Anayasa Mahkemesi Numara 10/1995 Dava No 1/1996 Karar Tarihi 18.01.1996
Numara: 10/1995
Dava No: 1/1996
Taraflar: K.T.Esnaf ve Zanaatkarlar Odası ile Cumhuriyet Mec
Konu: 51%95 Belediyeler Yasasının 78. Maddesinin Anaaysaya aykırılığı iddiası -Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin Belediyeler Yasası altında düzenlenmesi –Resim ve harçların bir vergi olmadığı nedeniyle kişilerin mali durumuna göre saptanmaması ilkesi – Tüzük – Tüzüklerin Belediye Meclisince hazırlanıp Bakanlar Kurulunca denetlenip yayınlanması -Meslek vergisi –-Vergi – Vergi tarh edilirken, vergi mükellefinin mali gücünün dikkate alınması gereği
Mahkeme: A/M
Karar Tarihi: 18.01.1996

-D.1/96Anayasa Mahkemesi:10/95

Anayasa Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Başkan, Taner Erginel, Metin A. Hakkı, Nevvar Nolan, Mustafa Özkök.

Anayasanın 147. maddesi hakkında

Davacı: Kıbrıs T-ürk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası, Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Özok vasıtasıyla Bedreddin Demirel Caddesi No.85 Lefkoşa
- i l e -
Davalı: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi vasıtasıyla KKTC, Lefkoşa
A r a s ı n d a

Davacıla-r tarafından Avukat Osman Ertekün
Davalılar tarafından Başsavcılığı temsilen Başsavcı Yardımcısı Yaşar Boran

------------------
K A R A R
KONU:
51/95 sayılı Belediyeler Yasasının 78. maddesinin ve bu madde altında yapılan 1. Cetvelin, 81,82 ve 83. madd-elerinin ve 83. madde altında yapılan 3. cetvelin, 84. ve 85. maddelerinin ve 85. madde altında yapılan 4. cetvelin 87., 88., ve 89. maddelerinin, ve 89. madde altında yapılan 5. cetvelin 90. ile 91. maddelerinin ve 91. madde altında yapılan 6. cetvelin, 9-2. maddesi ile bu madde altında yapılan 7. cetvelin, 94, 98 ve 102. maddelerinin KKTC Anayasasının Başlangıç kısmına ve 1,3,5,7,8(1),(2), 10, 36(1), 48,75.(1),(2) ve 75(3) maddelerine aykırı oldukları gerekçesi ile iptal edilmeleri.

I. OLAY:
Davacı Anaya-sanın 147. maddesi hükümleri kapsamında bir kurum veya kuruluştur. Davalı Meclis 13/8/1995 tarihli birleşiminde Belediyeler Yasasını kabul etti ve bu yasa 28/8/1995 tarihinde Resmi Gazete'de 51/95 sayılı Belediyeler Yasası adı altında yayınlanarak yürürlü-ğe girdi. Davacı Oda, 23/10/1995 tarihinde bu davayı dosyalayarak 51/95 sayılı Belediyeler Yasasının (bundan sonra metin başka türlü gerektirmedikçe sadece ilgili Yasa olarak anılacaktır) yukarıda konu başlığı altında belirtilen maddelerinin yine konu baş-lığı altında belirtilen Anayasa maddelerine aykırı olduğunu iddia ederek bunların iptalini talep etti.

II. İDDİANIN GEREKÇESİ:
1) Davacının iddialarının gerekçesi özetle şöyledir:
Anayasaya aykırı olduğu iddia edilen ilgili Yasanın ilgili maddeleri mesl-ek vergisi resim veya harç veya benzeri mali yükümlülük getirirken, vergi mükellefinin mali gücünü dikkate almamıştır. Oysa Anayasanın 75. maddesi vergi tarh edilirken, mükellefin mali gücünün var olduğunun dikkate alınmasını öngörmektedir. Yine Anayasan-ın 75. maddesi uyarınca yasanın belli ettiği yukarı ve aşağı hadler içinde kalmak, ölçü ve ilkelere uygun olmak koşulu ile vergi, resim ve harçların bağışıklık ve istisnaları ile oran ve hadlerine ilişkin kurallarda değişiklik yapmaya yetkili merci sadece -Bakanlar Kuruludur. Oysa dava konusu Yasa maddeleri ile Cetvellerinin bazılarında bu gibi değişikliklerin tüzük ile yapılmasını ve tüzüklerin de Bakanlar Kurulu yerine Belediye Meclislerince çıkarılmasını öngörmektedir.
Dava konusu ilgili Yasa maddelerin-in bazıları resim harç veya ücretler için asgari ve azami hadleri belirlemekle birlikte bunlar için ölçü ve ilkeler belirlenmediğinden vergi mükellefleri arasında bir ayrımın nasıl ve ne ölçüde olacağına mütedair herhangi bir düzenleme yoktur. Böyle bir d-üzenleme yokluğunda yasa uygulayıcısı keyfi uygulamalarda bulunabilir. Oysa hukuk devleti ile sosyal adalet ilkeleri idarenin keyfi davranışlarına yol açacak düzenlemelere itibar etmez.

