Anayasa Mahkemesi Numara 12/1991 Dava No 2/1992 Karar Tarihi 02.04.1992
Numara: 12/1991
Dava No: 2/1992
Taraflar: Orhan Kahya vd ile Cunhuriyet Meclisi vd
Konu: 24/91 sayılı İTEM değişiklik yasasının Anayasaya aykırı olup olmadığı
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 02.04.1992

-D.2/92Anayasa Mahkemesi 12/91

Anayasa Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Başkan, Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay, Taner Erginel.

Anayasanın 147.maddesi hakkında.

Davacı: 1. Orh-an Kahya, Zarar Görmüş Güneyliler Cemiyeti Yönetim Kurulu Başkanı sıfatıyle ve Zarar Görmüş Güneyliler Cemiyetini temsilen Lefkoşa ve diğeri.

İle

Davalı:1. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi, Lefkoşa.
2. KKTC Bakanlar Kurulu vasıtasıyl-e KKTC'ni temsilen KKTC Başsavcısı Lefkoşa.
3. KKTC İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa.

A r a s ı n d a

Davacı namına: Cebbar Niyazi, Ali Rıza Görgün.
Davalılar namına: Yaşar Boran.



ARA KARAR

KKTC'de tescil -edilmiş tüzel kişiliğe sahip bir Cemiyet olan Zarar Görmüş Güneyliler Cemiyeti 24/91 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal (Değişiklik) Yasasının 5.maddesinin (3).bendi ile değiştirilen ve Esas Yasa olan 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer -Mal Yasasının 45(A)(3) maddesinin (3) ve (4).fıkralarında yer alan ve aşağıda alıntısı yapılan kuralın Anayasaya aykırı olduğunu iddia ederek Anayasanın 147.maddesine istinaden söz konusu kuralın iptalini talep etti.
İptal konusu edilen yasa kuralı aynen -şöyledir:

"Dilekçe sahibinin yöre normu kadar haksahibi olduğu tahsisli malların toplam değeri iki milyondan fazla ise ilk iki milyon puan yukarıdaki paragrafta belirtilen şekilde karşılandıktan sonra geri kalan puan miktarı, dilekçe sahibi -tarafından herhangi bir puan sahibinden satın alınacak puanla karşılanır."

"Dilekçe sahibi değerin kesinleştiği tarihten başlayarak üç ay içerisinde puan satın alma izni için başvurur. İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürü, satın alınaca-k puan miktarı için puan satın alma izni verir. Dilekçe sahibi iznin verildiği tarihten başlayarak dört ay içerisinde puan satın alır."

İptal davasının duruşması esnasında davalıları temsil eden Başsavcı Yardımcısı, 18.3.1991 tarihinde Resmi Gazete-'de yayımlanarak yürülüğe giren 24/91 sayılı İskân Topraklandırma ve Eşdeğer Mal (Değişiklik) Yasasının yürürlüğe konması ile ilgili 20.maddesi yasanın sair maddelerinin Resmi Gazete'de yayımlanmasıyle yürürlüğe girmesini öngörürken sözü edilen Değişiklik -Yasasının 5.maddesinin Bakanlar Kurulu'nun saptayacağı bir tarihte yürürlüğe girmesini öngördüğünü ve bu nedenle Anayasanın 147.maddesinde öngörülen 90 günlük sürenin başlamadığını diğer bir ifade ile yasanın bu maddesinin halen yürürlüğe girmediğini, yürü-rlüğe girmeyen bir kuralın da iptal edilmesinin söz konusu olmayacağını iddia ederek konunun Yüksek Mahkemede, Anayasa Mahkemesi olarak, bu aşamada görüşülmesinin mevsimsiz olduğunu, bir ön itiraz olarak, ileri sürdü.

Davacıları temsilen bulunan avukat i-se Başsavcılığın yukarıdaki iddiasına karşı, Anayasanın 147.maddesinin (2).fıkrasının açık olduğunu, buna göre ilgili Yasanın Resmi Gazete'de yayımlandığını, dava açılmaması halinde dava açma hakkının yayım tarihinden itibaren 90 gün sonra düşeceğini ileri- sürerek, iptali istenen ilgili kuralın halen yürülüğe girmediğini kabul etmekle beraber yasanın bir bütün olarak Resmi Gazete'de yayımlanmış olduğu dikkate alındığında 90 günlük iptal davası açma süresinin başlamış olduğunu iddia etti.

İptal davasının e-sasına girilmeden önce Mahkeme, ilkin, söz konusu ön itirazı ele alıp karara bağlamayı uygun gördü.

