Anayasa Mahkemesi Numara 14/1981 Dava No 17/1981 Karar Tarihi 20.08.1981
Numara: 14/1981
Dava No: 17/1981
Taraflar: Ann Josephine Arnold ile Başsavcılık vd
Konu: 7/80 Yabancıdan Satın Alınan Taşınmaz Malların Kaydı Yasasının 6(b) maddesinin Anayasaya aykırılığı iddiası
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 20.08.1981

-D.17/81 Anaysa Mahkemesi 14/81
Anayasa Mahkemesi olarak oturum yapan
Yüksek Mahkeme huzurunda.
Anayasanın 114(1) maddesi uyarınca.
(Y/Hukuk 22/81 (Gen.İst.No.44/80 Girne)

İstinaf eden: Ann Josephine Arnold, Lefkoşa. (Müstedi)
- ile
Aleyhine istinaf edilen: 1. KTFD'ni temsilen KTFD Başsavcılığı.
2. KTFD Ekonomi ve Maliye Bakanlığını temsilen KTFD Başsavcılığı, Lefkoşa. (Müstedaaleyh)

a r a s ı n d a.
İstinaf eden namına: Talât Kürşat
Aleyh-ine istinaf edilenler namına: Akın Sait.

-------------

K A R A R
KONU:
7/80 sayılı Yabancıdan Satın Alınan Taşınmaz Malların Kaydı Yasasının 6(b) maddesinin Anayasanın 1, 7, 36, 27(2)(b)(c) ve 103(1) maddelerine aykırı olduğu ileri sürüldü.

I. OLAY:
M-üstedi K.T.F.D. yurttaşı olmayan bir yabancıdır.
Müstedi 7/80 sayılı Yasa uyarınca mahkemeye müracaat ederek Yabancıdan 20 Temmuz 1974 tarihinden önce satın aldığı bir taşınmaz malın kaydını yaptırmak isteminde bulundu.

Mahkeme tarafları dinledikten son-ra İstidanın red ve iptali hususunda emir verdi. Müstedi ilk mahkemenin red ve iptal emrine karşı istinaf eyledi.

İstinafın duruşması esnasında müstedi Yasanın 6(b) maddesinin Anayasanın 1, 7, 36, 27(2)(b)(c) ve 103(1) maddelerine aykırı olduğunu ileri -sürdü. Mahkeme Yasanın 6(b) maddesinin istinafın karara bağlanmasında etkisi olduğu kanaatına vardı ve Anayasaya aykırılık iddiasının karara bağlanması için konuyu Yüksek Mahkemeye, Anayasa Mahkemesi olarak, sundu.

II. İDDİANIN GEREKÇESİ:
Müstedi iddiası-nın gerekçesi özetle şöyledir:
Yasanın 6(b) maddesi Yasa tahtında herhangi bir müracaat yapabilmesi için sözleşmenin yazılı olması gerektiğini öngörmektedir. Bu madde yazılı sözleşme yapan şahıslar ile yazılı olmayan sözleşme yapan şahıslar arasında bir -ayırım yapmaktadır. Bu nedenle Anayasanın öngördüğü eşitlik ilkesi zedelenmektedir. Yasa maddesi Anayasanın 36. maddesinin tanıdığı sözleşme serbestiyetini zedelemektedir. Ayrıca yasa maddesi yazılı sözleşmeyi talep etmekle Anayasanın 27. maddesinin 2(b-)(c) fıkrasının öngördüklerinin yerine getirilmesini engellemektedir ve bu nedenle bu maddeye de aykırıdır. Buna ilâveten yasa maddesi sözleşmenin yazılı olmasını öngörmekle yargıcın vicdanına göre hareket etmesini engellemektedir.

Müstedaaleyh iddiasını-n gerekçesi özetle şöyledir:
Yasanın 6(b) maddesi ileri sürüldüğü gibi Anayasaya aykırı değildir.

