Anayasa Mahkemesi Numara 11/1981 Dava No 18/1981 Karar Tarihi 27.08.1981
Numara: 11/1981
Dava No: 18/1981
Taraflar: Ahmet Ötüken ile İntibak Komisyonu
Konu: 16/81 Genel kadro Yasasının 4 ve 6. Maddesinin Anayasaya aykırılığı iddiası
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 27.08.1981

-D.18/81 Anayasa Mahkemesi 11/81
Anayasa Mahkemesi olarak oturum yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Ülfet Emin, Başkan, Şakir Sıdkı İlkay,
Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut.
Anayasanın 114(1) maddesi hakkında.

(Y-üksek İdare Mahkemesinde 46/80 sayılı başvuruda Müstedi: Ahmet Ötüken (Gençlik Dairesi Lefkoşa) ile İntibak Komisyonu kanalı ile K.T.F. Devletini temsilen K.T.F.D. Başsavcılığı, Lefkoşa)


22.5.1981 tarihinde sunulan konu.

Müstedi namına: Ergin Ulunay.
Mü-stedaaleyh namına: Doğan Erozan.


----------

K A R A R

KONU:
16/81 sayılı Genel Kadro Yasasının 4. maddesinin, 6. maddesinin 1. paragrafında yer alan kuralların ve Yasanın Ek I Cetvelinde Eğitim, Kültür ve Gençlik Bakanlığı Gençlik ve Kültür Dairesi ka-drosu altında gösterilen Gençlik İşleri Şube Amiri Yardımcısı için öngörülen derece ve baremin Anayasanın 102, 110 ve 118. maddelerine aykırı olduğu iddia edildi.

I. OLAY:
Müstedi 10 Ağustos 1979'dan önce Gençlik Dairesinde barem 18 çeken Gençlik İşleri -Şube Yardımcısı idi. Bakanlar Kurulu tarafından Ç-608-79 sayılı kararı ile onaylanan İntibak Komisyonu kararı ile Gençlik İşleri Şube Amiri Yardımcısı, Kültür hizmetlerinde 2. derece barem 12-13-14'e intibak ettirilmiştir. Müstedi 20.8.1979 tarihli bir d-ilekçe ile intibak komisyonu kararına itiraz etti. İntibak Komisyonu itirazı reddetti ve bunun üzerine müstedi 17.1.1980'de Yüksek İdare Mahkemesine İntibak Komisyonunun kararına karşı başvuruda bulundu. Bu başvuru halen Yüksek İdare Mahkemesinde bulunma-kta olup karara bağlanmış değildir. İntibak Komisyonunun kararlarına karşı bir çok kamu görevlisi Yüksek İdare Mahkemesine başvuruda bulunmuştur. Başvurunun duruşması esnasında müstedi Genel Kadro Yasasının 4. maddesi ile 6. maddesinin (1). Paragrafında -yer alan kuralların ve Yasanın Ek I Cetvelinde Eğitim, Kültür ve Gençlik Bakanlığı Gençlik ve Kültür Dairesi kadrosu altında bulunan Gençlik İşleri Şube Amiri Yardımcısı için öngörülen derece ve baremin Anayasanın 102, 110 ve 118. maddelerine aykırı olduğu-nu iddia etti. Anayasaya aykırı olduğu iddia olunan yasa maddelerinin uyuşmazlık konusunun karara bağlanmasında etkisi olabileceği kanaatına varan Mahkeme konuyu, karara bağlamak üzere, Yüksek Mahkemeye, Anayasa Mahkemesi olarak, sunmuş ve Anayasa Mahkeme-since karar verilinceye dek duruşma ertelenmiştir.

II. İLGİLİ YASA METİNLERİ:
16/81 sayılı Genel Kadro Yasasının 4, 6(1) ve Ek I Cetvelin ilgili kısmı aynen şöyledir:
"4.Kıbrıs Türk Federe Devletine ait yönetsel kuruluş ve/veya kuruluşlara ilişkin kadro-lar ekli Cetvelde gösterilmiştir."


"6. Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte bu Yasada belirtilen kadrolara daha önce yürürlükteki mevzuata uygun olarak atanmış bulunup kadro işgal eden ve kadro adları, sınıf, derece ve baremleri değişmemiş olan kamu gör-evlileri, kadrolarına aynen intibak etmiş sayılırlar."


"Ek I Cetvel
Eğitim, Kültür ve Gençlik Bakanlığı
Gençlik ve Kültür Dairesi Kadrosu.

KadroHizmet Sınıfı ve DereceBarem
Sayısı Kadro Adı

Kültür Hizmetleri Sınıfı:
1 Gençlik İşleri Şub-e Amiri II 12-13-14
Yardımcısı
. . . . . . . . . . . . . ."
III. İLGİLİ ANAYASA METİNLERİ:

"Madde 102.
Kıbrıs Türk Federe Devletinde yargı yetkisi bağımsız mahkemelerce kullanılır."


