Anayasa Mahkemesi Numara 12/2016 Dava No 1/2019 Karar Tarihi 28.02.2019
Numara: 12/2016
Dava No: 1/2019
Taraflar: Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi arasında.
Konu: Eşitlik ilkesi - mutlak eşitlik nispi eşitlik ayrımı - eşitsizliğin haklı nedene dayanması meselesi
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 28.02.2019

-D. 1/2019 Anayasa Mahkemesi: 12/2016

ANAYASA MAHKEMESİ OLARAK OTURUM YAPAN
YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.
ANAYASA'NIN 147. MADDESİ HAKKINDA

Mahkeme Heyeti: Narin F.Şefik(Başkan), Ahmet Kalkan, Mehmet
- Türker, Gülden Çiftçioğlu, Bertan Özerdağ.

Davacı: Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası, 96-98 Bedreddin
Demirel Caddesi- Lefkoşa.
ile
Davalı: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi-
Lefkoşa-.
Arasında

Hazır: Davacı tarafından Avukat Levent Kızılduman adına
Avukat Görkem Kaptan.
Davalı tarafından Başsavcı Yardımcı Muavini Behiç
Öztürk.

-------------

K A R A R-
I.KONU:

12.7.2016 tarihli 88 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 37/2016 sayılı Sayıştay Değişiklik Yasası'nın Geçici 2. maddesinin Anayasa'nın Başlangıç Kısmına, 1,3 (4),4,7,8,10,11,17,49 ve 52. maddelerine aykırı olup olmadığı.


II. OLAY:

37/2016 sa-yılı Değişiklik Yasası, 12.7.2016 tarihli 88 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmak suretiyle aynı tarih itibarıyla yürürlüğe girdi.



Değişiklik Yasası ile 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası'nda II. Derece Uzman Denetçi, I. Derece Baş Denetçi, II. Derece Baş De-netçi Yardımcısı, III. Derece Kıdemli Denetçi ve III. Derece Denetçi Kadrolarının Hizmet Şemalarındaki Aranan Nitelikler Bölümlerinde tadilat yapılarak, "Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından düzenlenen İngilizce Yabancı Dil Sınavını geçmiş olmak veya en az- 'Common European Framework of Reference for Languages' B1 seviyesinde sertifikaya sahip olmak" koşulu eklenmiştir.

Değişiklik Yasası'nın Geçici 2. maddesi ile de eklenen yeni koşulun, Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte halen Sayıştayda II.Derece Uzman De-netçi, 1. Derece Baş Denetçi, II. Derece Baş Denetçi Yardımcısı ve III. Derece Kıdemli Denetçi kadrolarında çalışanlar için, derece yükselmelerinde aranmayacağı kayda geçirilmiştir.

III. İDDİALARIN GEREKÇELERİ:

a)Davacı: Sayıştay Yasası'nda 'Denetçi' t-efsiri uzman denetçiyi, baş denetçiyi, baş denetçi yardımcısını, kıdemli denetçiyi ve denetçiyi anlatır. Bu durumda tümü de aynı iş tefsiri altında yer almakta,bu nedenle Kıdemli Denetçi ile Denetçi III. Dereceye dahil olmaktadır. Aynı iş alanında aynı d-erecede denetçiler arasında, özellikle de derece yükselmelerinde ayrımcılığa gidilmesi, Anayasa'nın belirtilen maddelerine, bilhassa da eşitlik ilkesine ve hukukun üstünlüğü ilkesine aykırılık teşkil eder.
b)Davalı: Yasanın 3. Cetvelinde yer alan Hizmet- Şemalarında Uzman Denetçi, Baş Denetçi, Baş Denetçi Yardımcısı ve Kıdemli