Dava konusu Yasa maddeleri bir vergi mükellefini, değişik isimler a-ltında vergi veya harç veya resim ödemesini zorunlu kılmakta ve bu da vergi mükellefine altından kalkamayacağı bir mali külfet getirmektedir. Böyle bir durum ise vergi mükellefinin çalışma özgürlüğünü aşırı derecede kısıtlamaktadır. Ayni şekilde muhtelif- vergi veya harç veya resim isimleri altında vergi mükellefinin taşınmaz malına da aşırı mali yükümlülük getirmekte ve Anayasanın 36. maddesinde ifadesini bulan mülkiyet hakkına bir tecavüz teşkil etmektedir. Böylesine aşırı bir tecavüz mülkiyet hakkının -özüne getirilen bir kısıtlama olarak algılanmalıdır.

İlgili Yasanın 90. maddesi Belediye sınırları içinde sadece video bant kiralayanlara yılda 2 milyon TL harç ödemelerini öngörmektedir. Söz konusu harç sadece video bant kiralama işinde çalışanlara ö-ngörülüp diğer başka işle uğraşanlar için öngörülmemiştir. Bu durum video bant kiralama işi ile uğraşanlar ile uğraşmayanlar arasında haklı nedene dayanmayan bir ayrıcalık yaratmakta ve Anayasanın eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.
Dava konusu- maddelere dayanılarak çıkarılan Cetvellerde herhangi bir ilke veya ölçü dikkate alınmadan ve tamamen keyfiliğe prim verecek şekilde düzenlemeler yapılmıştır.

Bu nedenlerle dava konusu ilgili Yasanın ilgili maddeleri ve bunlara dayanıklık edilerek çıkarı-lan ilgili Cetveller Anayasanın sözü edilen maddelerine aykırıdır.

2) Davalının iddialarının gerekçeleri özetle şöyledir:
Dava konusu edilen ilgili Yasanın sadece 78. maddesi vergi ile ilgilidir. Bu maddede mali güç aranmaktadır. Geriye kalan maddelerd-e düzenlenen gelir türleri vergi olmayıp harç, resim ve ücretten oluşmaktadır. Bunlar ise vergi olmadıkları için Anayasanın 75(1) maddesi hükümleri ışığında kişinin mali gücü dikkate alınmak suretiyle düzenlenmeleri söz konusu olamaz.

Vergi, resim ve- harçların oran ve hadlerine ilişkin kurallarda değişiklik yapmak Bakanlar Kuruluna ait bir yetkidir. Dava konusu ilgili Yasanın bazı maddeleri çıkarılması öngörülen bazı tüzüklerin ilgili Belediyelerce çıkarılacağını öngörüyorsa da bu tüzükler Bakanlar K-urulunun denetim ve onayından geçtikten sonra, yine Bakanlar Kurulu tarafından Resmi Gazetede yayınlanıp yürürlüğe girebilecektir. Tüzüklerin gerek onay ve gerekse yayınlanmaları Bakanlar Kurulunca gerçekleştiğine göre bunların, aslında, Bakanlar Kurulu ta-rafından yapıldığı anlamına gelir. Esasen her Belediyenin, ayni konularda dahi olsa, koyabileceği harçların miktarı, bu Belediyelerin değişik konumları icabı ayni olmayabilir. Belediyelerin mali durumlarını, resim ve harçların oran ve hadlerinde değişikl-iği gerektirecek hal ve durumları ancak ilgili belediyeler bilebilir. Önemli olan tüzüklerin Bakanlar Kurulu tarafından onaylanıp yine Bakanlar Kurulu tarafından Resmi Gazetede yayınlanmalarıdır. Tüzüklerin hazırlanmalarının ilgili Belediyelerce yapılmas-ında Anayasal hiçbir sakınca yoktur.

Dava konusu Yasanın 78. maddesini takip eden maddelerde çerçeve vardır. Aşağı ve azami hadler belirlenmiştir. "Ölçü ve ilkeler" ise ayni yasanın 133. ve 134. maddeleri ile düzenlenmiştir. İlgili Yasanın kendi belir-lediği resim veya harçlar sabit olup Anayasaya tamamen uygundur ve bunların bizzat yasa ile belirlendiği dikkate alınırsa Anayasanın 75. veya sair iddia edilen maddelerine herhangi bir ters tarafı yoktur.