"Madde 110.
Yüksek Mahkeme, Anayasa Mahkemesi olar-ak, bu Anayasa ve onun gereğince yapılan yasa ve Mahkeme Tüzüğü kurallarında gösterilen bütün konularda, kesin olarak karar vermek hususunda münhasır yargı yetkisine sahiptir."


"Madde 118.
Yüksek Mahkeme, Yüksek İdare Mahkemesi olarak, yürütsel veya yön-etsel bir yetki kullanan herhangi bir organ, makam veya kişinin bir kararının, işleminin veya ihmalinin, bu Anayasanın veya herhangi bir yasanın veya bunlara uygun olarak çıkarılan mevzuatın kurallarına aykırı olduğu veya bunların söz konusu organ veya mak-am veya kişiye verilen yetkiyi aşmak veya kötüye kullanmak suretiyle yapıldığı şikâyeti ile kendisine yapılan başvurma hakkında, kesin karar vermek münhasır yargı yetkisine sahiptir.
Böyle bir başvurma, sahip olduğu meşru bir menfaatı, bu gibi karar veya i-şlem veya ihmal yüzünden olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen kişi tarafından yapılabilir.
Söz konusu başvurma, karar veya işlemin yayınlanması tarihinden veya yayınlanmadığı takdirde ve bir ihmal halinde, başvuran kişinin bunu öğrendiği tarihten ba-şlayarak yetmiş beş gün içinde yapılır.
Böyle bir başvurma üzerine Mahkeme kararında -
söz konusu karar veya işlem veya ihmali, tamamen veya kısmen, onaylayabilir; veya
söz konusu karar veya işlemin, tamamen veya kısmen, hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve he-rhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verebilir; veya
söz konusu ihmalin, tamamen veya kısmen yapılmaması gerektiğine ve yapılması ihmal olunan eylem veya işlemin yapılması gerektiğine karar verebilir.
Bu maddenin (4). fıkrası gereğince verilen herhangi- bir karar, Devlet içerisindeki bütün mahkemeleri ve bütün organları veya makamları bağlar. Karar, ilgili organ veya makam veya kişi tarafından uygulanır ve ona göre hareket edilir.
Bu maddenin (4). fıkrası gereğince hükümsüz kılınan herhangi bir karar ve-ya işlemin veya yapılmaması gerektiğine karar verilen herhangi bir ihmalin, kendisine zarar verdiği herhangi bir kişi, ilgili organ, makam veya kişi tarafından, istemi kendisini tatmin eder şekilde yerine getirilmediği takdirde, zararların tazmini veya ken-disine başka bir tazminat verilmesi için dava açmak ve mahkeme tarafından saptanacak tam ve muhik bir tazminat almak veya söz konusu mahkemenin vermeğe yetkili olduğu diğer tam ve muhik bir tazminat almak hakkına sahiptir."


IV. İDDİANIN GEREKÇESİ:
1. Mü-stedi iddiasının gerekçesi özetle şöyledir:
K.T.F.D. Anayasası kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanan bir Anayasadır. Bu nedenle yasama organının yargı organı yetkisine düşen konular hakkında herhangi bir işlem yapması Anayasaya uygun değildir. Müstedi ve -Müstediye benzer bir çok kamu görevlisinin Yüksek İdare Mahkemesi önünde açılmış ve henüz karara bağlanmamış bir çok başvuruları bulunduğu halde, başvuru konusu hakkında yasama organının yasa yapması yargı organının Anayasaca verilen yetkilerine tecavüz et-miş olur. Bu nedenle yasama meclisinin geçirdiği Genel Kadro Yasasının Anayasaya aykırı olduğu iddia olunan maddeleri, Anayasaya aykırıdır.

2. Müstedaaleyh iddiasının gerekçesi özetle şöyledir:
Genel Kadro Yasasının başvuru konusuna herhangi bir etkisi- yoktur. Etkisi olsa dahi Genel Kadro Yasası yargı organlarının yetkisine tecavüz etmektedir ve bu nedenle Anayasaya aykırı değildir.

V. İNCELEME:
Duruşma esnasında tarafların ileri sürdüğü iddia ve gerekçeler, Anayasaya aykırı olduğu iddia olunan yasa -maddeleri ve diğer ilgili metinler, Anayasaya aykırılığa dayanıklık eden Anayasa maddeleri incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü.