Denetçi kadroları ile Denetçi kadrolarında her kadronun görev yetki ve sorumlulukları incelendiği zaman, III. Derece Denetçi kadrosunda çalışanlar, Kıdemli Denetçi, Baş Denetçi -Yardımcısı, Baş Denetçi ve Uzman Denetçi kadrolarında çalışanlar ile aynı görev, yetki ve sorumlulukları haiz değildirler. Görev, yetki ve sorumluluk açısından aynı statüde de değildirler. III. Derece Denetçi kadrosunda çalışanlar, Kıdemli Denetçi, Baş De-netçi Yardımcısı, Baş Denetçi ve Uzman Denetçi kadrolarında yer alanların maiyetinde çalışırlar ve hukuki durumları farklıdır. Denetçi kadrosu, ilk atama yeri kadrosu; Kıdemli Denetçi kadrosu ise yükselme yeri kadrosudur. Sayıştay Yasası'nda, denetçi ka-drolarında hizmet sınıfı yoktur. Denetçi kadrolarının derecelendirilmesi maaş barem tablosunda yapılacak maaş ayarlanması içindir. Geçici madde ile terfilerde veya bir üst kadroya terfide sınavı geçme koşulunun aranmayacak olması, aynı derece içerisindeki - kadrolarda ayrımcılığa gidilmesini getirmemektedir. Eşitlik ilkesi, özdeş nitelikte bulunanlara aynı kuralların uygulanmasını getirir. Farklı durumlarda olanlara farlı kurallar uygulanabilir. Sınav şartı, tüm III. Derece Denetçiler için aranmakta olup, a-ynı statüde veya hukuki durumda olan denetçiler arasında ayrım yapılmamıştır. İptali istenen Geçici 2. madde ile getirilen istisna bağlamında değişiklik yapılmasaydı açılabilecek Baş Denetçi Yardımcısı, Baş Denetçi ve Uzman Denetçi kadro münhallerine başv-uru yapabilecek niteliğe haiz olan denetçi olmadığı gerçeğiyle karşılaşılmaktadır. Kıdemli Denetçi kadrosu için münhal açılsa da III. Derece Denetçi kadrosunda çalışanlar, aranan 8 yıl çalışma niteliğini haiz olmadıkları için Kıdemli Denetçi kadrosuna, he-r halükarda başvuramazlar. Bu durumda yapılan ayrım haklı bir neden içermektedir ve/veya adildir ve bu nedenle eşitsizlik yaratmamaktadır.





IV.İLGİLİ MADDE:

18/1978 sayılı Yasayı tadil eden 37/2016 sayılı Yasa ile getirilen Geçici 2. madde aynen -şöyledir:

"Bu (Değişiklik) Yasasının yürürlüğe girdiği tarihte halen Sayıştayda 'II. Derece Uzman Denetçi', 'I.Derece Baş Denetçi', 'II. Derece Baş Denetçi Yardımcısı' ve 'III. Derece Kıdemli Denetçi', kadrolarında çalışanlara bu (Değişiklik) Yasası-nın 9'uncu maddesi ile Sayıştay Yasasının 39'uncu maddesine bağlı Üçüncü Cetveldeki kadro hizmet şemalarındaki 'II. Aranan Nitelikler' Kısmında yer alan 'Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından düzenlenen İngilizce Yabancı Dil Sınavını geçmiş olmak veya en az 'C-ommon European Framework of Reference for Languagues' B1 seviyesinde sertifikaya sahip olmak' koşulu derece yükselmelerinde aranmaz".

V.İLGİLİ ANAYASA MADDELERİ:

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ ANAYASASI
BAŞLANGIÇ

Tarihi boyunca bağımsız yaşamış, hak ve -özgürlükleri için savaşım vermiş büyük Türk Ulusunun ayrılmaz bir parçası bulunan;

Anavatanından koparıldığı 1878 yılından bu yana ulusal varlığına ve yaşam hakkına yöneltilen ve özellikle 1955 yılından sonra silahlı tedhiş, saldırı ve sindirme biçiminde- yoğunlaştırılan olaylar karşısında, birlik ve bütünlük içinde, yetkin bir toplum olarak direnişini örgütlemiş olan;

Toplumsal hak ve özgürlüklere sahip olmadan, bireysel hak ve özgürlüklerin sözkonusu olamayacağını, Anavatanın doğal, tarihsel ve andlaşm-alardan doğan yasal garantörlük hakkını kullanması suretiyle Kahraman Türk Silahlı Kuvvetlerinin sonuçlandırdığı ve Kıbrıs Türklüğüne huzur, barış, güvenlik ve özgürlük ortamı içinde yaşama imkanı sağlayan Barış Harekatının yapıldığı 1974 yılına kadar sür-en acı deneyimlerle saptamış bulunan; ve