24/91 sayılı Yasanın 20.maddesi aynen şöyledir:
"20. Bu yasa 5'inci maddesi kuralları dışında kalan kuralları, Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten -başlayarak; 5'inci maddesi kuralları ise Bakanlar Kurulunun saptayacağı bir tarihte yürürlüğe girer."

Anayasanın iptal davaları ile ilgili 147.maddesinin 2.fıkrası da aynen şöyledir:
"Madde 147.
. . . . . . . .
Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya- iptal davası açma hakkı iptali istenen yasanın, kararnamenin, tüzüğün, Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğünün, Cumhuriyet Meclisi kararının, yönetmeliğin veya bunların herhangi bir kuralının Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak 90 gün sonra düşer."

Tezek-kür edilmesi gereken husus, konu Anayasa maddesinin, Başsavcı Yardımcısının görüşü doğrultusunda tefsire açık olup olmadığıdır.

Hemen şunu belirtelim ki Anayasa en üstün bir yasa olmasına rağmen o da bir yasadır ve Anaaysanın yorumunda yasaların tefsirin-de dikkate alınan kurallardan faydalanabilir.

Genel tefsir ilkelerine göre, yasada kullanılan deyim, kelime veya terimler birden fazla mana taşımadıkları veya doğal ve lûgati manası verildiği takdirde ortaya saçma bir mana çıkmadığı sürece, onlara, ilkin- doğal ve lûgati manasının verilmesi gerekmektedir. Maxwell on The Interpretation of Statutes, 10th Ed. s.3'de ilk uygulanacak kuralın yasada kullanılan kelimeler lûgati manasının verilmesi gerektiği vurgulanmakta olup şu görüşe yer verilmektedir:
"T-he first and most elementary rule of construction is that it is to be assumed that the words and phrases of technical legislation are used in their technical meaning if they have acquired one, and, otherwise, in their ordinary meaning; and, se-condly, that the phrases and sentences are to be construed according to the rules of grammar. "It is very desirable in all cases to adhere to the words of an Act of Parliament, giving to them that sense which is their natural import in the order i-n which they are placed." From these presumptions it is not allowable to depart where the language admits of no other meaning. . ."

Yine ayni kitabın 5.sayfasında bir yasa metninin amacının yasa metninde kullanılan terimlere doğal ve lûgati mana-sının verilerek yasa koyucunun niyetinin tayin edilmesi ve böyle bir yasa metninin kullanımının daha adil ve pratik olacağı düşüncesi ile Mahkemelerin değişik bir yorum getirmesinin uygun olmadığı Gwynn v. Burnell (1840) 7 Cl.&F.572 davası vurgulanarak şu -görüşe yer verilmektedir:
". . . The underlying principle is that the meaning and intention of a statute must be collected from the plain and unambiguous expressions used therein rather than from any notions which may be entertained by the court -as to what is just or expendient- -. . ."

Turhan M. Öztürk of Famagusta, v. The Republic of Cyprus, 2 RSCC, p.35 at p.39'da şu görüşe yer verilmektedir:
"The main question to be decided in relation to the interpretation of sub-paragraph is the extent of its generality.

It i-s the duty of this Court to interpret the Constitution as it finds it and in accordance with the undisputed principle that effect must be given to the clear meaning of its provisions."

(Ayrıca gör. A.M. 2/92 D.1/92)


Önümüzdeki meselede- yukarıda alıntısı yapılan Anayasanın 147.maddesinin (2).fıkrası incelendiğinde bu metnin herhangi bir başka tefsire mahal bırakmayacak şekilde açık olduğu görülmektedir. Diğer bir ifade ile Anayasa koyucu 90 günlük dava açma süresinin konu edilen yasanın- Resmi Gazete'de yayımlanması ile başlamasını öngörmektedir. Burada kullanılan kelimelerin manası gayet açık olup birden fazla mana taşımamakta ve bu kelimelere normal ve lûgati manasının verilmesi halinde de ortaya saçma bir sonuç çıkarılamayacağına göre- metinde yer alan "Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak 90 gün sonra düşer." Deyimini "Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girmesinden başlayarak 90 gün sonra düşer." deyimi şeklinde okumamız olanaksızdır. Eğer Anayasa koyucu böyle bir anlamı mur-at etmiş olsaydı bu şekilde bir düzenlemeyi yapmaması için herhangi bir neden yoktu.

Sonuç olarak ön itiraz reddolunur.




(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salâhi)
BaşkanYargıç




(Niyazi F. Korkut)(Aziz Altay)(Taner Erginel)
Yargıç -YargıçYargıç


2 Nisan 1992

-
1


5






Full & Egal Universal Law Academy