Anayasa Mahkemesi Numara 11/2016 Dava No 4/2016 Karar Tarihi 05.08.2016
Numara: 11/2016
Dava No: 4/2016
Taraflar: KKTC Cumhurbaşkanlığı ile KKTC Meclisi arasında
Konu: Görüş istemi - Cumhurbaşkanı tarafından TC ile KKTC arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasasının Anayasaya aykırı olup olmadığı hususunda görüş istemi - Uluslararası anlaşma - Uluslararası anlaşmanın hangi hallede usulüne uygun olarak yürürlüğe girdiği - Usulüne uygun olarak yürürlüğe girmeyen Onay Yasasının Anayasa Mahkemesinin denetimie tabi olması .
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 05.08.2016

-D. 4/2016 Anayasa Mahkemesi: 11/2016

ANAYASA MAHKEMESİ OLARAK OTURUM YAPAN
YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.
Mahkeme Heyeti: Narin F.Şefik (Başkan), Ahmet Kalkan, Mehmet Türker, Gülden Çiftçioğlu, Tanju Öncül.

Anayasa'nın 146. maddesi ha-kkında.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının Anayasa'nın 146. maddesi altında, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine- İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'nın ve Yasaya konu Protokolün Anayasa'ya aykırı olup olmadığı hususunda Görüş İstemi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı tarafından Avukat Gözde Uğraşın
ile -
Kuzey Kı-brıs Türk Cumhuriyeti Meclisi tarafından Avukat Serhan Çinar
Amicus Curiae olarak Başsavcılığı temsilen Kıdemli Savcı İlter Koyuncuoğlu
Arasında

-----------
GÖRÜŞ İSTEMİ

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Anayasa'nın 146'ncı maddesi -altında, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'nın ve- Yasaya konu Protokolün KKTC Anayasası'na aykırı olup olmadığı hususunda görüş isteminde bulunmuştur.

Cumhurbaşkanı, Onay Yasası'nın tamamının Anayasa'nın 1,2,3,59,60,61,78,81 ve 90. maddelerine aykırı olduğu; bu iddiaya itibar edilmemesi halinde Onay Ya-sası'na konu Protokolün 1,2,3,4 ve 7. maddelerinin Anayasa'nın başlangıcında yer alan Temel İlkeler ile Anayasa'nın 1,2,3,59,60,61,78,81 ve 90. maddelerine aykırı olduğu iddiasında bulunmaktadır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti- Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'nda veya Yasaya konu Protokolde An-ayasa'ya aykırılık bulunmadığını ileri sürmektedir.

Amicus Curiae olarak davaya dahil edilen KKTC Başsavcılığı ise, Onay Yasası'na ekli Cetvelde yer alan Andlaşma Maddeleri ile ilgili olarak Cumhurbaşkanının Anayasa'nın 146'ncı maddesi altında Anayasa Ma-hkemesinden görüş talep edemeyeceğini belirtmekte ve bu iddianın kabul görmemesi halinde ise, Onay Yasası'na konu Protokolde Anayasa'ya aykırılık bulunmadığı görüşünü ileri sürmektedir.

"Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükü-meti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşma" Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına Gençlik ve Spor Bakanı; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti adına Başbakan Yardımcısı, Ekonomi, Turiz-m, Kültür ve Spor Bakanı tarafından 12/3/2014 tarihinde Lefkoşa ve Ankara'da imzalanmıştır.

18 Haziran 2014 tarihinde, Y(K-I) 1173-2014 sayılı Karar ile Bakanlar Kurulu, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gen-çlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'nı onaylayarak, Resmi Gazete'de yayımlanmasına ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisin-in bilgisine sunulmasına karar vermiştir.

7 Ocak 2015 tarihinde, Bakanlar Kurulu; Y(K-I)43-2015 No.lu Karar ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kur-ulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'nın 1 yıl süre ile uygulanmasına ve Y(K-I) 1173-2014 sayı ve 18/6/2014 tarihli Kararın bu doğrultuda tadil edilmesine karar vermiştir.

26/5/2016 tarihinde,- Bakanlar Kurulu, H(K-I)174-2016 sayılı Kararı ile Y(K-I) 1173-2014 ve 18/6/2014 tarihli kararı tadil eden Y(K-I)43-2015 sayı ve 7.1.2015 tarihli kararının iptal edilmesine ve Y(K-I) 1173-2014 sayı ve 18/6/2014 tarihli kararın yeniden tadil edilerek Türkiy-e Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın 5 yıl olarak belirlenen yürürlük süresi ile ilgili hükmünün aynen muhafaza -edilmesine ve önergeye ekli olarak sunulan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunm-asına İlişkin (Onay) Yasa Tasarısı'nı onaylayarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisine ivedilikle sunulmasına karar vermiştir.

13/6/2016 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanl-ığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisinde oylanmış ve oy çokluğu ile kabul edilmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Hükü-meti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası aynen şöyledir:

TÜRKİYE CUMHURİYETİ -HÜKÜMETİ İLE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI YURTDIŞI KOORDİNASYON OFİSİNİN KURULMASI VE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNMASINA İLİŞKİN (ONAY) YASASI

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriy-eti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:
Kısa İsim1. Bu Yasa, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurtdışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın -Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası olarak isimlendirilir.
Tefsir 2. Bu Yasa amaçları bakımından metin başka türlü gerektirmedikçe;
"Anlaşma", Bu Yasa ile onaylanması uygun bulunan Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti- Hükümeti Arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurtdışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmayı anlatır.
"Bakanlar Kurulu", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu anlatır.
"Cumhuriyet Meclisi", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriye-ti Cumhuriyet Meclisini anlatır.
Amaç3. Bu Yasanın amacı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki mevcut dostluk ilişkileri ile gençlik ve spor alanlarında işbirliğini geliştirmek ve ileri düzeylere taşımaktır.-
Anlaşmanın Onaylanması-nın Uygun Bulunması
CETVEL
4. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi, yukarıda belirtilen ve Bakanlar Kurulunun 26.05.2016 tarih ve H(K-I)174-2016 Sayılı Kararı ile kabul edilen bu Yasaya ekli Cetvelde metni yazılı Anla-şmanın onaylanmasını uygun bulur.
Yürütme Yetkisi5. Bu Yasa, Bakanlar Kurulu adına Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanlığı tarafından yürütülür.
Yürürlüğe Giriş6. Bu Yasa, Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer.
Onay Y-asası'nın 4. maddesi uyarınca Yasaya ekli Cevtelde metni yazılı Anlaşma aynen şöyledir:
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
ARASINDA
GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI YURTDIŞI
KOORDİNASYON OFİSİNİN KURULMASI VE FAALİYETLERİNE -İLİŞKİN ANLAŞMA
Bundan böyle "Taraflar" olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti (bundan böyle "KKTC" olarak anılacaktır):

Ülkeleri ve halkları arasındaki mevcut dostluk ilişkisine dayanarak, gençlik- ve spor alanındaki işbirliğini geliştirerek ileri düzeylere taşımak ve koordine etmek üzere aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır.
MADDE 1
Taraflar, iki ülkenin gençlik ve spor alanlarında gelişmelerine katkı sağlamak amacıyla mümkün olan en üst düzey-de işbirliğini geliştirmek için gereken tüm tedbirleri alır.
Bu Anlaşma, Taraflar arasında gençlik ve spor alanlarında işbirliğini yürütmek için genel kuralları belirler. Taraflar, bu Anlaşmaya dayanarak işbirliği programı ve bazı projeler üzerinde anlaşma-lar ve ilave anlaşmalar (bundan böyle "Proje Anlaşmaları" olarak anılacaktır) imzalayabilirler. Proje Anlaşmaları ile projenin amacı, Tarafların sorumlulukları, katılımcıların görevleri ve kurumsal statüleri ile projenin hayata geçirilme programına ilişki-n hususlar belirlenir.
Bu Anlaşma çerçevesinde geliştirilen işbirliği programı Türkiye Cumhuriyeti adına Gençlik ve Spor Bakanlığı (bundan böyle "GSB" olarak anılacaktır) ve KKTC adına Gençlik ve Spordan sorumlu Bakanlık tarafından koordine edilir.
GSB Yur-tdışı Koordinasyon Ofisinin (bundan böyle "Ofis" olarak anılacaktır) görevleri şunlardır:
KKTC Hükümeti ile gençlik ve spor alanlarında işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla program ve projelerin hazırlanması, var olan program ve projelerin denetlenmesi.
Tü-rkiye'de GSB tarafından gerçekleştirilen program ve projelerden KKTC tarafından uygun görülenlerin yürütülmesi.
Öğrenciler için barınma ve burs imkanlarının geliştirilmesi ve KKTC Hükümetine bu alanlarda yardım sağlanması.
(ç) Bir Taraf ülkede düzenlenen- gençlik ve spor organizasyonlarının diğer Taraf ülkede tanıtımının yapılması ve gerektiğinde katılım sağlanmasına ilişkin işlemlerin yürütülmesi.
(d) KKTC'de yaşayan gençlere ve engellilere yönelik ihtiyaçların saptanması gençlik ve spor organizasyonları-nın düzenlenmesi konularında koordinasyonu kapsamaktadır.

MADDE 2

Proje Anlaşmaları çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti, Ofis aracılığıyla KKTC Hükümetine aşağıdaki alanlarda yardım sağlayabilir:
KKTC'de gençlik kampları ve merkezlerinin kurulması ve işleti-lmesi
KKTC'de spor tesislerinin inşası ile var olan spor tesislerinin modernizasyonunun sağlanması ve işletilmesi.
Gençlere yönelik eğitim, kültür ve spor faaliyetlerinin yapılmasına yönelik katkı ve/veya yardım sağlanması.
(ç) Program ve proje çerçevesin-de kullanılacak malzeme ve ekipman temini, uzman, eğitimci, danışman ve yardımcı personel desteğinin sağlanması.
(d) Taraflarca uygun görülecek benzeri çalışmalar yapılması.

MADDE 3
Türkiye Cumhuriyeti Tarafı bu Anlaşma hükümleri uyarınca aşağıdaki yüküml-ülükleri üstlenmektedir:
Ofis çalışmaları için gerekli olan malzeme ve donanımları sağlamak.
Ofisin mahalli personeli de dahil olmak üzere koordinatörü ve personelini seçmek, istihdam etmek ve ücretlerini ödemek.
Ofisin ulaşım ihtiyaçları için gerekli ulaş-ım hizmetlerini sağlamak
(ç) Gençlik ve spor alanında ortak çalışmalarla proje destek programları hazırlamak, KKTC ve Ofis tarafından belirlenen projeleri desteklemek ve yürütmek.
(d) Ofisin elektrik,su,ısınma ve haberleşme (telefon, faks,internet gibi) gi-derlerini karşılamak.
(e) KKTC tarafının talebi üzerine mahalli personele ödenen ücretler hakkında bilgi vermek.
(f) Ofisin çalışma gün ve saatlerini belirlemek.
(g) KKTC genelinde Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğünce işletilen ve işletilecek yurtlar olmak- üzere öğrenci yurtlarının inşası, işletilmesi, tamiri, bakımı ile var olan yurtların modernizasyonunu sağlamak ve işletmek üzere KKTC'nin ilgili Bakanlığı ile 10.02.2012 tarihinde önceden imzalanan ve her iki ülke Bakanlar Kurulunca onaylanarak yürürlüğe -giren protokolü Ofis tarafından yürütmek. Gerekirse yeni protokoller yapmak.

