ve Odacı-Şoförlerin ikâmet değişikliği gerektirmeyen nakillerini (merkezde bir kurumdan başka bir kuruma -veya taşrada bir kurumdan başka bir kuruma) yapar."

"12. Esas Yasa, 90'ıncı maddesi kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni 90'ıncı madde konmak suretiyle değiştirilir:90. (1)Her kurum kendisine bağlı tüm kamu görevlileri için bir kayıt d-efteri ve kendine bağlı her kamu görevlisi için bir özlük dosyası tutar.
(2)Personel Dairesi, kendine bağlı tüm kamu görevlileri için bir kayıt defteri ve kendine bağlı her kamu görevlisi için bir özlük
dosyası, kendine b-ağlı olsun veya olmasın tüm kamu görevlileri için ise, bir genel kayıt defteri ve diğer gerekli kayıtları tutar.
(3)Özlük dosyasında, kamu görevlisi ile ilgili sicil raporları, kamu görevlisinin eğitim ve öğretim durumu, halen çalışm-akta olduğu görev, denetleme raporları, aldığı ödüller, sağlık raporları, takdir belgeleri, çarptırıldığı disiplin cezaları ile nedenleri ve hakkındaki her tür yazışma, bilgi ve belgeler ile bu Yasanın 14'üncü maddesi uyarınca yapılacak m-al bildirimleri bulunur.
(4)Bu madde uyarınca tutulacak Kayıt Defterlerinin biçimi ve neleri kapsayacağı Personel Dairesince saptanır."

"13. Esas Yasa, 92'nci maddesi kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni 92'nci madde konmak- suretiyle değiştirilir:
92.Kamu Görevlilerinin yeterliliklerinin, yeteneklerinin ve görevlerinde başarı durumlarının saptanmasında, kademe ilerlemelerinde, derece yükselmelerinde, bir sınıftan başka bir sınıfa geçmelerinde veya disiplin iş-lemlerinde özlük dosyaları başlıca dayanaktır."

"16. Esas Yasa, 96'ıncı maddesinin (2)'inci ve (3)'üncü fıkraları kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni (2)'inci ve (3)'üncü fıkralar konmak suretiyle değiştirilir:
(2)Olumsuz sicil alanlara durum b-ağlı bulunduğu Kurumun en üst düzeydeki amiri tarafından yazılı olarak bildirilir.
Bu yazı, ilgili kamu görevlisine imza karşılılğı elden verilir. İmza karşılığı almayı reddettiği takdirde, bir tanık huzurunda bilgisine getirilir. -
İlgili kamu görevlisi, bildirim üzerine on beş gün içinde Kamu Hizmeti Komisyonuna yazılı olarak itiraz edebilir. Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından da yetersiz olarak değerlendirilmesi durumunda, olumsuz sicil almış sayılır. Bu durumda, kamu göre-vlisinin genel kurallar çerçevesinde dava açma hakkı saklıdır.
(3)Kamu Hizmeti Komisyonu başarı derecesini, saptamak amacıyla, sicil raporlarında ve özlük dosyalarında yer alan bilgileri inceler ve kamu görevlilerini, ilerleme ve yükselme sıral-arı bakımından saptayacağı esaslar çerçevesinde değerlendirir."
"22. Esas Yasa, 105'inci maddesinin (3)'üncü fıkrasından sonra aşağıdaki yeni (4)'üncü ve (5)'nci fıkralar konmak suretiyle değiştirilir:
(4)Düzensiz mesa-i- usulü çalışma gerektiren kamu hizmetlerinde çalışma saatları yaz aylarında haftada 35, kış aylarında haftada 40 saat olmak üzere çalışmanın günü, başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme saatleri Personel Dairesinin önerisi üzerine Bakan-lar Kurulunca saptanır.
(5)Yukarıdaki (3)'üncü fıkra kuralları saklı kalmak koşuluyla, Sağlık servislerinde günün yirmi dört saatinde süreklilik gösteren hizmetleri yerine getiren kamu görevlileri, normal mesai saatlerinde görev yapabilecekler-i gibi, icapcı (on call) çalışma usuluyle de görev yapabilirler.
İcapcı (on call) çalışma usulünün esas ve yöntemleri ile ödenecek ücretler, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir tüzükle düzenlenir.
Ancak ödenecek ücretler, aylık asli -maaşın %20'sini geçemez ve bu ödenekler emeklilik amaçları bakımından dikkate alınmaz."