Tarihten, uluslararası andlaşmalardan, insan hakları beyanname ve sözleşmelerinden doğan bütün hakları elinden alınmak ve Kıbrıs'taki varlığı tamamen yok edilmek istenen; 21 Aralık 1963 tarihinden sonra bütün org-anları, yasa dışı yollarla Kıbrıs Rumlarının tekeline giren, oluşum biçimi yanında, izlediği politikalarla da sadece Kıbrıs Rumlarının devleti haline gelen, Pan-Helenist yayılmacılığa hizmet eden, ırkçı ve ayırımcı düşünce ve eylemlerle andlaşmalardan ve A-nayasa esaslarından tamamıyla ayrılarak meşruluğunu yitirmiş bulunan Kıbrıs Cumhuriyeti karşısında, kendi kaderini tayin etme hak ve özgürlüğünü kullanarak, dünya ve tarih önünde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletini ilan etmiş bulunan,



KIBRIS TÜRK H-ALKI


Egemenliğin kayıtsız şartsız sahibi olarak;

15 Kasım 1983 tarihinde, büyük bir coşku ve oybirliği ile kabul edilen Bağımsızlık Bildirisini yaşama geçirmek;

Kendi yurdunda tam bir güven ve insanca bir düzen içinde varlığını sürdürmek;

İnsan ha-k ve özgürlüklerini, hukukun üstünlüğünü, kişilerin ve toplumun huzur ve refahını korumayı içeren çok partili, demokratik, laik ve sosyal hukuk devletini gerçekleştirmek; ve

Atatürk ilkelerine bağlı kalmak ve özellikle O'nun "Yurtta barış, dünyada barış"- ilkesini yaygınlaştırmak amaçları ile,

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kurucu Meclisinin yaptığı bu Anayasayı, 15 Kasım 1983 tarihinde kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Anayasası olarak kabul ve ilân eder; ve

Asıl güvencenin yurttaşların gönül- ve iradelerinde yer aldığı inancı ile, özgürlüğe, adalete ve erdeme tutkun evlatlarının uyanık bekçiliğine emanet eder.

Devletin Şekli ve Nitelikleri
Madde 1
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti, demokrasi, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü ilkelerin-e dayanan laik bir Cumhuriyettir.

Egemenlik
Madde 3
(1) .................................
(2).................................
(3).................................
(4)Hiçbir organ, makam veya merci, kaynağını bu Anayasa'dan almayan bir yetki kull-anamaz.

Yasama Yetkisi
Madde 4
Yasama yetkisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti halkı adına Cumhuriyet Meclisinindir.




Anayasanın Üstünlüğü ve Bağlayıcılığı
Madde 7
(1)Yasalar Anayasaya aykırı olamaz.
(2)Anayasa kuralları, yasama, yürütme ve yargı or-ganlarını, Devlet yönetimi makamlarını ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır.



Eşitlik
Madde 8
(1)Herkes, hiçbir ayırım gözetilmeksizin, Anayasa ve yasa önünde eşittir. Hiçbir kişi, aile, zümre veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz.
(2)Devlet o-rganları ve yönetim makamları, bütün işlemlerinde yasa önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek ve ayrıcalık yapmamak zorundadırlar.
(3)Ekonomik bakımdan güçsüz olanların Anayasa ve yasalar ile elde ettikleri veya edecekleri kazanımlar, bu madde- ileri sürülerek ortadan kaldırılamaz.


Temel Hakların Niteliği ve Korunması
Madde 10
(1)Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahiptir.
(2)Devlet, kişinin temel hak ve özgürlüklerini, kişi huzuru, so-syal adalet ve hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmayacak biçimde sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal bütün engelleri kaldırır; insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli koşulları hazırlar.
(3)Devletin yasama, yürütme ve yargı organları, -kendi yetki sınırları içinde, bu Kısım kurallarının tam olarak uygulanmasını sağlamakla yükümlüdürler.