MADDE 4
KKTC Tarafı bu Anlaşma hükümleri uyarınca aşağıdaki yükümlülükleri üstlenmektedir:
Ülke ihtiyaçları göz önünde bulundurularak Ofis ile müzakere edilerek projeleri belirle-mek.
Projelerin tasarımı ve uygulanması sırasında görevlendirilen uzmanlara gerekli tüm bilgileri sağlamak. Taraflarca uzman görevlendirilmesinin uygun görülmesi halinde, görevlilere KKTC'deki çalışmalarını engelleyici şartlar koymamak.
Bu Anlaşma çerçeves-inde KKTC'de görev yapan personel ve aileleri ile Ofis personelinin güvenliklerini teminat altına almak için gerekli tedbirleri almak.
(ç) Bu Anlaşma çerçevesinde Ofiste görev yapacak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı personelin ve ailelerinin, ikametgah ve sa-ir izinlerini sağlamak, kişisel eşyalarını gümrük vergisi ve sair harçlardan muaf olarak ülkeye sokmalarına ve görev süreleri bittiğinde ülkeden çıkarmalarına izin vermek, gelir vergisi de dahil olmak üzere vergilerden ve maaşlarına ve maaşlarını yurt dışı-ndan alacaklar ise havalelere ve benzeri mali işlemlere tatbik olunacak mali yükümlülüklerden muaf tutmak ve ayrıcalıklı ülke vatandaşlarına sağlanan tüm kolaylıkları sağlamak.
(d) Bu Anlaşma çerçevesinde görev yapacak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına KK-TC havalimanlarının pasaport kontrol noktalarından kolayca geçmeleri ve bu kapsamda KKTC'ye gelen personelin karşılanmaları ve uğurlanmaları için gerekli kolaylıkları sağlamak.
(e) Projelerde KKTC Hükümeti adına görev yapacak uzmanların tüm masraflarını ka-rşılamak.
(f) Ofis için uygun bir hizmet yeri sağlamak ve hizmet yeri faaliyete geçinceye kadar geçecek sürede görevlendirilecek personelin kamuya ait binalarda çalışabilmeleri için yer göstermek.
(g) Ofisin hizmet binasına elektrik, su,ısınma, haberleşme -(telefon, faks, internet gibi) ve benzeri hizmetleri sağlamak.
(h) Ofisin tescil işlemlerini ve diğer gerekli resmi işlemlerini kolaylaştırmak.
(ı) Uygulanan projelerde kullanılmak üzere, KKTC'de alımı yapılacak veya GSB tarafından KKTC'ye gönderilecek eki-pman ve malzemelerin; gümrük vergisi ve fiyat istikrar fonundan muaf tutulmasını sağlamak.
(i) Anlaşma çerçevesinde yapılacak tüm faaliyetlerde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde gençlik ve spordan sorumlu kurumlar ile yükseköğretim kurumlarına sağlanan tü-m muafiyet, istisna,indirim ve teşviklerden aynı şartlarda yararlandırmak.

MADDE 5
KKTC Hükümeti, "18 Nisan 1961 Tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi"ni ve diplomatik hak ve ayrıcalıklar ile ilgili mevzuatı göz önüne alarak, Ofisi-n faaliyetleri ve personeli için gerekli diplomatik kolaylık, hak, muafiyet ve ayrıcalıkları sağlayacaktır.
MADDE 6
Bu Anlaşma, yürürlüğe girdiği tarihte halen yürütülmekte olan ve geleceğe dönük hazırlanmakta olan diğer işbirliği projeleri için de ge-çerli olacaktır.

MADDE 7
İşbu Anlaşma, Tarafların anılan belgenin yürürlüğe girmesi için gerekli iç yasal usullerinin tamamlandığını birbirlerine diplomatik yollarla bildirdikleri son yazılı bildirimin alındığı tarihte yürürlüğe girecektir.
Bu Anlaşma 5 (-beş) yıllık süre ile yürürlükte kalacak olup, Taraflardan herhangi birince Anlaşmanın olağan geçerlilik süresinin sona ermesinden en az altı (6) ay önce feshetme niyetinin yazılı olarak karşı tarafa bildirilmemesi halinde her seferinde kendiliğinden 5 (beş-) yıl daha uzar.
Tarafların karşılıklı mutabakatı halinde, işbu Anlaşmanın ayrılmaz parçaları olarak değerlendirilen ayrı protokoller şeklinde düzenlenmek kaydı ile değişiklikler ve ilaveler konulabilir. Mevcut Anlaşma üzerinde yapılacak bu değişiklikler -ve ilaveler bu maddenin 1'nci fıkrasında öngörülen usulle yürürlüğe girer.
Bu Anlaşma hükümlerinin yorumu ve uygulanması ile ilgili olarak Taraflar arasında ortaya çıkabilecek ihtilaf ve anlaşmazlıklar karşılıklı dayanışma ve görüşmeler yoluyla çözülür.
An-laşmanın sona ermesi durumunda bu Anlaşma hükümleri, Anlaşmanın uygulanması sırasında imzalanmış ve yürürlüğe girmiş olan Özel Anlaşmalar çerçevesinde yerine getirilmeyen taahhütler için uygulanmaya devam edecektir. Anlaşmanın süresinden önce feshedilmesi- durumunda yürürlüğe girmiş bulunan ve Anlaşmanın feshedildiği tarih itibarıyla henüz tamamlanmamış bulunan işbirliği faaliyetleri geçersiz kılınmayacaktır.
İşbu Anlaşma, 7 (yedi) madde ve 5 (beş) sayfadan ibaret olup 12/3/2014 tarihinde Lefkoşa ve An-kara'da iki nüsha halinde Türkçe olarak imzalanmıştır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİKUZEY KIBRIS TÜRK
HÜKÜMETİ ADINA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
ADINA
İmzaimza

Akif Çağatay KILIÇ Serdar DENKTAŞ
Gençlik ve Spor BakanıBaşbakan Yardı-mcısı
Ekonomi,Turizm, Kültür
ve Spor Bakanı

İNCELEME:
Cumhurbaşkanı uluslararası bir anlaşmanın onaylanmasını uygun bulan bir onay yasası ile onay yasasına konu anlaşmayı KKT-C Anayasası'nın 146'ncı maddesi altında görüş için Anayasa Mahkemesine sunabilir mi?

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın 102'nci maddesinde Cumhurbaşkanının yetki ve görevleri sıralanmaktadır. 102'nci maddenin (2)'nci fıkrasında Cumhurbaşkanı-nın Cumhuriyet Anayasası'na saygıyı sağlayacağı, (4)'üncü fıkrasında ise Anayasa'nın kendisine verilen yetkileri ve görevlerini tarafsız olarak yerine getireceği belirtilmektedir.
Anayasa'nın 94'üncü maddesinde Cumhuriyet Meclisi tarafından kabul edil-en yasaları Cumhurbaşkanının 15 gün içerisinde Resmi Gazete'de yayımlayacağı, yayımlanmasını uygun bulmadığı yasaları bir daha görüşülmek üzere Cumhuriyet Meclisine geri göndereceği, Bakanlar Kurulunun yayımlanma süresi içerisinde istemi üzerine halkoylama-sına sunacağı veya 15 günlük süre içerisinde 146'ncı madde altındaki yetkilerini kullanabileceği belirtilmektedir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın 146'ncı maddesinin (1)'inci fıkrası Cumhurbaşkanına, "bir yasayı veya herhangi belli bir kuralı-nı veya Cumhuriyet Meclisinin herhangi bir kararını yayımlamadan önce, bu Anayasanın herhangi bir kuralına aykırı veya ona uygun olup olmadığı konusunda görüşünü bildirmek üzere Anayasa Mahkemesine" sunma yetki ve görevini vermiştir.

Cumhurbaşkanı 146'nc-ı madde altında huzurumuzdaki başvuru ile Anayasa Mahkemesinden görüş talep etmektedir.
Amicus Curiae olarak başvuruya davet edilen Başsavcılık, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın 146'ncı maddesi altında Cumhurbaşkanının uluslararası anlaşmalar i-le ilgili görüş talep edebileceğine dair bir kural bulunmadığını ve bu nedenle uluslararası anlaşmalar için Cumhurbaşkanının görüş talep edemeyeceğini; Anayasa'nın 90'ıncı maddesinin (5)'inci fıkrası ile usule uygun olarak yürürlüğe giren uluslararası anla-şmaların Anayasa Mahkemesinin denetimine tabi olmamasının amaçlandığını, Onay Yasası'nın henüz Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete'de yayımlanmadığı nedeni ile Uluslararası Anlaşmanın usule uygun yürürlüğe girmediğinin ve dolayısıyla Anayasa Mahkemesinin- denetimine tabi olduğunun iddia edilmesinin mümkün olmadığını, anlaşma henüz yasa hükmünde olmadığından Anayasa'nın 146'ncı maddesi kapsamına girmediğini, uluslararası anlaşmaların yürürlüğe girmeden önce bir ön denetime tabi olmasının murat edilmiş olmas-ı halinde, bu hususa 146'ncı maddede açıkça yer verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın 90'ıncı maddesi aynen şöyledir:
Uluslararası Andlaşmaları Uygun Bulma
Madde 90
(1)Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına yaba-ncı devletlerle veya uluslararası kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanması Cumhuriyet Meclisinin onaylamayı bir yasa ile uygun bulmasına bağlıdır.
(2) Ekonomik, ticari veya teknik ilişkileri düzenleyen ve süresi bir yılı aşmayan andlaşmalar, Devlet- maliyesi bakımından yüklenme getirmemek, kişi hallerine ve yurttaşların yabancı memleketlerdeki mülkiyet haklarına dokunmamak koşuluyla, yayımlanma ile yürürlüğe konabilir. Bu takdirde, bu andlaşmalar, yayımlanmalarından başlayarak bir ay içinde Cumhuriy-et Meclisinin bilgisine sunulur.
(3) Uluslararası bir andlaşmaya dayanan uygulama andlaşmaları ile yasanın verdiği yetkiye dayanılarak yapılan ekonomik, ticari, teknik veya idari andlaşmaların Cumhuriyet Meclisince uygun bulunması zorunluluğu yoktur; ancak- bu şekilde yapılan ekonomik ve ticari andlaşmalarla gerçek kişilerin haklarını ilgilendiren andlaşmalar, yayımlanmadan yürürlüğe konulamaz.
(4) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yasalarına değişiklik getiren her türlü andlaşmaların yapılmasında, (1). fıkra k-uralları uygulanır.
(5)Usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası andlaşmalar yasa hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi olarak görev yapan Yüksek Mahkemeye başvurulamaz.