IV. İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ:

"Madde 1.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti, demokrasi, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanan l-âik bir Cumhuriyettir."

"Madde 49.
Çalışma her yurttaşın hakkı ve ödevidir.
Devlet, çalışanların insanca yaşaması ve çalışma hayatının kararlılık içinde gelişmesi için, sosyal, ekonomik ve mali önlemler çalışanları korur ve çalışmayı destekler; işsizliğ-i önleyici önlemleri alır.
Kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır. Ancak, hükümlülerin, hükümlülükleri rehabilitasyon amacıyla çalıştırılmaları zorla çalıştırma sayılmaz.
Ülke gereksinmelerinin zorunlu kıldığı alanlarda, yurttaşlık ödevi niteliği o-lan beden veya fikir çalışmalarının şekil ve koşulları demokratik ilkelere uygun olarak yasa ile düzenlenir."





"Madde 121.
Kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük i-şleri yasa ile düzenlenir.
Kamu görevlilerinin atanmalarını, onaylanmalarını, sürekli ve emeklilik hakkı kazandıran kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini, nakillerini, emekliye sevklerini, uyarma ve kınama cezasını gerektiren disiplin işlemleri dışınd-a, azil ve görevden uzaklaştırma dahil diğer tüm disiplin işlemlerini yapmak üzere tarafsız ve bağımsız organ veya organlar kurulur. Bu organ veya organların kuruluş ve işleyişi, belirli kamu görevlileri kesimi için, hizmet özellikleri gözetilerek ayrı dü-zenlemeler yapılmasına olanak tanıyacak biçimde, yasa ile düzenlenir. Yargıçlar, savcılar, silâhlı kuvvetler mensupları ve polis mensupları hakkındaki kuralları ile Anayasanın bu konudaki diğer kuralları saklıdır.
Diğer kamu personelinin- nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri, bu personelin bağlı oldukları kurumlarca yürütülen hizmetlerin özelliklerine göre yasalarla düzenlenir.
Kamu görevlileri ile diğer kamu pers-oneli hakkında yapılacak disiplin kovuşturmalarında isnat olunan hususun ilgiliye açıkça ve yazılı olarak bildirilmesi, yazılı savunmasının istenmesi ve savunma için belli bir süre tanınması gereklidir. Bu ilkelere uyulmadıkça disiplin cezası verilemez ve- disiplin kararları yargı mercilerinin denetimi dışında bırakılamaz.Yargıçlar ve savcılar hakkında bu Anayasanın kuralları saklıdır.
Üst kademe yöneticiliği yapan kamu görevlileri, ilgili bakan, Başbakan ve Cumhurbaşkanının imzalarını taşıyan üçlü ka-rarname ile atanırlar. Bu konudaki kurallar yasa ile düzenlenir.
Cumhuriyet Meclisi seçim gününün Resmi Gazete'de ilânından başlayarak, seçim sonrasında yeni Bakanlar Kurulunun göreve başlayacağı güne kadar, kamu hizmetlerinde, kamu kuruluşlarında ve kamu- iktisadi teşebbüslerinde, işçi dışında atama yapılamaz; terfi, nakil ve barem ayarlamaları tamamen durdurulur. Bu kuralların nasıl ve hangi koşullarla uygulanacağı yasa ile düzenlenir."