K.T.F.D. Anayasasının 91(2) maddesine göre K.T.F.Devleti yönetsel ve yerel kuruluşlara ayrılarak yönetilir. Anayas-anın 93. maddesine göre ise Devletin genel yönetim ilkelerine göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetleri kamu görevlileri eli ile yürütülür. Kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, ödev ve yetkileri, hakları ve yükümleri, aylık ve ödenekleri v-e diğer özlük işleri Yasa ile düzenlenir. Yönetim hukuku ilkelerine göre kamu görevlilerinin özlük hakları kural işlemlerle düzenlenmektedir ve bu gibi kural işlemler kamu hizmetinin gereksinmelerine uyularak kondukları yöntemlere uyulmak koşulu ile her a-n değiştirilebilir veya kaldırılabilir ve böyle bir değişiklik yapıldığı hallerde görev yapan kamu görevlilerinin hal ve istikbaldeki durumları yeni statüden doğan hukuki kurallara tabi kılınır. (Bak: AM.13/80)

Genel Kadro Yasasının amacı K.T.F.Devletin-e ait yönetsel kuruluş ve/veya kuruluşların yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerini yerine getirmek için gerekli olan kadroları saptamaktır.

Kuşkusuz Yönetimin bu gibi kadroları saptarken kadroyu teşkil edecek olan kamu görevlilerinin yapacağı gör-evleri, nitelikleri ve diğer özlük işlerini yasa ile düzenlemeye hatta daha önceden düzenlenmiş olsa dahi bunları değiştirmeye, daha önce belirtildiği gibi, yasal yetkisi vardır. Genel Kadro Yasasına bakıldığında Yasanın amacının da bu olduğu açıktır. Ya-sanın 4. maddesi kadroları Yasaya ekli Cetvelde göstermiştir. Bu Cetvele bakıldığında K.T.F. Devletine ait yönetsel kuruluşlarda görev yapacak olan kadrolar ve bu kadroları teşkil edecek olan kamu görevlilerinin nitelikleri ve bazı özlük hakları tesbit ed-ilmiştir. Genel Kadro Yasası K.T.F. Devletinde iş yapmakta olan hemen hemen tüm yönetsel kuruluşların kadrosunu içermektedir. Müstedinin işgal etmekte olduğu görev de bu kadroda yer almaktadır. K.T.F. Devletine ait yönetsel kuruluşların kadrolarını göst-eren ekli Cetvelde Anayasaya aykırı herhangi bir işlem görülmemektedir. Bilâkis ekli Cetvelde gösterilen kadrolar Anayasanın 93. maddesine uyularak yasa ile düzenlenen bir işlemdir. Bu nedenle ilgili Yasanın 4. maddesinin Anayasaya aykırı olmadığına kara-r verilmesi gerekir.