90'ıncı maddenin (1)'inci fıkrasına gör-e, yabancı devletlerle yapılacak anlaşmaların onaylanması Cumhuriyet Meclisinin onaylamayı bir yasa ile uygun bulmasına bağlıdır.

Bu görüş istemine konu olan Onay Yasası, madde 90(1)'in ongördüğü Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cum-huriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmayı onaylayan Yasadır.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor -Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay)Yasası herhangi bir yasa konumundadır ve Cumhurbaşkanı tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın 146'ncı ma-ddesi altında Anayasa Mahkemesine sunulabileceği tartışmasız bir şekilde sarihtir. Onay Yasası'nın Cumhurbaşkanı tarafından Anayasa Mahkemesine Anayasa'nın 146'ncı maddesi altında sunabileceğini gerek Başsavcılık gerekse KKTC Meclisi de kabul etmektedirle-r.
Onay Yasası'na konu uluslararası anlaşmanın konumu ise daha farklıdır. Madde 90(5) altında, "usulüne göre yürürlüğe konmuş" bir Uluslararası Anlaşmanın yasa hükmünde olduğu ve böyle bir Uluslararası Anlaşma ile ilgili olarak, Anayasa'ya aykırılı-k iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamayacağı da sarihtir.
Dağıtım 9/1994, Anayasa Mahkemesi 11/1993 sayılı Anayasa Mahkemesi kararına konu yapılan Uluslararası Anlaşma, Anayasa'nın 90(5) maddesinin murat ettiği usule uygun bir şekilde yürürlüğe- girmiş, bir Uluslararası Anlaşma idi. Kaza Mahkemesi Başkanı huzurunda görüşülen müracatta, 22/88 sayılı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma, Tanıma ve Tenfiz, Suçluların Geri Verilmesi- ve Nakli Sözleşmesi (Onay) Yasası'nın 63. maddesi ve 43/1988 sayılı Suçluların Geri Verilmesi, Mahkeme İlâmlarının Karşılıklı Tenfizi ve Adli Yardımlaşma Yasası'nın 16. maddesi altında, Kırşehir (TC) Ağır Ceza Mahkemesinde verilen kararın Başsavcılık tara-fından Lefkoşa Ceza Davaları Mukayyitliğine kaydının yapılması ve ilgili kişi olan hükümlünün Mahkemeye celbedilerek Lefkoşa Kaza Mahkemesinin takdir edeceği cezanın ilgili kişiye verilmesi talep edilmekteydi. İlgili kişi, Onay Yasası'nın ve 43/1988 sayıl-ı Yasanın belirli maddelerinin Anayasa'ya aykırı olduğunu iddia ederek, konunun karara bağlanması için Anayasa Mahkemesine sunulmasını talep etti. İlgili kişi ayrıca, Anayasa Mahkemesinin 90(5) maddesinin de Anayasa Mahkemesi tarafından yorumunun yapılmas-ını istedi.

İlk Mahkeme, 43/1988 sayılı Yasanın talep edilen maddelerinin Anayasa Mahkemesine sunulmasına karar verdi. Yine Anayasa'nın 90(5)maddesinin yorumunun yapılması için de Anayasa Mahkemesinden talepte bulundu. 22/88 sayılı Onay Yasası'nın 63. m-addesi ile ilgili talep reddedildi. Anayasa Mahkemesi, kararının 3'üncü sayfasında, 22/1988 sayılı Onay Yasası'nın Kaza Mahkemesinde değerlendirilmesi ile ilgili şu sözlere yer verdi:
"İlk Mahkemenin 22/1988 sayılı Yasanın Anayasa'nın 90'ıncı maddesi -hükümleri ışığında Anayasal denetim için Anayasa Mahkemesine havale edilemeyeceği gerekçesi ile ilgili kişinin 22/1988 sayılı Yasası'nın 63'üncü maddesi ile ilgili havale istemini reddetti".

Yine Dağıtım 4/2005, 9/2005 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararına -konu yapılan, Ortadoğu Teknik Üniversitesinin Kıbrıs'ta bir kampus kurması için Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanan Uluslararası Anlaşma, madde 90(5) kapsamında, usulüne göre yürürlüğe konmuş bir Ulusl-ararası Anlaşma idi. Bu nedenle, Anayasa Mahkemesi, bu kararında, bir Uluslararası Anlaşmanın doğrudan veya dolaylı bir yöntemle denetlenmesinin mümkün olmadığına karar vermiştir.

Ancak huzurumuzdaki başvuruya konu Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Ku-zey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin Onay Yasası'na konu olan Anlaşma, halen Anayasa'nın 90(5) madde-si kapsamında usulüne göre yürürlüğe konmuş bir Uluslararası Anlaşma değildir. KKTC mevzuatına göre, onay yasasının Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanmasından sonra, onay yasasına konu anlaşma, usulüne göre yürürlüğe konmuş bir uluslararası anlaşma niteliğ-ine bürünür. Bu durumda, onay yasasına konu anlaşmanın, onay yasasının Resmi Gazete'de yayımlanmadan önceki konumunun ne olduğu incelenmelidir. Bu yapılırken, bu konuda uluslararası hukuk ve TC mevzuatına da bakılmalıdır.

Uluslararası hukukta gerek yap-ılageliş kuralı, gerekse taraf olmadığımız 1969 Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi altında, uluslararası anlaşmalar yetkili kişiler tarafından yapılmaktadır. "Hiçbir yetki belgesine gerek kalmadan andlaşma görüşmelerinin yapımında ve metnin saptanmasınd-a doğrudan devletlerini temsil etmeye yetkili kişiler iki gruba ayrılmaktadır: i)genel olarak devleti adına andlaşma görüşmelerinde ve metnini kabulünde yetkili kişiler; ii)bu amaçla devletleri adına yalnızca temsilci olarak atandıkları devlet...nezdinde -yetkili kılınan kişiler. Genel olarak yetkili olan kişiler şunlardır:a)Devlet Başkanı, b)Hükümet Başkanı,c)Dışişleri Bakanı.Yalnızca temsilci olarak atandıkları devlet... nezdinde andlaşma görüşmeleri ve metni kabul etme yetkisine sahip temsilciler ise o d-evlet nezdinde atanan diplomatik misyon şefi (genellikle büyükelçi)" dir (Bak.Uluslararası Hukuk, Prof.Dr. Hüseyin Pazarcı,13 Baskı Sayfa 50).
Yetkili kişiler, anlaşma metninin hazırlanması sonrasında andlaşmayı imzalarlar. Huzurumuzdaki başvuruya -konu Andlaşma, birinci gruba giren yetkililerden biri tarafından imzalanmış değildir. Başbakan Yardımcısına, böyle bir uluslararası anlaşma yapması için yetki belgesi verildiği de ileri sürülmemiştir. Ancak ilk bakışta anlaşmanın yetkisiz bir kişi tarafı-ndan yapıldığı kabul edilse bile, o tarihte oluşmuş bulunan Bakanlar Kurulunun Y(K-I) 1173-2014 sayılı Kararı ile, 18/6/2014 tarihinde bu anlaşmayı onaylamış olması ile, yetki eksikliğinin giderildiği ve anlaşmanın yetkisizce imzalandığının söylenemeyeceği- sonucuna varırız.

Uluslararası bir andlaşmanın imzalanmasından sonra, andlaşmanın bağlayıcı bir güç kazanması, taraf ülkelerin iradelerini mevzuatlarına uygun bir şekilde açıklamaları ile gerçekleşir. Onaylama , imzalanan bir andlaşmanın devletin -bu konudaki yetkili organınca kabul edilmesi neticesinde devleti uluslararası düzeyde bağlayan hukuksal bir işlem olarak kabul edilir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın 90 (1) maddesine göre, uluslararası bir anlaşmanın onaylanması Cumhuriyet Mec-lisinin onaylamayı bir yasa ile uygun bulmasına bağlıdır.

Andlaşmanın hüküm doğurabilmesi için, mevcut mevzuat çerçevesinde gerekli hukuksal işlemlerin yapılması gerekir. KKTC'de bu, uluslararası anlaşmanın Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete'de yayım-lanması ile gerçekleşir. Anayasa'nın 94'üncü maddesi altında onay yasasının Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete'de yayımlanması ile uluslararası anlaşma Anayasa'nın 90(5) maddesi kapsamında usulüne göre yürürlüğe konmuş uluslararası bir anlaşma olur ve o- andan itibaren de uluslararası anlaşma yasa hükmünde kabul edilir.

Anayasamızın 90 (5) maddesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'ndan alınmıştır. 1961 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası mnadde 65, 1982 TC Anayasası madde 90 ile 1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriye-ti Anayasası madde 90, bu başvuruyu ilgilendiren konu açısından aynı şekilde kaleme alınmıştır. TC Anayasası'nın 90. maddesi, T.C. Anayasa Mahkemesinin Esas Sayısı 1996/55 ve Karar Sayısı: 1997/33 davasında incelenmiştir. Mahkeme "Anlaşma Kuralları gözet-ilerek yapılacak bir inceleme, anlaşma kurallarının dolaylı olarak denetlenmesi anlamına gelir. Oysa Anayasa'nın 90'ıncı maddesi böyle bir incelemeye engeldir" demiştir. Bu davaya konu edilen anlaşma, 7/8/1996 tarihinde T.C. Resmi Gazete'sinde yayımlanmış- ve usulüne göre yürürlüğe girmiş olan uluslararası bir anlaşma idi.

Yine T.C. Resmi Gazete'sinde yayımlanmış Uluslararası bir Anlaşma ile ilgili T.C. Anayasa Mahkemesi'nin Esas Sayı: 2011/47 ve Karar Sayısı: 2012/87 davasının kararında şu görüş açıklanm-ıştır:
"C. Uygun Bulma Kanununun Denetiminin Kapsamı
Bir milletlerarası andlaşma, doğrudan denetime tabi tutulamamasına rağmen onaylanmasını uygun bulan kanunun anayasallık denetimi mümkündür. Ancak Anayasa'nın 90. maddesindeki emredici hüküm gereği, uyg-un bulma kanunu denetlenirken, andlaşmanın denetiminin yapılmasına izin verilmemiştir. Anayasa koyucunun milletlerarası andlaşmaların Anayasal denetimini açık bir irade ile dışarıda bırakmasına rağmen, uygun bulma kanununun denetimi yoluyla anlaşmalar hak-kında değerlendirme yapmak Anayasa'nın 90. maddesindeki yasaklayıcı düzenlemeyi işlevsiz hale getirecektir.
Uygun bulma kanununun şekil bakımından denetimi, kanunun son oylamasında öngörülen çoğunlukla kabul edilip edilmediği ile sınırlıdır. Şekil denet-imi kapsamında Anayasa'nın 90.maddesiyle getirilen yasağı bertaraf edici nitelikte denetim yapılması da söz konusu olamaz.
Uygun buldukları andlaşmayı tekrar etmeyen ve ilke olarak üç maddeden oluşan uygun bulma kanunlarının esas yönünden denetimini yapma-yı kabul etmek, andlaşmanın içeriğine ilişkin çeşitli değerlendirmelerde bulunmayı gerektirir. Uygun bulma kanununun andlaşma kuralları gözetilerek yapılacak bir incelemesi, andlaşma kurallarının dolaylı olarak denetlenmesi anlamına gelir. Oysa, Anayasa'nı-n 90.maddesi böyle bir incelemeye engeldir.
Bununla beraber, uygun bulma kanununun bazı hükümleri, onaylanmasını uygun bulduğu andlaşmadan ayrılabiliyor, bağımsız olarak kendi başına hüküm ifade edebiliyor ve ondan ayrı olarak hukuk düzeninde etki yapabil-iyorsa, anılan hükümlerin Anayasa'ya aykırılığı iddiasının esas bakımından incelenmesi mümkündür. Buna karşılık uygun bulma kanununun ancak andlaşma ile birlikte anlam ve etki taşıyan nitelikteki hükümlerinin esas bakımından denetlenebilmesi söz konusu değ-ildir. "