"Madde 160.
Bu Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce k-amu görevlisi bulunan herhangi bir kişi, bu tarihten sonra, kendisine bu tarihe kadar uygulanan aynı hizmet koşullarına bağlı olmak hakkına sahiptir. Bu hizmet koşulları, Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihte veya ondan sonra, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti-nin kamu görevlisi bulunduğu sürece, herhangi bir kişi aleyhine değiştirilemez.Bu maddede belirtilen kamu görevlileri yeni bir atama işlemine gerek olmaksızın görevlerine devam ederler.
Bu madde amaları bakımından, kamu görevlisi, Anayasanın yürürlüğe g-irdiği tarihten önce Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin kamu hizmetinde herhangi bir hizmeti gören kişiyi anlatır ve bu Anayasa ile diğer kamu personeli olarak tanımlanan kişileri de kapsar.
Bu madde amaçları bakımından hizmet koşulları, bu Anayasanın yürürl-üğe girdiği tarihte mevcut olan yürürlükteki mevzuat uyarınca saptanmış ücret, izin, azil, görevden uzaklaştırma, emeklilik maaşı, ikramiyeleri ve benzeri hakları kapsar."

V. İNCELEME:
Konu, yapılan iddialar ve ileriye sürülen görüşler ışığında görüşüldü- ve gereği düşünüldü.

Konu edilen maddelerin Anayasaya aykırı olup olmadığını tezekkür edebilmek için bunların ayrı ayrı ele alınıp incelenmesi gerekir.

6.madde: Bu madde ile Esas Yasaya 61 A maddesi eklenmiş ve bu yeni madde altında İdari Hizmetler -Sınıfına bağlı idare memurlarının, Kitabet Hizmetleri Sınıfına bağlı genel kitabet memurlarının ve Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıfına bağlı odacı ve odacı-şoförlerin, Kamu Hizmeti Komisyonunca ilçelere atanmalarından sonra, ilçelerdeki ilgili kurumlara tah-sislerinin, kurumların ilgili hizmet sınıflarındaki kadroları ve/veya hizmetlerin özellikleri dikkate alınarak Personel Dairesince

yapılması öngörülmüştür. Bu maddenin bu gibi tahsislerin Kamu hizmeti Komisyonu tarafından yapılmasını öngören Anayasanın -121.maddesine aykırı olduğu davacı tarafından iddia edilmiştir.

Anayasanın 121.maddesinin (2).fıkrası kamu görevlilerinin, diğerleri arasında, atanmalarının, sürekli ve emeklilik hakkı kazandıran kadrolara yerleştirilmelerinin ve nakillerinin Kamu Hizme-ti Komisyonu tarafından yapılmasını öngörmektedir. 1960 Anayasasının 125.maddesinin (1).fıkrası da buna benzer bir kural içermekte idi. 1960 Anayasanın sözü edilen fıkrasının yorumu zamanın Yüksek Anayasa Mahkemesi tarafından Nedjati v. The Republic of C-yprus, 2 RSCC p. 78 ve Yiorkas v. The Republic of Cyprus, 5 RSCC p. 56'da yapılmıştır. Bu kararlarda yapılan yorumu bu Mahkeme de benimsemiş ve A.M. 4/86 ve A.M. 10/87'de Anayasanın 121(2) maddesinin yorumunu yaparken izlemiştir. Bu içtihat kararlarına g-öre bir kamu görevlisinin aynı daire içinde yapılan ve geçici değil de daimi olan bir naklinin Anayasanın 121(2) maddesi kapsamında bir nakil olabilmesi için -
Bu naklin kamu görevlisinin tuttuğu mevkiin hizmet şemasının içermediği görevleri yapma sonucunu- doğurmuş olması; veya
Kamu görevlisinin ikamet yerini kesinlikle değiştirmesini mucip olması -
gerekir.

Yukarıdaki (a) veya (b) paragraflarında belirtildiği şekilde-ki- bir naklin Kamu Hizmeti Komisyonu dışındaki bir makam tarafından yapılması Kamu Hizmeti Komisyonunun Anayasanın 121(2) maddesindeki yetkilerine bir müdahale teşkil eder.

Bir nakil, bir ve aynı Daire içerisinde yapıldığı ve yukarıda (a) ve (b) paragrafla-rında belirtilenler dışında veya


geçici mahiyette olması halinde Anayasanın 121.maddesinin (2).fıkrası kapsamında bir nakil sayılmaz ve böyle bir nakil ilgili Bakan, Daire Sorumlusu veya diğer yetkili makam tarafından yapılabilir.