Temel Hak ve Özgürlüklerin Özü ve Sınırlanması
Madde 11
Temel hak ve özgürlükler, özüne dokunmadan, kamu yararı, kamu düzeni, genel ahlak, sosyal -adalet, ulusal güvenlik, genel sağlık ve kişilerin can ve mal güvenliğini sağlamak gibi nedenlerle ancak yasalarla kısıtlanabilir.








Hak Arama Özgürlüğü ve Yasal Yargı Yolu
Madde 17
(1)Kimse, bu Anayasa ile veya bu Anayasa gereğince kendisine göster-ilen mahkemeye başvurmak hakkından yoksun bırakılamaz. Her ne ad altında olursa olsun adli komisyonlar veya istisnai mahkemeler oluşturulması yasaktır.
(2)Herkes, yurttaş hak ve yükümlülüklerinin veya kendisine karşı yapılan bir suçlamanın karara bağlanma-sında, yasa ile kurulan bağımsız, tarafsız ve yetkili bir mahkeme tarafından, makul bir süre içinde adil ve açık bir surette davanın dinlenmesi hakkına sahiptir. Karar gerekçeye dayanır ve açık bir oturumda okunur.
(3)Ulusal güvenlik, anayasal düzen, kamu- düzeni, kamu güvenliği veya genel ahlak yararına olduğu veya küçüklerin çıkarları veya tarafların özel hayatlarının korunması için gerekli olduğu ve yayının, adaletin sağlanması için mahkemece zararlı görüldüğü özel durumlarda, mahkeme duruşmanın kısmen v-eya tamamen kapalı yapılmasına karar verebilir.
(4)Herkes:
(a)Mahkeme önüne çıkarılması nedenlerinin kendisine bildirilmesi;
(b)Davasını mahkemeye sunmak ve bunu hazırlamak için gerekli zamana sahip olmak;
(c)Delillerini göstermek veya göstertmek veya tan-ıkların yasaya uygun olarak doğrudan doğruya sorguya çekilmesini istemek;
(ç)Kendisinin veya yakınlarının seçtiği bir hukukçu tutmak ve adaletin sağlanması için gerekli görülüyorsa, yasanın gösterdiği şekilde kendisine parasız bir hukukçu atanması;
(d)Mahk-emede kullanılan dili anlayamadığı veya konuşamadığı takdirde, bir tercümanın yardımından parasız yararlanmak hakkına sahiptir.


Çalışma Hakkı ve Ödevi
Madde 49
(1)Çalışma her yurttaşın hakkı ve ödevidir.
(2)Devlet, çalışanların insanca yaşaması ve çalı-şma hayatının kararlılık içinde gelişmesi için, sosyal, ekonomik ve mali önlemlerle çalışanlarını korur ve çalışmayı destekler; işsizliği önleyici önlemleri alır.
(3)Kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır. Ancak, hükümlülerin, hükümlülükleri süres-ince rehabilitasyon amacıyla çalıştırılmaları zorla çalıştırma sayılmaz.
(4)Ülke gereksinmelerinin zorunlu kıldığı alanlarda, yurttaşlık ödevi niteliği olan beden veya fikir çalışmalarının şekil ve koşulları, demokratik ilkelere uygun olarak yasa ile düzen-lenir.



Ücrette Adalet Sağlanması
Madde 52
Devlet, çalışanların, yaptıkları işe uygun ve insanlık onuruna yaraşır bir yaşam düzeyi sağlamalarına elverişli, adaletli bir ücret elde etmeleri için gerekli önlemleri alır.

VI. İNCELEME:
37/2016 sa-yılı Değişiklik Yasası'nın 9. maddesi ile Esas Yasanın 39. maddesi kaldırılarak yerine yeni 39. madde konmuştur.

Madde 39 (4)(A)'da Sayıştaya bağlı kadrolarda çalıştırılacak personele ilişkin Kadro Sayısı,Kadro Adı, Dereceleri ve Maaş Baremleri ile Hi-zmet Şemalarının Yasaya ekli 1. ve 3. Cetvellerde yer aldığı belirtilmektedir.