Bir onay yasasının Resmi Gazete'de yayımlanmadan önce görüş için Anayasa Mahkemesine sunulmasına ilişkin prosedür Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda yoktur. Bugüne kadar KKTC'de de uluslararası bir anlaşmanın onaylanmasını uygun bulan bir onay yas-ası görüş için Anayasa Mahkemesine sunulmamıştır.
T.C. Anayasası ile KKTC Anayasası arasında, bir yasanın Resmi Gazete'de yayımlanması öncesine ilişkin önemli bir farklılık mevcuttur. KKTC Anayasası'nın 146'ncı maddesinin 1. fıkrasının muadili, T.C. An-ayasası'nda bulunmamaktadır. T.C. Anayasası'nda, Cumhurbaşkanı tarafından yasaların yayımlanmasından önce, Anayasa Mahkemesine sunulmasına yetki veren bir kural yoktur. KKTC Anayasası'nda böyle bir kural bulunduğu için Cumhurbaşkanı, uluslararası bir anl-aşmanın ek olduğu onay yasasını, madde 90(5) kapsamında usulüne göre yürürlüğe koymadan önce Anayasa Mahkemesine görüş için sunabilmektedir. T.C. Anayasası'nın 89. maddesi, KKTC Anayasası'nın 94. maddesinden farklı olarak, Cumhurbaşkanına sadece kanunları- 15 gün içerisinde yayımlama veya bir daha görüşülmek üzere Meclise iade hakkı vermektedir.
T.C. ve KKTC mevzuatları arasındaki ikinci fark ise, onay yasalarının formatlarında bulunmaktadır. T.C.de onay yasaları ilke olarak üç maddeden oluşmaktadır. Kem-al Gözler, Türk Anayasa Hukuku Sayfa 442'de bu durumu şu şekilde izah etmektedir:
Onay Kanunları da tüm kanunlar gibi bir kanundur. Kanunlar gibi tarih ve numara alır. Resmi Gazete'de yayımlanır. Onay kanunları aşağıda örnekte görüldüğü gibi üç maddelikti-r. Onay kanunları onayladıkları anlaşmanın metnini tekrarlamazlar. Keza onay kanununun onayladığı andlaşmanın metni bu kanuna ek olarak Resmi Gazete'de yayımlanmamaktadır. Örnek:
Örnek 12: Milletlerarası Andlaşmanın Onaylanmasını Uygun Bulma Kanunu
(Resmî -Gazete,29 Ocak 2000, Sayı 23948,s.34
Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun

Kanun No.4506 Kabul Tarihi:27.1.2000
MADDE 1.-4 Ekim 1999 tarihinde A-nkara'da imzalanan "Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması'nın onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
28/1/2000
-
KKTC'deki onay yasaları bu formatta değildirler. Yukarıda ifade edildiği gibi onaylanan anlaşma, yasaya ekli cetvelde yayınlanmakta ve bu husus Yasanın 4. maddesinde de yer almaktadır.
Cumhurbaşkanı, Anayasa'nın 146'nc-ı maddesi altında, "bir yasayı veya herhangi bir yasanın herhangi bir kuralını veya Cumhuriyet Meclisinin herhangi bir kararını" Anayasa Mahkemesine sunabilme hakkına sahiptir.

Cumhurbaşkanı tarafından başvuru konusu yapılan Yasa, Türkiye Cumhuriyeti Hük-ümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'dır. Bu Yasa 6 maddeden oluşmaktadır. -Anlaşma, 2. tefsir maddesinde, "Bu yasa ile onaylanması uygun bulunan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşma" ol-arak izah edilmektedir.

Yasanın 4'üncü maddesinde ise, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisinin, Bakanlar Kurulunun 26.5.2016 tarih ve H(K-1)174-2016 sayılı Kararı ile kabul edilen bu Yasaya ekli Cetvelde metni yazılı Anlaşmanın onaylanmasını -uygun bulduğu belirtilmektedir.

Onay Yasası, onaylanmasını uygun bulduğu, tefsir maddesinde açıklamasını yaptığı anlaşmaya, Yasanın ekindeki Cetvelde yer vermiştir. Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü'nün 84. maddesinde yasaların yapılmasında uyulması zorunlu il-ke ve ölçütler izah edilmektedir. Madde 84 (15)'de "Esas Yasaların madde dizini ve içindekiler cetveli ile birlikte hazırlanıp bu şekilde" yayımlandığı yer almaktadır.

Yani Cetvelde yer alan anlaşma Yasanın bir parçası konumundadır. Anlaşma, Cetve-lde yayımlanmakla Yasaya dahil edilmiş veya Anlaşma, Yasanın eki konumuna girmiştir. Bu nedenle, bu şekli ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurul-ması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşma, ekinde yayımlandığı Onay Yasası'nın bir parçası veya anlaşma metni maddeleri, Onay Yasası'nın 4. maddesi altında Yasanın eki konumunda olarak, Yasanın bir kuralı kapsamında , Anayasa'nın 146'ncı maddesi altında Cumh-urbaşkanı tarafından Anayasa Mahkemesine sunulabilir.

Türkiye Cumhuriyeti'nde, Milletlerarası Andlaşmaların Yapılması, Yürürlüğü ve Yayınlanması ile Bazı Andlaşmaların Yapılması için Bakanlar Kuruluna Yetki Vermesi Hakkında Kanun (Kanun numarası 244, K-abul Tarihi 31/5/1963) vardır.

Bu Yasa, anlaşma yapılması için yetki verilmesi, andlaşmanın yapılması, anlaşmanın onaylanması, yürürlüğe konması ve yayımlanması ile ilgili gerekli işlemleri düzenlemektedir. Bu Yasa altında, uluslararası bir anlaşmanın o-naylanması TBMM tarafından yasa ile uygun bulunduktan sonra Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmak sureti ile geçerlilik kazanmaktadır. Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile anlaşma kabul edilip anlaşma metni Resmi Gazete'de -yayımlandıktan sonra işlem tamamlanmaktadır (Bak.Uluslararası Hukuk Prof.Dr. Hüseyin Pazarcı, 13 Baskı Sayfa 72-76).

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 244 sayılı kanuna benzer bir mevzuat yoktur. Yukarıda ifade edildiği şekilde Meclis anlaşma metnini ona-y yasasının ekinde Cumhurbaşkanına sunmaktadır. Cumhurbaşkanı uluslararası anlaşmayı onaylayan onay yasasını eki ile birlikte, Anayasa'nın 94'üncü maddesi altında yayımlayabilmekte veya yasayı tekrar görüşülmesi için Meclise iade edebilmekte veya 146. mad-de altında görüşü için konuyu Anayasa Mahkemesine sunabilmektedir.

Yukarıda belirtilenlerden hareketle, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulma-sı ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'na ekli Cetvelde yer alan Anlaşma, Onay Yasası'nın 4. maddesinin içeriği niteliğinde olduğundan, Cumhurbaşkanının Onay Yasası'nın ekinde yer alan başvuruya konu -Uluslararası Anlaşma ile ilgili görüş talebini Anayasa'nın 94'üncü ve 146'ncı maddeleri altında Anayasa Mahkemesine sunma hakkına sahip olduğu görüşündeyiz.

Onay Yasası'nın Meclis İçtüzüğü'ne aykırı bir şekilde yasallaştırılmış olması Anayasaya aykırılık- teşkil eder mi?
Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İ-lişkin (Onay) Yasası'na konu protokolün, Anayasa'nın Başlangıç Kısmı ile 1. maddesinde düzenlenen Hukuk Devleti ve Hukukun Üstünlüğü İlkesine ve Anayasa'nın 81'inci maddesine aykırı olarak, mevzuatın öngördüğü şekil şartlarına uyulmadan yasallaştırıldığın-ı ileri sürmektedir. Cumhurbaşkanı bu argümanlarını, protokolü görüşen komitenin, İçtüzüğün 40. maddesine istinaden, iletilen tasarının Anayasa'ya aykırı olup olmadığını öncelikle incelemekle yükümlü olduğu, aykırı gördüğü takdirde gerekçe belirterek tasar-ıyı reddetmesi gerektiği, aykırılık konusunda tereddüt oluşması halinde ise komitenin ilgili mercilerden görüş aldıktan sonra karar vermesi gerektiği iddialarına dayandırmaktadır.
Anayasa'nın 81. maddesinin (4)'üncü fıkrasında Cumhuriyet Meclisinin çalışm-alarını İçtüzük kurallarına göre yürüteceği yer alır:
Cumhuriyet Meclisinin Toplantıları ve Çalışma Düzeni
Madde 81
...............
...............
...............
Cumhuriyet Meclisi çalışmalarını kendi yaptığı İçtüzük kurallarına göre yürütür.
İçtü-zük kuralları, siyasal parti gruplarının Cumhuriyet Meclisinin bütün faaliyetlerine üye sayısı oranında katılmalarını sağlayacak yolda düzenlenir. Siyasal parti grupları en az beş üyeden oluşur.

İçtüzüğün 99. maddesi "Uluslararası Anlaşma üzerindeki gör-üşme" 40. maddesi ise "Anayasa'ya uygunluğun incelenmesi" yan başlıklarını taşır.
99'uncu madde ve 40'ıncı madde aynen şöyledir:
Uluslararası
Andlaşmalar
Üzerinde
Görüşme 99. (1) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına yabancı devletlerle veya uluslara-rası kuruluşlarla yapılacak andlaşmalar ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yasalarına değişiklik getiren ve Devlet maliyesi bakımından yüklenme getiren, kişi hallerine ve yurttaşların yabancı memleketlerdeki mülkiyet haklarına dokunan her türlü andlaşmanın -onaylanmasını uygun bulan tasarılar, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesinde görüşülür. (2) Andlaşmanın içerdiği maddeler, Komitede ve Genel Kurulda oylanmaz ve metinler hakkında değişiklik yapılamaz. Görüşmeler, andlaşma metninin bütünü üzerind-e yapılır. (3) Genel Kuruldaki görüşmelerde maddeler hakkında ileri sürülecek itirazlar, tasarının Komiteye geri verilmesini talep etme şeklinde olur. (4) Komite, bu şekilde kendisine iletilmiş olan itirazların tümü hakkında bir Rapor düzenler ve bu -Rapor bastırılarak milletvekillerine elden veya elektronik posta yoluyla dağıtılır. (5) Komite, çalışmalarını uygunluk tasarısının kendisine iletildiği tarihten başlayarak en geç bir hafta içinde tamamlamak ve Raporunda tasarının kabul veya reddedildiği-ni belirtmekle yükümlüdür.
(6) Genel Kurul Komite Raporunu görüşüp karara bağlar.