III. İLGİLİ YASA METİNLERİ:
7/80 sayılı Barış Harekâtından önce Yabancılardan Sözleşme ile Satın Alınan Taşınmaz Malların Kaydını Düzenleyen Yasanın 6(b) m-addesi aynen şöyledir:
"6(b)Satışa ilişkin yazılı sözleşmenin 20 Temmuz 1974 tarihinden önce yapılmış olduğu;
Bir satışın 20 Temmuz 1974 tarihinden önce yapılmış olduğu aşağıdaki belgelerden en az birinin ibrazı ile mümkün olur:
20 Temmuz 1974 tarihin-den önce Tapu Dairesi'ne, Fasıl 232, Mal Satışı (Aynen İcra) 'Specific Performance' yasası uyarınca satış senedinin yatırılmış olduğuna dair resmi belge ve buna ilişkin harç makbuzu;
Satın alınmış olduğu iddia edilen malın bedelinin ödenmesi için 2-0 Temmuz 1974 tarihinden önce Kıbrıs Türk Yönetimi İçişleri ile ilgili Üyelik veya Bakanlığına müracaat etmiş ve Yürütme Kurulu veya Bakanlar Kurulu kararı ile kredi alınmış olduğu hususunda belge;
Satın alınmış olduğu iddia edilen malın 20 Temmuz 1974 tar-ihinden önce bedeline karşılık ödeme yapıldığını veya bedelinin ödendiğini kanıtlayıcı nitelikte banka havalesi veya döviz transferinin yapıldığını gösteren belge;
Kıbrıs Türk Yönetiminin herhangi bir resmi makamının arşivinden böyle bir satışın 20 Temmuz -1974 tarihinden önce yapılmış olduğunu kanıtlayan ve bu tarihten önce alınmış belge;
Satışı yapan yabancı tarafından, malı satın almış olan kişiye, satıldığı iddia edilen malın 20 Temmuz 1974 tarihinden önce ipotek konmuş olduğuna dair belge ve bu satış hu-susunda ek kanıtlayıcı belge;"


IV. İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ:

"Madde 1.
Kıbrıs Türk Federe Devleti, demokrasi, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanan lâik bir cumhuriyettir."


"Madde 7.
Her Türk yurttaşı, hiçbir ayırım gözetil-meksizin, yasa önünde eşittir.
Hiçbir kişi, aile, zümre veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz."


"Madde 36.
Herkes, sözleşme hukukunun genel ilkelerince konan koşullar, kısıntılar, sınırlandırmalar ve yürürlükteki yasalara uymak kaydıyle, serbestçe söz-leşme yapma hakkına sahiptir. Ekonomik bakımdan güçlü kişilerin diğer kişileri istismarı yasa ile önlenir.
Sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülükler kamu yararı, kamu düzeni, sosyal adalet ve ulusal güvenlik gibi nedenlerle yasa ile düzenlenebilir ve kısı-tlanabilir."


"Madde 27.
(2)Herkes, medenî hak ve yükümlülüklerinin veya kendisine karşı yapılan bir suçlamanın karara bağlanmasında, yasa ile kurulan bağımsız, tarafsız ve yetkili bir mahkeme tarafından, makul bir süre içinde âdil ve açık bir surette d-avanın dinlenmesi hakkına sahiptir. Karar gerekçeye dayanır ve açık bir oturumda okunur. Ulusal güvenlik, Anayasal düzen, kamu düzeni, kamu güvenliği veya genel ahlâk yararına olduğu veya küçüklerin çıkarları veya tarafların özel hayatlarının korunması i-çin gerekli olduğu veya mahkemece, yayının adaletin sağlanması için zararlı görüldüğü özel durumlarda, basın mensupları ve halk, mahkeme kararıyle duruşmanın tamamına veya bir kısmına sokulmayabilir.
Herkes -
. . . . . . .
davasını mahkemeye sunmak ve bu-nu hazırlamak için gerekli zamana sahip olmak;
delillerini göstermek veya göstertmek veya tanıkların yasaya uygun olarak sorguya çekilmesini istemek;
(ç). . . . . . .
. . . . . . .
hakkına sahiptir."


"Madde 103.
(1)Yargıçlar, görevlerinde bağımsızdır-lar; Anayasaya, yasaya, hukuka ve vicdanî kanaatlarına göre hüküm verirler."


V. İNCELEME:
Tarafların ileri sürdüğü sav ve görüşler, ilgili Yasa ve Anayasa metinleri incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü.