Yasanın 6. maddesinin birinci paragrafı Yasa yürürlüğe girdiği tarihte Yasada belirtilen kadrolara daha önce yürürlükte bulunan mevzuata uygun olarak atanmış bulunanların ve kadro adları, sınıf, derece ve baremleri değişmemiş olan ka-mu görevlilerinin kadrolarına aynen intibak etmiş sayılacaklarını öngörmektedir. Bu maddenin amacı da daha önce atanmış bulunan ve kadro işgal eden kamu görevlilerinin aynı kadrolara, aynen intibak ettirilmesini sağlamak olduğuna kuşku yoktur. Bu maddeni-n birinci paragrafının amacı kamu görevlilerinin o güne kadar kazanmış oldukları hakları saklı tutmaktır. Bu açıdan bakıldığında bu maddenin Anayasaya aykırı olduğu söylenemez. Ancak müstedi avukatı duruşma esnasında bu Yasanın geçirilmesi ile Yüksek İda-re Mahkemesinde görüşülmek için bulunan bir başvurunun konusunu etkilediğini, dolayısıyle Yüksek İdare Mahkemesinin yasal görevini yerine getirmesini engellediğini ve/veya ortadan kaldırdığını, Genel Kadro Yasasına bu açıdan bakıldığında bu Yasanın müstedi-yi ilgilendiren kısmının yargı organının yargı görevine müdahale ettiğini, bu nedenle Anayasaya aykırı olduğunu iddia etti. İddiasını destekleyici olarak da Güney Kıbrıs Yüksek Mahkemesinin verdiği bir kaç karara atıfta bulundu. Güney Kıbrıs Yüksek Mahke-mesinin verdiği kararlar mahkememizi bağlamamakla beraber ışık tutucu olabilmesi bakımından atıfta bulunulan tüm kararlar incelenmiştir. Müstedi avukatının atıfta bulunduğu kararların ilk üçü Kamu Hizmeti Komisyonunun verdiği kararlarla ilgilidir. Bunlar-a göre her üç davada da müstediler Kamu Hizmeti Komisyonunun aldığı kararların iptali için mahkemeye müracaat ettiler ve sebep olarak da Kamu Hizmeti Komisyonunun teşekkül ve nisabının yasal olmadığını ileri sürdüler. İlk ikisinde dava dinlendikten sonra -hüküm için süresiz ertelendi ve bu arada yasama organı Kamu Hizmeti Komisyonunun 21.12.1963'ten yasa geçirildiği güne kadar verdiği kararları, 5 kişiden az teşekkül etmiş olmasına rağmen, kuruluş ve nisaba bakılmaksızın, geçerli sayılmasına mütedair kural -koydu. Mahkeme söz konusu yasa kuralının mahkeme huzurunda karar verilmesi için bulunan davalara uygulanması istendiğine dair açık kayıt bulunmadığı nedeni ile, bu gibi hallere uygulanmaması gerektiğine kanaat getirdi. Hakim daha ileri giderek böyle bir -kuralın mahkeme huzurunda olan konulara da uygulanması öngörülmüş olsa dahi böyle bir kuralın Anayasanın kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı olacağını söyledi. Daha sonraki kararlar ise Elektrik Kurumunun ve CYTA'nın memurları ile ilgili atama veya disipli-n cezası vermeye yetkileri olup olmadığı hususlarını ilgilendirmekte idi. O davalarda da müstediler Elektrik Kurumu ile CYTA'nın Anayasa ve yasalar uyarınca atama veya disiplin cezası vermeye yetkisi olmadığını ileri sürdü. Elektrik Kurumu ve CYTA'nın at-ama ve disiplin cezası veren kararlarının iptali istendi. Konu Mahkeme huzurunda bulunduğu bir sırada yasama organı Elektrik Kurumu ile CYTA'nın memurlarını tayin etmek ve memurlarına disiplin cezaso vermeye, geriye dönük olarak, yetkisi olduğunu ve geçmi-şte yapılan bütün atama ve disiplin cezalarının geçerli olduğunu öngören yasa yaptı. Kamu Hizmeti Komisyonu ile ilgili daha önceki davalardaki görüş o davalarda da kabul edildi ve geçmişe dönük verilen yetkinin mahkeme huzurunda bulunan davalara uygulanma-sının istenmediği kanaatına varıldı ve ilgili kural o davalara şamil tutulmadı. Bu kararlarda da yasama organının kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı olarak yargı organları huzurunda bulunan konuları sonuçlandırmak amacı ile yasa yapılamayacağı görüşü beni-msenmiş ancak bu gibi durumlarda bir yasanın mahkeme huzurundaki belli bir konuya ilişkin olması, bir idarî kararı geriye dönük geçerli saymak amacını gütmüş olması halinde Anayasaya aykırı addolunabileceği belirtildi. Genel uygulaması olan yasalar geriye- dönük bazı idarî kararları geçerli saysa dahi kuvvetler ayrılığı ilkesi açısından Anayasaya aykırı olmaz. Genel Kadro Yasasına bakıldığında Genel Kadro Yasasının veya sözü edilen maddelerinin Yüksek İdare Mahkemesi huzurunda olan herhangi belli bir dava -veya davaları etkilemek ve/veya sonuçlandırmak için yapılmış veya konmuş olduğu veya böyle bir amaç güttüğü söylenemez. Genel Kadro Yasası genel uygulama için yapılmış bir yasadır ve amacı Anayasanın 93. maddesinde belirlenenleri yerine getirmektir. Bu d-urumda Genel Kadro Yasasının kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı olarak geçirildiği veya bu ilkeye aykırı düştüğü söylenemez. Bu nedenle Genel Kadro Yasasının 6. maddesinin birinci paragrafı ve bu Yasanın Ek I Cetvelinde Eğitim, Kültür ve Gençlik Bakanlığı-, Gençlik ve Kültür Dairesi kadrosu altında gösterilen Gençlik İşleri Şube Amiri Yardımcısı için öngörülen derece ve barem Anayasaya aykırı değildir.

SONUÇ:
Sonuç olarak Genel Kadro Yasasının 4. maddesi ile 6. maddesinin birinci paragrafında yer alan kur-alların ve Yasanın Ek I Cetvelinde Eğitim, Kültür ve Gençlik Bakanlığı, Gençlik ve Kültür Dairesi kadrosu altında gösterilen Gençlik İşleri Şube Amir Yardımcısı için öngörülen derece ve barem kuralının Anayasanın 102, 110 ve 118. maddelerine aykırı olmadığ-ına oybirliği ile karar verilir. - -




- (Ülfet Emin) (Şakir Sıdkı İlkay)
Başkan Yargıç




(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salâhi) (Niyazi F. Korkut)
YargıçYargıç Yargıç


17 Ağustos 1981.-



8






Full & Egal Universal Law Academy