Anayasaya Uygunluğun İncelenmesi 40. (1) Komiteler, kendilerine iletilen tasarı veya önerilerin, ilk önce Anayasaya aykırı olup olmadığını incelemekle yükümlü-dürler. (2)Bir Komite, bir tasarı veya öneriyi veya bunların belli kurallarını Anayasaya açıkça aykırı gördüğü takdirde, gerekçesini belirterek, o tasarı veya öneriyi reddeder.
Ancak aykırılık konusunda tereddüt varsa, ilgili mercilerden görüş alıp -kararını alacağı görüşe göre verir.

99'uncu maddeye göre, KKTC adına yabancı devletlerle yapılacak andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmaya dair yasa tasarıları, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesinde görüşülür. Görüşmeler anlaşma metninin -bütünü üzerinde yapılır, maddeler oylanmaz ve metinde değişiklik yapılamaz. Bu kural, komite ve Genel Kurul için de geçerlidir.
Komite ile ilgili prosedür 40. maddede yer alır ve komite, huzuruna gelen tasarının ilk önce Anayasa'ya aykırı olup olmadığını -incelemek ile yükümlüdür. Komite tasarının belli bir kuralının Anayasa'ya açıkça aykırı olduğunu görmesi halinde, gerekçesini belirterek tasarıyı reddeder, tereddüt doğması halinde ise, ilgili mercilerden görüş alarak karar verir.
Genel Kuruldaki görüşme-de maddeler ile ilgili öne sürülecek itirazlar tasarının komiteye iadesini talep etme şeklinde olur ve komite itirazlar ile ilgili rapor düzenleyerek, milletvekillerine dağıtır, raporda tasarının kabul veya reddedildiği belirtilir ve bu rapor Genel Kurulda- görüşülür.
İçtüzükte yer alan bu maddelerden, komitenin bir tasarının Anayasa'ya aykırı olup olmadığını öncelikle incelemesi gerektiği açıklıkla görülmektedir. Huzurumuzdaki meselede, 3/6/2016 tarihli komite toplantısında, komite üyesi olmayan Meclis Hu-kukçusu Nazen Şansal'ın Sayfa 26-29'da "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin" Anlaşmada Anayasa'ya aykırılık bulunduğu- görüşünde olduğunu Komiteye aktardığı yer alır. Bu toplantı neticesinde, bir sonraki toplantıya Başsavcılıktan bir savcının gelmesi ve anlaşmanın Anayasa'ya aykırı olup olmadığı ile ilgili görüş vermesini talep eden bir yazı yazılmasına karar verilmiştir.-
7.6.2016 tarihli toplantı tutanağında Başsavcılıktan Başsavcı Yardımcısı Muavini Behiç Öztürk hazır bulunmuştur.
Sayın Öztürk'ün komiteye verdiği bilgi şöyle olmuştur:
"Gelinen bu noktada, Anlaşmanın içeriği hakkında biz kendimizi, bunu tartışma yapıp d-a olumlu veya olumsuz noktayı söyleme yetkisi bulmuyoruz kendimizde çünkü Hükümet bunu imzalamıştır ve görülen odur ki bu anlaşma ya bu Onay Yasası ile onaylanacaktır veya reddedilecektir. Aksi takdirde başka bir çaresi de yoktur bunun. Yani 90'ıncı madde-ye göre Anayasa'nın, bu anlaşma onaylandığı taktirde istenildiği kadar Anayasa'ya aykırılık iddiaları yapılsın, Anayasa Mahkemesine de götürülemez. Yani bu anlaşma, uluslararası anlaşmaları Anayasa Mahkemesinin Anayasa'ya aykırılığını ileri süremezsiniz. D-olayısıyla eğer içerik olarak tartışılacaksa onaylanıp onaylanmaması açısından, Meclisin bu şekilde hareketine saygı duyarım. Ama netice itibarıyla içindeki tek bir virgülü dahi değiştirecek pozisyonda değilsiniz ve o pozisyonda karar vermeniz gerekir bunu- Genel Kurul onaylasın mı onaylamasın mı? Yani bizim söyleyeceğimiz çok daha ağırdır bu noktada çünkü bu anlaşma imzalanmazdan önce bize sorulsaydı biz böyle bir anlaşma yapmak isteriz ne dersiniz, o zaman görüşlerimizi söyleyebilecektik. Ama içeriği hakkı-nda imzalandıktan sonra bir soru sorulduğunda bize biz söyleyemeyiz bir şey. Çünkü geçti gitti yani imzalandı. Bunu söyleyebilirim Mecliste yani bu konuda başka söyleyebilecek bir şeyim yok"
Başsavcı Yardımcısı Muavini anlaşma imzalanmadan Başsavcılığa g-örüş sorulmadığı gerekçesiyle komiteye görüş vermemiştir.
Bu koşullarda İçtüzüğün 40. maddesinde ifade edildiği şekilde, Tasarının Anayasa'ya aykırı olup olmadığının komite huzurunda öncelikle incelendiğinin kabul edilmesi mümkün değildir.
Meclis İçtüzü-ğü'ne uyulmamasının neticesinin ne olabileceği hususu ile ilgili olarak AM 7/77 ve D.14/1981 AM 6/1981'de ifade edilenlere bakıldığı zaman, İçtüzüğün hükümlerine uyulmaması sonucu Meclisin iradesinin gerektiği gibi belirmesine engel teşkil edilmesi halinde-, şekil usulsüzlüğünün bulunduğunun kabul edildiği ve davaya konu yasanın iptalinin ancak bu şartlarda söz konusu olabileceğinin yer aldığı görülmektedir.

Huzurumuzdaki başvuruda, Cumhuriyet Meclisinin 13 Haziran 2016 tarihli oturumunda yer alan teferru-atlı ve uzun tartışmalar neticesinde Meclisin iradesinin herhangi bir engel olmadan ortaya çıktığı, karşıt görüşlerin de dinlenerek şekillendiği kabul edilmelidir. Komitenin kararı ne olursa olsun Meclis iradesinin gereği gibi belirlemesi yönünde herhangi- bir engel oluşmamıştır. Bilakkis Lefkoşa Milletvekili Tufan Erhürman'ın açıkça Onay Yasası'na konu Anlaşmanın belirli maddelerinde Anayasa'ya aykırılık bulunduğunu ileri sürmesine rağmen, yapılan oylamada 27 kabul oyuna karşı 17 ret oyu ile Onay Yasa Tas-arısı oy çokluğu ile KKTC Meclisi tarafından kabul edilmiştir.

Komitede konu Tasarının, İçtüzüğün 40. maddesinin öngördüğü şekilde Anayasa'ya aykırı olup olmadığı tartışılmamış olsa da, belirtilenler dolayısıyla, bu husus Meclisin serbest bir şekilde -iradesini kullanmasına engel oluşturmadığından, Onay Yasası'nın mevzuatın öngördüğü şekil şartlarına uyulmaksızın yasallaştırılmış olmasının Anayasa'nın Başlangıç Kısmına, 1. maddesinde yer alan Hukuk Devleti ve Hukukun Üstünlüğü İlkelerine ve 81. maddeye -aykırılık teşkil etmediği görüşündeyiz.
Onay Yasası'na ekli Anlaşmanın 3(1)(g) maddesi Anayasa'nın 90 (4) ve 4. maddelerine aykırı mıdır?
Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakan-lığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'na konu Protokolün 3. madde (1)'inci fıkra (g) bendinin Anayasa'nın 90(4) ve 4. maddelerine aykırı olduğunu iddia etm-ektedir.
Cumhurbaşkanı Anlaşmanın 3(1)(g) bendinde yer alan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yükümlülüğü olarak "KKTC'nin ilgili Bakanlığı ile 10.2.2012 tarihinde önceden imzalanan ve her iki ülke Bakanlar Kurulunca onaylanarak yürürlüğe giren protokolü" yürütm-ek görevinin Gençlik ve Spor Bakanlığı Koordinasyon Ofisine verilmesi ile, esasen 10.2.2012 tarihinde KKTC Hükümeti ile TC Hükümeti Arasında Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Yurt Açılması, İşletilmesi ve Y-önetimi ile ilgili imzalanan Protokolün, 56/1993 sayılı Eğitim Ortak Hizmetler Dairesi Yasası'na değişiklik getirdiğinden, KKTC Anayasası'nın 90. maddesinin 4'üncü fıkrasında ifade edildiği şekilde Cumhuriyet Meclisinin madde 90(1) altında uluslararası an-laşmayı onaylamayı bir yasa ile uygun bulması gerekmesine rağmen bunun yapılmadığını; bu nedenle 2012 yılına ait bu Protokolün hukuken geçerli olmadığını; başvuruya konu Anlaşma ile hukuken hiçbir geçerliliği olmayan 10.2.2012 tarihli sözleşmeye atıfta bul-unarak, buna Anayasa'nın 90'ıncı maddesi hilafına Uluslararası Anlaşma statüsü kazandırıldığını; bunun bir yetki devri olduğunu ve dolayısıyla Anayasa'nın 90(4) ve 4. maddelerine aykırılık oluştuğunu iddia etmektedir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümet-i ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Yurt Açılması, İşletilmesi ve Yönetimi ile ilgili Protokol, 10.2.2012 tarihinde Lefkoşa'da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hüküme-ti adına Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına da Gençlik ve Spor Bakanı tarafından imzalanmıştır.

Bu Protokol Bakanlar Kurulunun K(11) 484-2012 sayı ve 22.2.2012 tarihli kararı ile onaylanmış ve Protokolün Kuzey Kıbrı-s Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisinin bilgisine sunulmasına karar verilmiştir.
2012 yılına ait Protokol, bu başvurunun konusu değildir. Zaten bu Protokol, madde 90(1)'deki prosedür uygulanmadığından ve onay yasası ile KKTC Meclisi tarafından uygun bulu-nmadığından, Anayasa'nın 146'ncı maddesi kapsamında Anayasa Mahkemesine sunulabilecek bir onay yasası eki değildir.
Ancak 2012 yılına ait bu Protokole, Cumhurbaşkanı tarafından Anayasa'nın 146'ncı maddesi altında görüş için Anayasa Mahkemesine sunulan Tür-kiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'na ekli Andlaşmanı-n 3(1)(g) maddesinde atıfta bulunulmaktadır. 3(1)(g) maddesi ile başvuruya konu Protokolde taraf olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin üstlendiği yükümlülükler arasına, 2012 yılına ait bu Protokolle "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti genelinde Kredi ve Yurtlar- Genel Müdürlüğünce işletilen ve işletilecek yurtlar olmak üzere öğrenci yurtlarının inşası, işletilmesi, tamiri, bakımı ile var olan yurtların modernizasyonunu sağlamak ve işletmek" üzere Gençlik ve Spor Bakanlığı, Yurt Dışı Koordinasyon Ofisine yürütme g-örevi de verilmektedir.