1. Cetvel, Sayıştay Denetçi Kadrolarını gösterir. Bu tablo aynen şöyledir:

(B)Kadro SayısıKadro AdıDerecesiBarem47/2010 sayılı Yasa Tahtında Derecelerin Baremleri6Uzma-n Denetçi
II18 A18
8Baş Denetçi
I18 B17


10
Baş
Denetçi Yardımcısı


II

17 A

1620Kıdemli
Denetçi

III
17 B
1545

89
Denetçi

ToplamI-II


10-11-12-13-14-15-16
9'un 3'üncü Kademesi
Yasa koyucu Değişiklik Yasası'nın 2.Tefsir maddesine Denetçi sözünün tefsirini ekleyerek, 'Denetçi' kelimesinin "Uzman Denetçi", "Baş Denetçi", "Baş Denetçi Yardımcısı", "Kıdemli Denet-çi" ve "Denetçiyi" anlattığını izah etmiştir.
3. Cetvelde ise, "Denetçi" tefsiri kapsamına giren tüm kadroların hizmet şemaları yer almaktadır.

Denetçi Kadrosunun Hizmet Şemasında, bu Kadronun ilk atama yeri olduğu ifade edilmektedir. Kıdemli Denetçi H-izmet Şemasında ise bu Kadronun yükselme yeri olduğu belirtilmekte ve Aranan Nitelikler Bölümünde "Sayıştay'da III. Derece Denetçi Kadrosunda en az 8 yıl çalışmak" koşuluna yer verilmektedir. Baş Denetçi Yardımcısı Hizmet Şemasında, bu Kadronun da yükselm-e yeri olduğu görülmekte ve burada Aranan Niteliklerde "Sayıştayda III. Derece Kıdemli Denetçi olarak en az 3 yıl çalışmak" koşulu yer almaktadır. Baş Denetçi Hizmet Şemasında, bu Kadro yine yükselme yeri olarak verilmekte ve Aranan Nitelikler arasında "-Sayıştayda en az 3 yıl III. Derece Kıdemli Denetçi Kadrosunda olmak üzere toplam 15 yıl denetim hizmetlerinde çalışmış olmak" koşulu aranmaktadır. Uzman Denetçi Hizmet Kadrosu yine yükselme yeri olarak yer almakta ve bu Kadronun Aranan Nitelikler Bölümünd-e, "Sayıştayda en az 3 yıl III. Derece Kıdemli Denetçi Kadrosunda olmak üzere toplam 18 yıl denetim hizmetlerinde çalışmış olmak" koşuluna yer verilmektedir.

Değişiklik Yasası ile getirilen yenilik neticesinde, Denetçi tefsirine dahil edilen Uzman Denetç-i, Baş Denetçi, Baş Denetçi Yardımcısı, Kıdemli Denetçi ve Denetçi kadrolarında yer alan kişilerin aynı durumda olmadıkları, bu Kadroların 1. Cetvelden de açıkça görülebileceği gibi, Denetçi kadrosundan başlayarak, "Uzman Denetçi" kadrosuna kadar devam ed-en bir hiyerarşi çizelgesi içerisinde yer aldıkları görülmektedir. Eşitlik ilkesi bağlamında bu pozisyonların benzerliği sadece hepsinin de denetçi sınıfında olmalarından kaynaklanmakla birlikte, her kadronun görev çizelgesi aynı değildir. Her kadronun hi-yerarşi skalasındaki yeri farklıdır. Eşitlik ilkesi



açısından, bu Kadroları işgal edenlerin aynı hukuksal konumda olduklarını söylemek mümkün değildir. Eşitlik ilkesi aynı statü ve aynı konumda olan kişiler arasında söz konusu olabilir. Dolayısıyla, De-netçi tefsirinde yer alan tüm kadroların, yani Denetçi, Kıdemli Denetçi, Baş Denetçi Yardımcısı, Baş Denetçi ve Uzman Denetçinin aynı ve benzeri konumda veya durumda olmadıkları, bilakis bu Kadroları işgal edenlerin farklı konumlarda, farklı hukuki duruml-arda oldukları kabul edilmelidir.