Yine aynı içtihat ka-rarlarına göre Daireler arasında mübadele edilebilecek kamu görevlilerinden olan Kitabet Sınıfına bağlı görevliler, fiilen başka bir dairede görev görmelerine rağmen 'aynı Daire içinde yapılan nakil' kavramı bakımından Personel Dairesine bağlı ve o Dairede- görev gördükleri varsayılır.

İdari Hizmetler Sınıfına bağlı idare memurları ve Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıfına bağlı odacı ve odacı-şoförler de Kitabet Sınıfına bağlı görevliler gibi Daireler arasında mübadele edilebilecek görevlilerden olup, fiilen -başka bir Dairede görev görmelerine rağmen 'aynı Daire içinde yapılan nakil' kavramı bakımından Personel Dairesine bağlı ve o Dairede görev gördükleri varsayılır. Bu 1960 Anayasası altında böyle idi ve bugüne kadar da böyledir ve uygulama da bu doğrultuda- yapılmakta idi ve yapılmaktadır. Nitekim 44/1982 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.3) Yasasının 14.maddesi de bunun en azından 22.12.1982'den beri böyle olduğunu göstermektedir.

Bir yasa veya yasa kuralının mümkün olduğu takdirde Anayasaya uygun o-larak yorumlanması gerekir. Konu 6.madde de, kanımızca, yukarıda atıf yapılan içtihat kararlarına uygun olarak yorumlanabilir ve bu şekilde yorumlandığı takdirde de Anayasaya aykırılığı söz konusu olmaz.

Belirtildiği şekilde bir yorum yapıldığında görül-ebileceği gibi Kitabet Sınıfına bağlı bir kamu görevlisinin veya İdari Hizmetler Sınıfına bağlı bir idare memurunun veya Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıfına bağlı bir odacı veya odacı-şoförün nakil bakımından aynı Daire sayılan bir Daireden diğer bir Dairey-e yapılan daimi nakli, bu gibi bir nakil kamu görevlisinin tuttuğu mevkiin hizmet şemasının içermediği görevleri yapma sonucunu doğurmadığı ve ikamet yerini kesinlikle değiştirmesini mucip olmadığı hallerde veya nakil geçici mahiyette olduğu takdirde Perso-nel Dairesi tarafından yapılabilir. Aynı prensip bu gibi kamu görevlilerinin ilçelere atanmalarından sonra Personel Dairesi tarafından ilçelerdeki kurumlara tahsisleri için de geçerlidir.

Söylenenlerden anlaşılacağı gibi Yasanın 6.maddesi yukarıda atı-f yapılan içtihat kararlarına uygun olarak ve belirtildiği şekilde yorumlanabilir ve yorumlanması gerekir. Bu şekilde yorumlandığında da konu maddenin Anayasanın 121.maddesine aykırılığı yoktur.

7.madde: Bu madde ile Esas Yasanın 69.maddesinin (3).fıkra-sı değiştirilmiştir. Getirilen değişiklikle kamu görevlisi adayları hakkında birer sicil raporunun düzenlenmesinin ve ilgili adayın durumunun değerlendirilmesinde bu sicil raporunun Kamu Hizmeti Komisyonunca esas olarak alınmasının öngörüldüğü ve bunun Ka-mu Hizmeti Komisyonunun takdir hakkını ortadan kaldırdığı ve bu nedenle Anayasanın 121.maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Madde incelendiğinde kamu görevlisi adayın bağlı bulunduğu kurumca hazırlanan sicil raporunun değerlendirilmesinin Kamu Hizme-ti Komisyonuna ait olduğu görülür. Bağlı olduğu kurum tarafından böyle bir sicil raporu hazırlanmadan Kamu Hizmeti Komisyonunun, görevini yerine getirirken, adayın durumunu gerektiği veçhile bilebilmesi olanaksızdır. Böyle bir sicil Kamu Hizmeti Komisyon-una görevini yerine getirmekte yardımcı olur. Böyle bir sicilin hazırlanması bunun değerlendirilmesinin kendine ait olan Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir hakkına, kanaatimizce, bir kısıtlama veya müdahale teşkil etmemektedir. Nitekim mevcut içtihat karar-larına göre Kamu Hizmeti Komisyonunun, bir terfi veya nakille ilgili karar alırken, Bakanın, daire müdürünün veya sair sorumlu memurun yapmış olduğu tavsiyeye pek önem vermesi ve buna itibar etmeyi kolaylıkla reddetmemesi, bu gibi bir tevsiyeye uymamaya ka-rar vermesi halinde ise bunun gerekçelerini sarih olarak tutanaklara geçirmesi gerekir. -Gör: Theodosiou v. The Republic of Cyprus 2. RSCC 44 ve Nedjati v. The Republic of Cyprus 2 RSCC 78. Nedjati davasında zamanın Yüksek Anayasa Mahkemesi bu gibi tavsiy-elere verilecek d-e-ğer dolayısıyle Kamu Hizmeti Komisyonunun yetkilerinin herhangi bir şekilde kısıtlanmadığını söylemiştir. Bu içtihat kararlarında belirtilen prensipler bir kamu görevlisi adayın asaletinin onaylanması veya görevine son verilmesi için de geçerlidir. Söyle-nenler ışığında 7.maddenin Anayasanın 121.maddesine aykırılığı yoktur.