2012 yılına ait Protokol ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Eğitim Ortak Hizmetler Dairesi Yasası'na değişiklik getirilmekte olduğu iddia edilmektedir. 56/1993 sayılı Eğitim Ortak Hizmetler Dairesi Yasası'nda Dairenin görevlerini-n yer aldığı 5. madde aynen şöyledir:
Dairenin
Görevleri
3.27/1999





















27/1999




27/1999

78/2007


5. Dairenin başlıca görevleri şunlardır:
Bakanlığın, değişik kademelerinde görev yapan personelin işte verimliliklerini artırmak, bilgi- ve görevlerini tazelemek, yeni durumlara intibaklarını sağlamak amacına yönelik olmak üzere, Bakanlığa bağlı ilgili daire müdürlerinin istem ve görüşleri de dikkate alınarak, Bakanlığın yönerileri doğrultusunda, hizmet içi eğitim planları yapmak ve bu i-ş ve hizmetleri yürütmek;

(2) Bakanlığa bağlı her tür ve düzeydeki okullarda görev yapan öğretmenlerin Milli Eğitimin genel amaçları doğrultusunda ve çağdaş eğitim teknolojisinin gerektirdiği bilgi ve beceriyle ve gerekli öğretim tekniği ile donanmalar-ını sağlamak üzere, ilgili daire müdürlerinin de istemleri ve görüşleri de dikkate alınarak, Bakanlığın yönerileri doğrultusunda, hizmet içi eğitim planları yapmak ve hizmetleri yürütmek;
(3) Bakanlık merkez birimleri i1e Bakanlığa bağlı olan ya da Bakanl-ığın izni ile çalışan eğitim-öğretim kurumlarında tutulan her türlü istatistik verilerini toplama, tutmak, yorumlamak ve bu konuda, Bakanlığa rapor sunmak;

(4) Bakanlığın her türlü istatistik verilerinin, ölçme-değerlendirme ve bunlarla ilgili iş ve işlem-lerinin; Bilgi-İşlem merkezindeki işlevlerini yürütmek, tutmak, değerlendirmek, yorumlamak ve bu konularda Bakanlığa rapor sunmak;
(5) Kitle iletişim amaçlarından yararlanılarak Bakanlıkça yaptırılacak Eğitim-Öğretim işlerini koordine etmek;
(6) -Bakanlığa bağlı okullardaki ders araçları ve donatımlarının çağdaş eğitim teknolojisine uygunluğunun araştırmalarını yaparak bu konuda önerilerde bulunmak ve ortak ders dışı eğitsel etkinliklerini ilgili daire müdürlerinin istemleri doğrultusunda sağlamak -ve yürütmek;
(7) Özel eğitim ve öğretim kurumu ile özel kurs yeri, dershaneler ve yurtların açılışı ile ilgili müracaatları kabul etmek, incelemek ve ilgili yasa, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen koşulları yerine getirenlere Bakanlık adına izin vermek v-e izin alarak faaliyet gösterenlerin denetimini yapıp uygun olmayanların izinlerinin iptali için Bakanlığa Rapor sunmak.
Bakanlar Kurulu bu fıkranın uygulanmasını sağlamak amacıyla tüzük yapar.
(8)Bakanlığa bağlı her tür ve düzeydeki okulların ve -Bakanlığın izniyle faaliyet gösteren kurumların psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin yürütülmesini, geliştirilmesini sağlamak ve denetlemek.
(9)İlk ve Ortaöğretim okullarındaki sportif faaliyetlerin yapılması, geliştirilmesi, okullar arası koordin-asyonun sağlanması, milli günlerin yazışmalarının ve koordinatörlüğünün yapılmasını sağlamak.
(10)Daire kadrolarında görevli personelin yürürlükteki mevzuata uygun olarak özlük işlerini yürütmek;
(11)Görevlerin yürütülmesine ilişkin raporlar hazırlamak,- Bakanlığa önerilerde bulunmak;
(12)Burs Seçim Komisyonu, Burs Seçim Kurulu ve Burs Seçim Encümeninin sekreteryasını yürütmek; ve
(13) Bakanlıkça verilecek diğer uygun görevleri yürütmek.
Eğitim Ortak Hizmetler Dairesi Yasası'nın 5. maddesinin 7'nci -fıkrasında yurt açılışı ile ilgili müracaat kabul etmek, incelemek ve ilgili yasa, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen koşulları yerine getirenlere Eğitim işleriyle görevli Bakanlık adına izin vermek, izin alıp faaliyet gösterenlerin denetimini yapmak, uyg-un olmayanların izinlerinin iptali için Bakanlığa rapor sunmak görevleri Eğitim Ortak Hizmetler Dairesine verilmektedir.

Diğer taraftan, 10.2.2012 tarihli Protokolün 8. maddesi ile YURTKUR, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Milli Eğitim Gençlik ve Spor Baka-nlığının görüşünü alarak, yurt ihtiyacı bulunan yerlerde Yurt Müdürlüğü kurabilecek ve kurduğu yurtları en az 6 ay önceden Bakanlığa bildirim yapmak suretiyle kapatabilecektir.
2012 yılına ait Protokolün 8. maddesi ile, 56/1993 sayılı Yasanın 5. maddesini-n 7. fıkrasına değişiklik getirildiği açıkça görülmektedir. Eğitim Ortak Hizmetler Dairesi, Yasa altında yurt açılmasına, müracaatları kabul edip mevzuata uygunluk konularını inceleyerek Eğitim Bakanı adına izin vermeye yetkiliyken, 2012 yılına ait Protoko-l altında YURTKUR, Eğitim Bakanlığının sadece görüşünü alarak yurt kurabilecektir. Eğitim Ortak Hizmetler Dairesinden izin almak belli bir prosedürü izlemeyi gerektirir ve YURTKUR ancak izin verildiği takdirde YURTKUR daha ileri adım atabilir. Halbuki Ba-kanlıktan görüş almak, sadece Bakanlığın görüşünün ne olduğu konusunda bilgi sahibi olmayı getirecek; bu görüşe göre hareket etme, uyma mükellefiyeti söz konusu olmayacaktır. Kısaca, Eğitim Bakanlığının görüşünü alma , Eğitim Bakanlığı adına Eğitim Ortak- Hizmetler Dairesinden izin almaktan çok farklı bir olaydır.

Bu durumda, açıkça KKTC Yasalarına değişiklik getiren bir anlaşma kapsamına giren 10.2.2012 tarihli Protokola Anayasa'nın 90(4) maddesi gereğince madde 90 (1) kuralları uygulanmalı iken bu ya-pılmamış ve 10.2.2012 tarihli Protokol ile ilgili Cumhuriyet Meclisinin onaylamayı bir yasa ile uygun bulmasına fırsat verilmemiştir.

2012 yılına ait Protokol ile ilgili direkt görüş belirtilmesi mümkün olmasa da, Meclisçe onaylanmamış bir protoko-lün yürütme görevi, huzurumuzda görüş için sunulan Onay Yasası'na ekli Andlaşmanın 3(1)(g) maddesi ile Ofise verilmektedir. Bu içerik dolayısıyla, huzurumuzdaki Onay Yasası'na ekli Anlaşmanın 3(1)(g) maddesinin kendisi, KKTC yasalarına değişiklik getire-n ilgili Protokolü, Anayasa'nın 90(1) fıkrası uyarınca Cumhuriyet Meclisinin onaylamayı bir yasa ile uygun bulmasına fırsat vermeden yürürlüğe koymakla, Anayasa'nın 90. maddesinin 4.fıkrasına aykırı konuma girmiş olmaktadır.
Bu nedenle Türkiye Cu-mhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın 3(1)(g) maddesinin , Ofise, aslında 90(4) maddesi uygulanmadan bir protokole hay-at verecek şekilde yürütme görevini yüklemekte olduğundan, Anayasa'nın 90(4) maddesine aykırı olduğu görüşündeyiz.

Anlaşmanın 3(1)(g) maddesi Anayasa'nın 90(4) maddesine aykırı bulunduğundan, konunun, Anayasa'nın 4. maddesi açısından ayrıca incelenm-esine gerek kalmamıştır.

Onay Yasası'na ekli Anlaşmanın 1,2,3,4 ve 7. maddeleri Anayasa'nın 3,59,60 ve 61. maddelerine aykırı mıdır?
Cumhurbaşkanı, Onay Yasası'na ekli Anlaşmanın 1,2,3,4 ve 7. maddelerinin Anayasa'nın 3,59,60 ve 61. maddelerine aykırı old-uğunu iddia etmektedir.
Anayasa'nın 3. maddesi aynen şöyledir:
Egemenlik
Madde 3
(1)Egemenlik, kayıtsız şartsız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşlarından oluşan halkındır.
(2)Halk, egemenliğini, Anayasa'nın koyduğu ilkeler çerçevesinde, yetkili- organları eliyle kullanır.
(3)Halkın hiçbir zümresi, kesimi ve kişisi, egemenliği kendine mal edemez.
(4)Hiçbir organ, makam veya merci, kaynağını bu Anayasa'dan almayan bir yetki kullanamaz.

Cumhurbaşkanı başvurusunda, Anlaşmanın 1(4)(a) maddes-i ile Ofise, var olan program ve projeleri denetleme yetkisini vermekle; 2(1)(a) maddesi ile Ofisin gençlik kampları ve merkezleri kurabilmesine ve işletebilmesine olanak sağlamakla; 2(1)(b) maddesi ile Ofis aracılığı ile Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuzey Kıbr-ıs Türk Cumhuriyeti'nde spor tesisleri inşası, modernizasyonu ve işletilmesini sağlamakla; 3(1)(b) maddesi ile Ofisin mahalli personeli de dahil olmak üzere koordinatörü ve personeli seçmek, istihdam etmek ve ücretini ödemekle yükümlü kılmakla; 3(1)(ç) mad-desi ile Türkiye Cumhuriyeti'nin Gençlik ve Spor alanında ortak çalışmalara proje destek porgramları hazırlamak ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Ofis tarafından belirlenen projeleri desteklemek ve yürütmekle yükümlü kılmakla; madde 4(1)(b) ile Kuzey Kıb-rıs Türk Cumhuriyeti'ni projelerin tasarımı ve uygulanması sırasında projelendirilen uzmanlara gerekli tüm bilgileri sağlamak, taraflarca uzman görevlendirilmesi uygun görüldüğü takdirde, görevlilere çalışmalarını engelleyici şartlar koymamak yükümlülüğünü- getirmekle Devletin Anayasa'nın 3. maddesinde yer alan egemenlik hakkını ve/veya yetkisini münhasıran kullanma yetkisinden feragat ettiğini ve Anayasa'nın 59,60 ve 61. maddeleri ile Devlete yüklediği ödevleri yerine getirmesi gerekirken, bu yetkilerini de-vretmekle bu ödevlerden feragat ettiğini ve egemenlik hakkını korumadığını, dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İ-lişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'nın Anayasa'nın 3,59,60 ve 61. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürmüştür. Anayasa Mahkemesi huzurunda iddialar 1(1), 1(4)(b) ve (d), 4(1)(a) ve(d)maddelerini de kapsayacak şekilde g-enişletilmiştir.
Anayasa'nın 3. maddesinde, egemenliğin kayıtsız şartsız KKTC yurttaşlarından oluşan halkın olduğu, halkın egemenliğini Anayasa'nın koruduğu ilkeler çerçevesinde yetkili organlar vasıtası ile kullandığı yer alır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhur-iyeti Anayasası'nın 59,60 ve 61. maddeleri, 3. Bölümde Sosyal ve Ekonomik Haklar, Özgürlükler ve Ödevler kısmında yer alır.