K.T.F.D. Anayasasının 7. maddesi her Tü-rk yurttaşının hiç bir ayırım gözetilmeksizin Yasa önünde eşit olduğunu öngörmektedir. Anayasanın 8. maddesi Anayasada gösterilen hak ve özgürlüklerin yabancılar için uluslararası hukuka uygun olarak yasa ile düzenlenebileceğini öngörmektedir. Eşitlik il-kesi Anayasanın temel haklar, özgürlükler ve ödevler ile ilgili II. kısmının 1. bölümünün genel kurallar kısmında yer almaktadır. Görülüyor ki eşitlik ilkesi uyarınca her Türk yurttaşına tanınan haklar yabancılara ancak bir yasa düzenlemesi ile tanınabili-r. K.T.F. Devletinde henüz böyle bir yasa düzenlenmiş değildir. Bu nedenle Anayasanın 7. maddesinde Türk yurttaşlarına tanınan haklar yabancılara uygulanamaz. Duruşma esnasında müstedi Anayasaya aykırı olduğu iddia edilen Yasa maddesinin Anayasanın 7. m-addesine aykırı olduğunu iddia etmiştir. Duruşma esnasında müstedinin bir Türk yurttaşı olmadığı ve yabancı olduğu saptanmıştır. Bir yabancı olan müstedinin Anayasanın 7. maddesinde bahşedilen haklardan yararlanması söz konusu olamaz. Bu nedenle Anayasa-ya aykırı olduğu iddia edilen Yasa maddesinin Anayasanın 7. maddesine aykırı olup olmadığı hususu, müstedi yabancı olduğu cihetle, incelenip karara bağlanamaz.

Duruşma esnasında müstedi Anayasaya aykırı olduğunu iddia ettiği yasa maddesinin Anayasanın 27-(2)(b)(c) maddesine aykırı olduğunu iddia etti. Anayasanın 27(2)(b) maddesi herkese davasını mahkemeye sunmak ve 27(2)(c) maddesi de davasının delillerini göstermek veya göstertmek veya tanıkların yasaya uygun olarak sorguya çekilmesini istemek hakkına sa-hip olduğunu öngörmektedir. İlgili yasa metni yasa uyarınca öngörülen hakkın verilmesi için sözleşmenin yazılı olmasını istemesi kişiyi davasını mahkemeye sunmaktan veya davasının delillerini göstermek veya göstertmekten veya tanıkların yasaya uygun olara-k sorguya çekilmesini istemekten engellememektedir. Bu nedenle söz konusu Anayasa maddesi Anayasanın 27. maddesine aykırı değildir.

Müstedi aynı zamanda ilgili yasa maddesinin Anayasanın 36. maddesine de aykırı olduğunu iddia etmiştir. Anayasanın 36. m-addesi herkesin sözleşme hukukunun genel ilkelerince konan koşullar, kısıntılar, sınırlamalar ve yürürlükteki yasalara uymak kaydı ile serbestçe sözleşme yapma hakkına sahip olduğunu öngörmektedir. İlgili yasa maddesi ilgili yasanın tanıdığı hakkın verile-bilmesi için sözleşmenin yazılı olmasını istemesi herkesin sözleşme yapma hakkına tecavüz ettiği söylenemez. İlgili yasa maddesi bir isbat kuralını içermektedir ve bunun Anayasaya herhangi bir aykırılığı yoktur.

Anayasanın 103(1) maddesi ise Yargıçların- görevlerinde bağımsız oldukları ve Anayasaya, yasaya, hukuka ve vicdani kanaatlarına göre hüküm verdiklerini öngörmektedir. İlgili Yasa maddesinin sözleşmenin yazılı olması gerektiği hususunda hüküm koymakla yargıçların vicdani kanaatlarına göre hüküm ve-rmelerini engellediği görüşü kabul edilemez. Söz konusu Yasa maddesinin yargıçların vicdani kanaatları ile herhangi bir ilgisi yoktur. Bu nedenle Anayasaya aykırı olduğu iddia olunan ilgili Yasa maddesinin Anayasanın 103(1) maddesine aykırı olmadığına ka-rar verilmesi gerekir.

Sonuç:
Sonuç olarak 7/80 sayılı Yabancıdan Satın Alınan Taşınmaz Malların Kaydı Yasasının 6(b) maddesinin Anayasanın 7. maddesine aykırı olup olmadığı hususunun, müstedinin K.T.F.D. yurttaşı olmadığı nedeni ile, Yüksek Mahkeme, Ana-yasa Mahkemesi olarak, tarafından incelenip karara bağlanmaması gerektiğine ve Anayasanın 27(2)(b)(c), 36 ve 103(1) maddelerine aykırı olmadığına oybirliği ile karar verilir.




(Ülfet Emin) (Salih S. Dayıoğlu)
Başkan Yargıç



(N. Erg-in Salâhi)(Niyazi F. Korkut) (Aziz Altay)
Yargıç Yargıç Yargıç

20 Ağustos 1981. -
-


6



-


Full & Egal Universal Law Academy