Yasa koyucu Anayasa'ya aykırı olduğu ileri sürülen Geçici 2.madde ile,Değişiklik Yasası'nın yürürlüğe girdiği tarihte Uzman Denetçi, Baş Denetçi, Baş Denetçi Yardımcısı, Kıdemli Denetçi kadrolarında çalışanların, bu Kad-roların Hizmet Şemalarında yer alan "Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından düzenlenen İngilizce Yabancı Dil Sınavını geçmiş olmak veya en az 'Common European Framework of Reference for Languages'B1 seviyesinde sertifikaya sahip olmak" şartına rağmen, bu şartın- bu Kadrolar için aranmayacağını belirtmiştir.

Geçici 2'nci maddede yabancı dil şartının aranmayacağı belirtilen kadrolar, Denetçi tefsirinde yer alan ve "Denetçi" kadrosu dışında kalan Kıdemli Denetçi, Baş Denetçi Yardımcısı, Baş Denetçi ve Uzman Denet-çi kadrolarıdır.

Davacı, yabancı lisan şartındaki muafiyetten, Değişiklik Yasası'nın geçtiği tarihte görevli bulunan Uzman Denetçi, Baş Denetçi, Baş Denetçi Yardımcısı, Kıdemli Denetçi kadrolarının faydalandırılması ve Denetçi kadrosunun, bu muafiyetin d-ışında bırakılması ile Anayasa'nın eşitlik ilkesinin ihlal edildiğini ve dolayısıyla 1. maddede yer alan hukukun üstünlüğü ilkesinin de ihlal edildiğini ileri sürmektedir.





Davacı, ikame ettiği davasında, Değişiklik Yasası ile yürürlüğe giren Geçici -2.maddenin Anayasa'nın muhtelif başka
maddelerine de aykırı olduğunu iddia etmiş olmasına rağmen, duruşma esnasında iddialarını madde 8 ve madde 1 ile sınırlı tutmuştur. Davacı Geçici 2. maddenin eşitlik ilkesine aykırı bulunması halinde hukukun üstünlüğ-ü ve hukuk devleti prensiplerine de aykırı düşüleceğini belirterek, hitabını eşitlik ilkesi ile sınırlamıştır.

D. 11/2017 A/M 2/2017 sayılı Anayasa Mahkemesi kararının 10. sayfasında eşitlik ilkesinin ne anlama geldiği şu şekilde izah edilmiştir:

"An-ayasa'nın 8. maddesi, yasama organına, yasama yetkisini kullanırken eşitlik ilkesine uygun yasa yapma yükümlülüğünü getirmiştir. Yasalarda kişiler arasında ayırım yapılmamalı, yasalar ile yaratılan hak ve ödevlerde, yarar ve yükümlülüklerde eşitlik sağlanm-alıdır. Bir yasada benzer durumda olan kişilere aynı kurallar uygulanmalı, benzer durumlardaki kişilere farklı kurallar uygulanmamalıdır. Aynı hukuki durumda bulunan kişilerin aynı işleme tabi tutulması gereği, farklı konumda olan kişilere farklı kurallar- uygulanmasına engel değildir. Ayrı hukuksal durumda olanların ayrı kurallara tabi tutulması eşitlik ilkesini çiğnememektedir.

Eşitlik ilkesinin amacı, aynı konumda olan kişilere ayrı kuralların uygulanmasını önlemek ve bu şekilde ayrıcalıklı kişi ve gr-upların yaratılmasını engellemektir.

Yasaların önünde eşitlik, herkese her yönden aynı kuralların uygulanacağı şeklinde yorumlanamaz. Kişilerin durumlarındaki özellikler nedeni ile kişilere farklı kurallar getirilebilir veya farklı uygulamalara tabi tut-ulabilirler. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar ayrı kurallara bağlı tutuldukları takdirde, Anayasa'daki eşitlik ilkesi çiğnenmez.