8.madde: Bu madde ile Esas Yasanın 70.maddesine getirilen yeni düzenleme altında adaylık süresini doldu-r-up da bağlı bulunduğu kurumca başarılılığı saptanan adayın Kamu Hizmeti Komisyonunca atanmasının yapılması öngörülmektedir. Bu madde altında da önüne gelen tavsiye ve raporları değerlendirmek Kamu Hizmeti Komisyonuna aittir. Bu madde de, 7.madde ile ilgi-li söylenenler ışığında ve aynı nedenlerle, Anayasanın 121.madddesine aykırı değildir.

9.madde: Bu madde ile Esas Yasanın 71.maddesi yeniden düzenlenmiştir. Bu maddenin (2).fıkrası ile bir kamu görevlisinin maaş baremi içinde kademe ilerlemesine hak kaz-anabilmesi için sair hususlar yanında o yıl içinde olumsuz sicil almamış olması koşulu getirildiği, bunun Kamu Hizmeti Komisyonunun takdir hakkına bir müdahale teşkil ettiği ve bu nedenle bu fıkranın Anayasanın 121.maddesine aykırı olduğu iddia edilmiştir.- Bu madde altında da önüne konulan malzemeyi değerlendirme hak ve yetkisi Kamu Hizmeti Komisyonuna aittir ve bu madde de, 7.madde ile ilgili olarak söylenenler ışığında ve aynı nedenlerle, Anayasanın 121.maddesine aykırı değildir.
10.madde: Bu madde ile E-sas Yasanın 73.maddesinin (3) ve (4).fıkraları kaldırılıp yerlerine yeni birer (3). ve (4).fıkra konmuştur.

Bu maddenin (3).fıkrasında bir kamu görevlisinin bulunduğu sınıf içinde bir üst dereceye yükselebilmesi için 'bu yönde saptama yapılırken, ilgili -kurumun en üst düzeydeki amirinin görüşleri de alınır' denmektedir. Bu fıkranın getirmiş olduğu bu değişiklikle daha önce mevcut olmayan bir koşulun getirilmiş olduğu ve bu şekilde eski kamu görevlilerinin bağlı olduğu hizmet koşullarının aleyhlerine deği-ştitilmiş olduğu ileri sürülmüştür. 7.madde incelenirken atıf yapılan içtihat kararlarından görülebileceği gibi eskiden de Kamu Hizmeti Komisyonu bir terfi yaparken ilgili Bakanın, daire müdürünün veya sair sorumlu memurun tavsiyesini alırdı ve bu onun an-ayasal yetkilerine müdahale sayılmazdı. Bu usul 1985 Anayasası geçtiği tarihe kadar da uygulanmakta idi. Bu durumda yapılan değişiklikle mevcut olmayan bir koşulun getirilmiş olması ve bu şekilde eski kamu görevlilerinin bağlı olduğu hizmet koşullarının -aleyhlerine değiştirilmiş olması söz konusu değildir ve bu nedenle bu fıkranın Anayasanın 160.maddesine aykırılığı yoktur.