Devletin 59. maddede çizilen sınırlar dahilinde herkese öğrenim ve eğitim imkanı sunma görevi vardır. Ülkedeki her türlü öğretim -ve eğitim etkinliği Devletin gözetim ve denetimi altında serbestçe yapılabilir.
60. madde altında gençlerin bilgili, sağlıklı, sağlam karakterli ve topluma yararlı birer yurttaş olarak yetişme ve geliştirilmelerinin sağlanması öngörülmektedir. 61. madde- altında ise şöyle denmektedir: "Devlet her yaştaki yurttaşın beden ve ruh sağlığını geliştirecek sporun kitlelere yayılmasını sağlayacak önlemleri alır, spor tesisleri yapar, başarılı sporcuları korur."

Egemenlik, sadece devletin sahip olduğu, en üst ka-rar alma ve uygulama yetkisi, iktidarıdır. Devlet, 59, 60 ve 61. maddelerde yer alan ödevlerini yerine getirirken, Anayasa'nın 3. maddesi altında egemenlik hakkını kullanır. Devlet, bu ödevlerini yerine getirirken, bu ödevleri, hükümranlığını kaybedecek ş-ekilde başka bir ülke veya kuruluşa devredemez. Devlet yabancı ülke veya kurumlardan, yaptığı tüm faaliyetler ile ilgili yardım ve destek alabilir, ancak Devlet, hükümran olma yetkisini başka bir kurum veya devlete devredemez. Devlet, egemenliğine sınırla-ma getirecek olan andlaşmalardaki temel ilkelerin, andlaşmaların imzalanmasından veya onaylanmasından önce, söz konusu ilkeleri 23/1990 sayılı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Adına Yabancı Devletlerle veya Uluslararası Kuruluşlarla Yapılacak Andlaşmaların Ha-lkoylamasına Sunulması (Geçici Kurallar) Yasası altında, halkoylamasına sunmakla mükelleftir. Devlet Anayasa'da kesin bir dille ifade edilen egemenlik hakkına sınırlama getirecekse, bunu ancak egemenlik hakkının sahipleri olan KKTC halkından onay alarak ya-pabilecektir.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası-'na ekli Anlaşmayı imzalamakla, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletinin, Anayasa'nın 59,60 ve 61. maddelerdeki görevlerini yerine getirmekten vazgeçtiği veya bu görevlerini Ofise devrettiği anlayışı ile egemenlik hakkını da devrettiği ve Anayasa'nın 3. ma-ddesini ihlal ettiği iddia edilmektedir.
Anayasa'ya aykırı olduğu iddia edilen anlaşma maddelerine tek tek bakılarak varılan sonuçlar şöyle sıralanabilir.
Madde 1 (1)aynen şöyledir:
"Taraflar, iki ülkenin gençlik ve spor alanlarında gelişmelerine katkı -sağlamak amacıyla mümkün olan en üst düzeyde işbirliğini geliştirmek için gereken tüm tedbirleri alır."

Devletin gençlik ve spor alanlarında Anayasa kapsamında uygulamakla mükellef olduğu kriterler veya Anayasa'da öngörülen sınırlar kapsamında t-akdir hakkını kullanılabileceğine bu maddede yer verilmesi gerektiği, ayrıca, Onay Yasası'na ekli Anlaşmada Anayasa'nın Başlangıç İlkelerini ve değiştirilemeyecek maddelerini ihlal edici faaliyet yapılamayacağının yer almadığı, başka bir ülkenin memurları-ndan oluşan bir dairenin denetimsiz bir şekilde faaliyet yürütmesinin egemenlik devri niteliğinde olduğu ileri sürülmüştür.
Anayasa Mahkemesinin, iddia edilmeye çalışıldığı gibi, gelecekte olabileceklere yönelik varsayımlarla karar vermesi veya yeri-ndelik denetimiyapması mümkün değildir. Anayasa Mahkemesinin uluslararası bir anlaşmanın mevcut hükümlerinin Anayasa kuralları ile çatışıp çatışmadığının değerlendirmesi gerekir. Bir yasada veya maddede veya metinde eksiklik bulunması, tek başına Anayasa-ya aykırılık nedeni değildir (Bak: D.2/13 A.M.13/2011.) Madde içerisinde Anayasa'da yer alan genel ilkelerin yer almaması Anayasa'ya aykırılık nedeni olamaz. Maddenin, mevcut şekli ile açıkça Anayasa'ya aykırı olması gerekir.
Onay Yasası'na ekli Anl-aşmada Anayasa'nın Başlangıç İlkeleri ve değiştirilemeyecek maddelerine aykırı faaliyet yapılamayacağı yer almasa da, Anayasa'nın Başlangıç ve Genel İlkelerine uyulmasını sağlamanın, yürütme erki kullanan tüm organlar dahil, halkın egemenlik yetkisi verdi-ği tüm kurumların temel görevi olduğunun açık olduğunu belirtmekte fayda görürüz.

Belirtilenler ışığında, Devletin, yabancı bir ülke ile en üst düzeyde işbirliğini geliştirmek için tüm tedbirleri alacağının ifade edildiği madde 1(1)'in, yalın şekli i-le Anayasa'nın herhangi bir hükmüne aykırılığı olmadığı görüşündeyiz.

Madde 1 (4) şöyledir:
GSB Yurtdışı Koordinasyon Ofisinin (bundan böyle "Ofis"
olarak anılacaktır) görevleri şunlardır:

(a)KKTC Hükümeti ile gençlik ve spor alanlarında i-şbirliğinin geliştirilmesi amacıyla program ve projelerin hazırlanması, var olan program ve projelerin denetlenmesi.
(b)Türkiye'de GSB tarafından gerçekleştirilen program ve projelerden KKTC tarafından uygun görülenlerin yürütülmesi.
(c)Öğrenciler için ba-rınma ve burs imkanlarının geliştirilmesi ve KKTC Hükümetine bu alanlarda yardım sağlanması.
(ç) Bir Taraf ülkede düzenlenen gençlik ve spor organizasyonlarının diğer Taraf ülkede tanıtımının yapılması ve gerektiğinde katılım sağlanmasına ilişkin işlemleri-n yürütülmesi.
(d) KKTC'de yaşayan gençlere ve engellilere yönelik ihtiyaçların saptanması, gençlik ve spor organizasyonlarının düzenlenmesi
konularında koordinasyonu kapsamaktadır.
Madde 1(4)(a)'da KKTC Hükümeti ile gençlik ve spor alanlarında -işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla program ve projelerin hazırlanması, var olan program ve projelerin denetlenmesi, 1(4)(b)'de ise Türkiye'de GSB tarafından gerçekleştirilen program ve projelerden KKTC tarafından uygun görülenlerin yürütülmesi yer almakt-adır. İlk etapta bu fıkralara bakıldığı zaman, Devletin, yürütmenin görev alanına giren konularda denetleme ve yürütme görevlerini devrettiği düşünebilir. Ancak madde 1(4)(a)'da program ve projelerin KKTC hükümeti ile hazırlanacağı ve denetleneceği, 1(4)(b-)'de ise KKTC tarafından uygun görülen program ve projelerin yürütüleceği ve esasen madde 1(4) bir bütün olarak okunduğu zaman burada sıralanan dört yükümlülüğün de Ofisin tek başına yapmakla mükellef olduğu yükümlülükler olmadıkları, fıkranın son üç keli-mesinin 4. fıkrada yer alan tüm yükümlülüklere şamil olduğu, esasen Ofisin a,b,c ve d bentlerindeki yükümlülüğünün tüm alanlarda koordinasyon sağlamak olduğu, bu nedenle Ofise yürütmenin devrinin söz konusu olmadığı görülmektedir. Bu nedenle madde 1(4)'de -Anayasa'ya aykırılık bulunmadığı görüşündeyiz.

Madde 2 (1) (a) ve (b) aynen şöyledir:
Proje Anlaşmaları çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti, Ofis aracılığıyla KKTC Hükümetine aşağıdaki alanlarda yardım sağlayabilir:
KKTC'de gençlik kampları ve merkezlerinin- kurulması ve işletilmesi.
KKTC'de spor tesislerinin inşası ile var olan spor tesislerinin modernizasyonunun sağlanması ve işletilmesi.

Ofis, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde gençlik kampı ve merkezi kurulmasında, spor tesisleri inşa edilmesinde, var ol-anların modernize edilmesinde ve bunların işletilmesinde yardım sağlayacaktır. Burada yürütmenin yetki devri olmadığı cihetle, bu maddede de Anayasa'ya herhangi bir aykırılık bulunmamaktadır.
Madde 3 (1) altında Türkiye Cumhuriyeti tarafı bu Anlaşma hüküm-leri uyarınca aşağıdaki yükümlülükleri üstlenmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Tarafı bu Anlaşma hükümleri uyarınca aşağıdaki yükümlülükleri üstlenmektedir:
(a) .............
(b) Ofisin mahalli personeli de dahil olmak üzere koordinatörü ve personelini seçmek,- istihdam etmek ve ücretlerini ödemek.
(c) .......................
(ç) Gençlik ve spor alanında ortak çalışmalarla proje destek programları hazırlamak. KKTC ve Ofis tarafından belirlenen projeleri desteklemek ve yürütmek.

Madde 3 (1)(b) altında Ofisin m-ahalli personeli dahil, kendi personelini seçmesi, istihdam etmesi ve ücretlerini ödemesiyle Anayasa'ya aykırı bir düzenlemenin varlığından söz etmek mümkün değildir.