Anayasa Mahkemesinin kabul ettiği genel eşitlik ilkesi mutlak değil, nispi eşitlik ilkesidir. Nispi eşitl-ik, haklı neden olması halinde farklı uygulama, sınıflandırma veya ayırım yapmaya olanak tanımakta ve bu koşullarda yapılan uygulamalarda eşitlik ilkesinin ihlal edilmiş olmadığı kabul edilmektedir. Bazı durumlarda, aynı durumda olanlara aynı



kuralları-n uygulanmaması, bu ayırım haklı bir nedene dayanması halinde, yine eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmaz. Farklı uygulamanın haklı bir nedene dayanması için, nedenin anlaşılabilir, amaçla ilgili, makul ve adil olması gerekir.


Esasen, Anayasa'nın -herhangi bir maddesine aykırılık bulunup bulunmadığı incelenirken, ilk olarak iptal davasına veya havaleye konu yasanın kendi içeriği incelenerek Anayasa'ya aykırılık bulunup bulunmadığı tespit edilmelidir. Eşitlik ilkesi, karar verilecek yasanın içeriğiyl-e ihlal edilmemelidir. Ancak bazı durumlarda, eşitlik ilkesinin ihlal edilip edilmediği, aynı alandaki başka bir mevzuat ile de karşılaştırma yapılarak saptanmalıdır. Aynı alandaki yasalarda benimsenmiş genel veya ortak esaslardan sapma olduğu takdirde, yi-ne eşitlik ilkesinin ihlal edildiği kabul edilmektedir".


Eşitlik ilkesi, herkesin, hiçbir ayrım gözetilmeksizin Anayasa'ya göre ve Yasalar önünde eşit olmasını, hiçbir kişi, aile, zümre veya sınıfa ayrıcalık tanınmayacağını gerektirir.

İçtihat kara-rlarında yer alan yorumlarda, eşitlik ilkesinin herkesin her konuda eşit olmasını gerektirmediği, aynı koşullarda ve aynı hukuki konumda olan kişilere aynı kuralların uygulanması gerektiği, farklı konumda veya farklı hukuki durumda olanlara farklı kuralla-rın uygulanabileceği vurgulanmaktadır. Esasen kişilerin statüleri arasında özdeşlik olmayanlara aynı kuralların uygulanması hukuksal eşitliği bozar. Farklı uygulama yapıldığının tespit edilmesi halinde, farklı uygulama aynı konumdaki kişilere uygulanıyorsa-, farklı uygulama haklı nedene dayandırılmalıdır. Haklı neden bulunduğunun kabul edilmesi için , nedenin anlaşılabilir, amaçla ilgili, makul ve adil olması gerekir. Haklı neden bulunduğu kabul edildiği takdirde, eşitlik ilkesine aykırılık yoktur. Bu, ni-spi eşitlik prensibinin uygulanmasının neticesi olarak izah edilmektedir.

Huzurumuzdaki meseledeki Uzman Denetçi, Baş Denetçi, Baş Denetçi Yardımcısı, Kıdemli Denetçi ve Denetçi kadrolarında bulunan kişilerin aynı hukuki konumda olmadıkları kabul


-edildiğinden, farklı kadro ve baremlerde bulunan kişilere farklı uygulama yapılması eşitlik ilkesini ihlal etmemektedir. Bu durumda, 37/2016 sayılı Sayıştay Değişiklik
Yasası'nın Geçici 2. maddesi Anayasa'nın 8. maddesinde yer alan eşitlik ilkesine aykır-ı değildir. Eşitlik ilkesine aykırılık olmadığından hareketle, aynı nedenlerle, hukukun üstünlüğünün yer aldığı 1. maddeye de aykırılık yoktur.


SONUÇ:

37/2016 sayılı Değişiklik Yasası'nın Geçici 2. maddesi, KKTC Anayasası'nın 8. maddesind-e yer alan eşitlik ilkesine ve 1. maddesinde yer alan hukukun üstünlüğü ilkesine aykırı değildir.

Anayasa'nın Başlangıç Kısmına, 3(4),4,7,10,11,17,49 ve 52.maddelerine aykırılığın incelenmesine gerek kalmamıştır.



Narin Ferdi Şefik Ahmet Ka-lkan Mehmet Türker
Başkan Yargıç Yargıç


Gülden Çiftçioğlu Bertan Özerdağ
Yargıç Yargıç


28 Şubat 2019








13






Full & Egal Universal Law Academy