Yeni (4).fıkra ile kamu görevlisinin bir üst dereceye yükselebilmesi için olumlu sicil alması koşulu getirilmiştir. Bu fıkra da, 7-.madde ile ilgili söylenenler ışığında ve aynı nedenlerle, Anayasanın 121.maddesine aykırı değildir.

11.madde: Bu madde ile Esas Yasanın 76.maddesi yerine yeni bir 76.madde konmuştur. Bu maddenin 1(A) ve (B) fıkraları bazı hallerde Personel Dairesinin, -bazı hallerde de kamu görevlisinin bağlı bulunduğu kurumun isteği üzerine, İdari Hizmetler Sınıfına bağlı idari memurlarının, Kitabet Hizmetleri Sınıfına bağlı kitabet memurlarının ve Odacı ve Şoför Hizmetleri Sınıfına bağlı odacı ve odacı-şoförlerin Kamu -Hizmeti Komisyonunca nakledilmelerini öngörmektedir. Bu fıkralarda, naklin yapılabilmesi için açık kadro mevcut olması gerektiği öngörülmediği cihetle bir kanunsuzluğun söz konusu olduğu ve bu nedenle bu fıkraların Anayasanın 1.maddesine aykırı düştüğü id-dia edilmiştir. Biz bu görüşle hemfikir değiliz. Kamu Hizmeti Komisyonunun bu husustaki görev ve yetkilerini kullanırken mevcut kural ve nizamata uygun olarak hareket etmesi gerekir ve bu böyle olduğuna göre de bu fıkraların Anayasanın 1.maddesine aykırı-lığı yoktur.

Aynı maddenin (C) fıkrası, Kamu Hizmeti Komisyonuna bir kamu görevlisini bulunduğu hizmet sınıfında açık kadro bulunan başka bir kurumda görevlendirme yetkisi vermektedir. Kamu Hizmeti Komisyonunun ise nakletme yetkisi olmakla beraber görev-lendirme yetkisi bulunmadığı ve bu nedenle bu fıkranın Anayasanın 121, 160 ve 1.maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Kamu görevlilerini nakletme yetkisi Kamu Hizmeti Komisyonuna açık şekilde Anayasanın 121.maddesinin (2).fıkrası altında verilmişti-r. Görevlendirme de bir nevi nakildir ve bu yetki kapsamında bulunmaktadır. Bu nedenle bu fıkranın Anayasanın sözü edilen maddelerine aykırılığı yoktur.

Aynı maddenin (2).fıkrasının, fıkrada sözü edilen kamu görevlilerinin ikamet değişikliği gerektirme-yen nakillerini, merkezde bir kurumdan başka bir kuruma veya taşrada bir kurumdan başka bir kuruma, yapma yetkisi Personel Dairesine verildiği cihetle, Anayasanın 121.maddesine aykırı olduğu iddia edilmiştir. 6.madde incelenirken söylenenler ışığında ve a-ynı nedenlerle bu maddenin de Anayasanın 121.maddesine aykırılığı yoktur.

12.madde: Bu madde ile Personel Dairesinin kendine bağlı tüm kamu görevlileri için bir kayıt defteri tutması öngörülmektedir. Maddede tutulacak olan kayıt defterinin biçim ve kaps-amının Personel Dairesi tarafından saptanmış olmasının öngörüldüğü, bu gibi bir kayıt defterinin tutulmasının, kamu görevlilerinin özlük haklarını ilgilendirdiği cihetle, Kamu Hizmeti Komisyonunun görevlerine bir müdahale teşkil etmekte olduğu ve bu nedenl-e Anayasanın 121.maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Bu gibi bir defterin Personel Dairesi tarafından tutulması kadar tabii birşey yoktur ve bunun Anayasaya ters düşen bir yanı yoktur.

13.madde: Bu madde ile Esas Yasaya getirilen yeni 92.madde al-tında kamu görevlilerinin yetenek ve başarılılıklarının saptanmasında, kademe ilerlemelerinde, yükselmelerinde veya disiplin işlemlerinde özlük dosyalarının başlıca dayanak teşkil etmesi öngörülmektedir. Bu maddenin de, 7.madde ile ilgili söylenenler ışığ-ında ve aynı nedenlerle, Anayasanın 121.maddesine aykırılığı yoktur.