Madde 3(1)(ç)'de ise Ofis ortak çalışmalarla proje destek programları hazırlayacak ve K-KTC ve Ofis tarafından belirlenen projeleri destekleyecek ve yürütecektir.
Anlaşma altında, KKTC adına sorumlu bir Bakanın koordine etme görevi taşıması, konuları seçme yetkisinin bulunması, egemenliğin ve buna bağlı yürütme erkinin muhafaza edildiğ-ini gösterir. Egemenlik yetkisini kullanan, halkın seçtiği temsilcilerden oluşan siyasi iktidarın andlaşmaya bağlı olarak hangi konuları seçeceği siyasi tercih niteliğinde olup, yürütme erkinin hükümet tarafından kullanılmasının özünü teşkil eder. Andlaşma- ile, belirlenen konularda işbirliği alanları düzenlenmekte ve sözleşmeye taraf Devletten, yapılması istenilen faaliyetlerin Koordinasyon Ofisi tarafından yürütülmesi öngörülmektedir. Bununla, Türkiye Cumhuriyeti'nden yapılması istenen işlemlerin, projeler-in Koordinasyon Ofisi tarafından yapılması amaçlanmaktadır. Sınırları ve süresi belli faaliyetleri yürütecek bu Ofisin görev alanı ve konuları, KKTC Spor Bakanlığı tarafından talep ve koordine edileceğinden, Ofise verilen yetkiler Anayasal anlamda yürütme- yetkilerinin devri niteliğinde olmayıp, sadece projelerin yürütülmesi ile ilgilidir.
Bu nedenlerle, bu bent altında, koordine neticesinde hazırlanacak projelerin desteklenmesinin, Anayasal açıdan bir sakıncası yoktur. KKTC ve Ofis tarafından belirle-nen projelerin Türkiye Cumhuriyeti tarafından yürütülmesi, Anayasal anlamda yürütmenin görevini devretmesi sonucunu doğurmamaktadır. Bu nedenle, Anlaşmanın 3(1)(ç) maddesi Anayasa'ya aykırı değildir.

Madde 4 (1)(a) ve (b) aynen şöyledir:
KKTC Tara-fı bu Anlaşma hükümleri uyarınca aşağıdaki yükümlülükleri üstlenmektedir:
(a)Ülke ihtiyaçları göz önünde bulundurularak Ofis ile müzakere edilerek projeleri belirlemek.
(b)Projelerin tasarımı ve uygulanması sırasında görevlendirilen uzmanlar-a gerekli tüm bilgileri sağlamak. Taraflarca uzman görevlendirilmesinin uygun görülmesi halinde, görevlilere KKTC'deki çalışmalarını engelleyici şartlar koymamak.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin yükümlülüklerini belirleyen 4'üncü maddenin (1) (a) fıkr-asında Ofis ile müzakere ederek proje belirlemekte Anayasal bir sorun yoktur. Müzakere etmede, Başvuran Avukatının iddia ettiği şekilde KKTC'nin zaafiyet gösterme ihtimali, bu maddeyi Anayasa'ya aykırı kılmaz. Zaafiyet gösterilme ihtimali siyasi bir sorun -kapsamında ele alınacak bir husustur. Aynı şekilde projelerin tasarım ve uygulanması sırasında görevlendirilen uzmanlara gerekli bilgileri sağlamak projelerin tamamlanabilmesi için gereklidir ve burada da Anayasal bir sorun yoktur.
Uzman görevlendiri-lmesi halinde görevlilere KKTC'deki çalışmalarını engelleyici şartlar koymama koşulu, yukarıda ifade edildiği şekilde, sadece görevlerin yürütülmesi ile ilgili olup Anayasal anlamda, yürütme yetkisinin devri sonucunu doğurmamaktadır. Bu nedenle Anayasaya a-ykırılık yoktur.
Madde 4 (1)(d) aynen şöyledir:
(d)Bu anlaşma çerçevesinde görev yapacak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına KKTC havalimanlarının pasaport kontrol noktalarından kolayca geçmeleri ve bu kapsamda KKTC'ye gelen personelin karşılanmaları ve u-ğurlanmaları için gerekli kolaylıkları sağlamak.

Bu fıkrada yer alan hususlar tüm yabancı misyonlara tanınan kolaylıkların ötesinde değildir. Bu maddede Anayasa'ya aykırılık teşkil edebilecek herhangi bir ibare yoktur.
Anayasa'nın 59,60 ve 61. madd-eleri açısından, Devlet bu maddelerin kendisine yüklediği görevleri kendisi yapabileceği gibi, koordineli bir şekilde başkaları ile birlikte yapmasında ve/veya başkalarına yaptırmasında Anayasal bir engel yoktur. Dolayısıyla 59, 60 ve 61. maddelerinde Anay-asa'ya herhangi bir aykırılık bulunmamaktadır.
Netice itibarıyla Andlaşmanın 1,2,3,4 ve 7. maddelerinin Anayasa'nın 3. maddesine aykırılığı yoktur.
Onay Yasası'na ekli Anlaşmanın 7(5) maddesi Anayasa'nın 4 ve 78. maddesine aykırı mıdır?
Son -başlık altında, Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişki-n (Onay) Yasası'na ekli Anlaşmanın 7. maddesinin (5)'inci fıkrasının, Anayasa'nın 4. ve 78. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürmüştür.

Anayasa'nın 4. maddesi ve 78. maddesi aynen şöyledir:
Madde 4
Yasama yetkisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti halkı ad-ına Cumhuriyet Meclisinindir.

Madde 78
Cumhuriyet Meclisinin görev ve yetkileri, yasa koymak, değiştirmek ve kaldırmak; Bakanlar Kurulunu ve bakanları denetlemek; Bütçe ve kesin hesap yasa tasarılarını görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş i-lanına karar vermek, uluslararası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak; kalkınma planlarını onaylamak; genel ve özel af ilanına, mahkemelerce verilip kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörül-en yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.

Andlaşmanın madde 7 (5)'i aynen şöyledir:
(5)Anlaşmanın sona ermesi durumunda bu Anlaşma hükümleri, Anlaşmanın uygulanması sırasında imzalanmış ve yürürlüğe girmiş olan Özel Anlaşmalar çerçevesinde- yerine getirilmeyen taahhütler için uygulanmaya devam edecektir. Anlaşmanın süresinden önce feshedilmesi durumunda yürürlüğe girmiş bulunan ve Anlaşmanın feshedildiği tarih itibariyle henüz tamamlanmamış bulunan işbirliği faaliyetleri geçersiz kılınmayaca-ktır.
Geçersiz kılınmayacak olan işlemlerin bitirilmemiş inşaatlar, spor tesisleri değil, saptama, yürütme, denetleme faaliyetleri olduğu ve bu şekilde bir sonraki Meclisin iradesinin ipotek altına alınacağı, dolayısıyla Anayasa'nın 78'nci maddesine a-ykırılık olduğu iddia edilmektedir.

Madde 7(2) altındaki anlaşma 5 yıllık süre için yürürlükte kalacaktır. Anlaşmanın olağan geçerlilik süresinin sona ermesinden en az 6 ay önce feshetme niyetinin yazılı olarak karşı tarafa bildirilmemesi halinde, An-laşma her seferinde kendiliğinden 5 yıl uzayacaktır. Madde 7 (5) altında Anlaşmanın süre olarak sona ermesi halinde yerine getirilmeyen taahhütler için anlaşma hükümleri ve özel anlaşmalar uygulanmaya devam edecektir. Bu şart doğal bir şarttır. Başlatılan -bir taahhüt anlaşma süresi bittiği ve sözleşme uzatılmadığı gerekçeleriyle yarım kalmayacaktır.
Anlaşmanın süresinin öncesinden feshedilmesi halinde ise "yürürlüğe girmiş bulunan Anlaşmanın feshedildiği tarih itibarıyla henüz tamamlanmamış bulunan -işbirliği faaliyetleri geçersiz kılınmayacaktır". Bu cümledeki işbirliği faaliyetlerinden ne kastedildiği, açık bir şekilde ifade edilmiş değildir. Ancak işbirliği faaliyetinin tamamlanmaması koşulunun varlığı, faaliyetin somut bir proje şeklinde olacağın-ı göstermektedir. Bu şekilde uzun vadeli proje hazırlanarak anlaşmanın sona ermesinin önüne geçilmesi tasarlanabilecektir. Ancak bütün bu olasılıklar, bu maddeyi Anayasa'nın ne 4. ne de 78. maddesine aykırı yapmaktadır. Bu bağlamda da Yasama yetkisinin de-vri söz konusu değildir. Her uluslararası sözleşmede bir sonraki meclisi ve devleti bağlayıcı nitelik söz konusu olabileceği gibi, böyle bir durum siyasi bir tercih olup Anayasa'ya aykırılık konusu değildir.
Bir devletin yabancı bir devlet ile uluslar-arası bir anlaşma yapması siyasi bir tercih kullanma neticesinde olur. Bir ülkede seçim sonucu göreve gelen siyasi iktidar, halktan aldığı güç ile siyasi tercihlerini ortaya koyan uluslararası anlaşmalar yapabilmektedir. Demokrasi anlayışı, seçim neticesi-nde halkın belirlediği iktidarın siyasi tercihlerine saygı duyulmasını gerektirir. Anayasa Mahkemesi, siyasi tercihlerin tartışılacağı bir forum değildir. Anayasa Mahkemesi, sadece yapılmak istenen uluslararası anlaşmanın konu yapıldığı onay yasası ve eki-ndeki uluslararası anlaşmanın, Anayasa'da yer alan prosedüre uygun olarak yapılıp yapılmadığını ve içeriğinin de herhangi bir Anayasa hükmü ile çatışıp çatışmadığını denetler.

Onay Yasası'na ekli Anlaşma tümü ile Anayasa'ya aykırı mıdır?
Onay Yas-ası'na ekli Anlaşmanın tümü ile Anayasa'ya aykırılığı görüş isteminde ileri sürüldüğü halde, bu konuda başka herhangi bir iddia ileri sürülmüş değildir. Anlaşmanın 5. maddesinde yer alan Koordinasyon Ofisinde çalışanlara diplomatik ayrıcalık tanımak, iktid-arın siyasi bir tercihidir. Daha önce bu tercih 28/1983 Diplomatik Hak, Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar Yasası altında hazırlanan AE 335/2013'ün 4. maddesi altında Bakanlar Kurulu kararı ile Avrupa Birliği Program Destek Ofisi için de kullanılmıştır. Bu h-akkın Koordinasyon Ofisine de tanınması herhangi bir Anayasa hükmüne aykırı değildir. 6. madde ise halihazırda yürütülmekte olan ve geleceğe dönük hazırlanan projeler için de anlaşmanın geçerli olmasını sağlama niyeti yer almaktadır. İki madde de Anayasa'n-ın herhangi bir hükmüne aykırı değildir.

SONUÇ:
Sonuç itibarıyla;
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşmanın -Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası'nın ve Yasaya ekli Anlaşmanın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın temel ilkeleri ile 1,2 ve 81'inci maddelerine aykırı olmadığı;
Anlaşmanın 3(1)(g) maddesinin, Anayasa'nın 90(4)'üncü maddesine- aykırı olduğu;
Anlaşmanın 1,2,3,4,5,6 ve 7. maddelerinin Anayasa'nın 3, 59, 60 ve 61 . maddelerine aykırı olmadığı;
Anlaşmanın 7(5) maddesinin Anayasa'nın 4 ve 78. Madddelerine aykırı olmadığı;
görüşündeyiz.

Narin Ferdi Şefik Ahmet Kalkan
- BaşkanYargıç


Mehmet Türker Gülden Çiftçioğlu Tanju Öncül
Yargıç Yargıç Yargıç



5 Ağustos, 2016









42






Full & Egal Universal Law Academy