16.madde: Bu maddenin (3).fıkrası Kamu Hizmeti Komisyonunun, kamu görevlilerinin başarı derecelerini saptamak amacı ile, sicil raporlarında ve özlük dosyalarında yer alan blgileri incel-emesi ve kamu görevlilerini, ilerleme ve yükselme sıraları bakımından saptanacak esaslar çerçevesinde değerlendirmesi öngörülmektedir. Bu maddenin de 7.madde ve 11.madde ile ilgili olarak söylenenler ışığında Anayasanın 121 veya 160.maddelerine aykırılığı- yoktur.

22.madde: Bu maddenin kamu görevlilerinin icapçı olarak çalışmalarını öngördüğü için Anayasanın 1, 49, 121 ve 160.maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Değişiklik Yasasının bu maddesi Esas Yasa olan 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının- 105.maddesine birer (4). ve (5).fıkra eklemiştir. Bu maddenin (5).fıkrası, Sağlık servislerinde günün 24 saatında süreklilik gösteren hizmetleri yerine getiren kamu görevlilerinin icapçı (on call) çalışma usulünde görev yapmalarını, icapçı çalışma usulün-ün esas ve yöntemleri ile ödenecek ücretlerin Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir tüzükle düzenlenmesini ve ödenecek ücretlerin aylık asli maaşın %20'sini geçmemesini öngörmektedir. Görülebileceği gibi bu madde Sağlık servislerinde günün 24 saatında sürekl-ilik gösteren hizmetleri yerine getiren hekimler ve diğer kamu görevlilerine şamildir. Bu Mahkeme, A.M. 21/89 da, kamu hizmetindeki hekimlerin icapçı usulünde çalışmasını öngören bu maddenin, Anayasanın 1, 49 ve 160.maddelerine aykırı olmadığına karar ver-miştir. O kararda serdedilen ve halen benimsemekte olduğumuz görüşler, Sağlık servislerinde çalışan hekimler için geçerli olduğu gibi bu hizmetlerde çalışan kamu görevlileri için de geçerlidir. Bu böyle olduğuna göre icapçılık, Sağlık servislerindeki bu -gibi hizmetler açısından, kamu görevinin doğal bir sonucu ve yükümlülüğüdür ve bu tüm uygar ülkelerde de böyledir. Bu böyle olduğuna göre de, ilgili mevzuat olmasa dahi, icapçılığın bu gibi kamu görevlileri bakımından Anayasadan sonra getirilmiş bir yüküm-lülük olarak kabul edilmemesi ve bu açıdan Anayasanın 160.maddesine aykırı olmadığına karar verilmesi gerekir.

A.M. 21/89 da belirtilen görüşler ışığında sözü edilen kamu görevlilerinin icapçı (on call) usulünde görev yapmalarını öngören 22.maddenin, ang-aryayı yasaklayan Anayasanın 49.maddesine veya müktesep hakları koruyan 1.maddesine aykırılığı yoktur. Konu maddenin Anayasanın 121.maddesini ihlâl eden bir tarafı da kanaatimizce, yoktur.

Davadaki talep takririnde konu edilmiş olmakla beraber havalenin- duruşmasında davacı tarafından Yasanın 11(2), 14, 15, 17, 18, 19, 20 ve 23.maddelerinin Anayasaya aykırılığı ileri sürülmedi.

Yukarıda söylenenlerden anlaşılacağı gibi davacı davasında muvaffak olmuş değildir.


SONUÇ:
Sonuç olarak 34/89 sayılı Kamu Gö-revlileri (Değişiklik No.2) Yasasının 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22 ve 23.maddelerinin iptali ile ilgili istemin reddine, oybirliği ile, karar verilir.




(Şakir Sıdkı İlkay) (Salih S. Dayıoğlu)
Başkan Y-argıç





(N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut)(Aziz Altay)
YargıçYargıç Yargıç

-21 Aralık 1990-













-1


19



-


Full & Egal Universal Law Academy