III. İLGİLİ YASA METİNLERİ VE CETVELLERİ:
78(-1)(A)Bir takvim yılı içinde, herhangi bir belediye sınırları içinde en az yedi işgünü mesleğini yürüten bir gerçek ve tüzel kişi meslek vergisi yükümlüsüdür.
(B)İşçi, müstahdem, hizmetli ve bunlar gibi başkasının yanında çalışan kişile-r, aynı takvim yılı içinde başka bir belediyeye meslek vergisi ödediklerini belge ile kanıtlamaları koşuluyla, aynı iş için o takvim yılı içinde meslek vergisi ödemekten bağışık tutulurlar.
(C)İşçi, müstahdem, hizmetli ve bunlar gibi başkasının yanında ça-lışan kişiler, hizmet gelirleri dışında kazanç getiren başka faaliyetleri de varsa, faaliyetin yapıldığı yer Belediyesine meslek vergisi ödemekle yükümlüdürler.
(Ç)Çalışmadan taşınmaz malından, parasından, hisse senetlerinden, bonolarından veya buna benze-r şeylerden gelir sağlayan kişiler de meslek vergisi yükümlüsüdürler.
(D)İkamet ettiği Belediye sınırları dışında mesleğini yürüten kişiler, çalıştıkları yerde meslek vergisi ödemiyorlarsa, bu vergiyi, sınırları içinde ikamet ettikleri Belediyeye öderler.- Çalıştığı yerde meslek vergisi ödediğini kanıtlama yükümlülüğü kişilere aittir.

(2) Meslek vergisi, bu Yasaya ekli Birinci Cetvel'de öngörülenoran ve miktarlarda tarh, tahakkuk ve tahsil edilir.
(3)Bu Yasa amaçları bakımından "Meslek", gelir sağlamak- amacıyla bizzat çalışarak veya başkasını çalıştırarak yapılan ve yürütülen herhangi bir işi, işçiliği, kamu görevini, memuriyeti, zanaatı, ticaret ve benzeri işleri anlatır.

81.(1)(A)Belediye sınırları içinde kar gütmek amacıyla bir iş, meslek, ticare-t veya zanaatla uğraşmak isteyenler Belediyeden izin almak zorundadırlar.
(B)Aynı Belediye sınırı içinde aynı kişiden, aynı iş için birden fazla izin çıkarması istenemez.
(C)Birden fazla Belediye sınırları içinde işyeri olan kişilerden sadece merkez -işyerinin bulunduğu Belediyeden izin çıkarması istenir.
(Ç)Kamu görevlilerinden, memurlardan, müstahdemlerden ve dini görev ifa edenlerden izin almaları istenmez. Ancak, bunlar meslek vergisini ödemekle yükümlüdürler.
(2)Yukarıdaki (1)'inci fıkra uya-rınca verilecek izin, bir defaya mahsus olarak çıkarılıp verilir ve böyle bir izin için ilgili Belediyeye 500.000-TL (Beş Yüz Bin Türk Lirası) harç ödenir.
(3)İzin çıkaran her kişinin adı, bu amaçla düzenlenecek Meslek İzinleri Kayıt Defterine yazılır.
-(4)Belediye Meclisi, uygun zamanlarda, Meslek İzinleri Kayıt Defterini, herhangi bir kişi tarafından bir harç ödenmeden incelenebilmesi amacıyla açık bulundurur.
(5)Bu Madde uyarınca verilecek izin belgesi, bu Yasaya ekli İkinci Cetvelde gösterildiği şe-kilde olur ve işyerinin görülebilen bir yerine asılır.

82.(1)Belediye sınırları içinde herhangi bir kişi, aşağıda gösterilen yer veya yerleri veya binaları, Belediyeden önceden yazılı izin almadan açamaz ve çalıştıramaz:
(A)Otel, pansiyon, yatıevleri- ve özel yurtlar;
(B)Tabakhaneler;
(C)Buhar, elektrik veya mekanik bir kuvvet veya patlayıcı madde kullanılan herhangi bir fabrika veya tornocu, demirci, tenekeci, kaynakçı, boyacı ve tamirhaneler:
(Ç)Kireç, tuğla, kömür ve benzeri ş-eylerin yakılmasında ve kurutulmasında kullanılan herhangi bir ocak ve taş ocakları;
(D)Lokantalar;
(E)Berber veya kuaför dükkanları;
(F)İçki içilen yer veya yerler;
(G)Hamurişi yapılan yer veya yerler;
(Ğ)Pastahaneler;
(H)Bakkal, m-anav ve supermarketler;
(I)Kasaplar;
(İ)Yukarıdaki bendlerde sayılanlar dışında kalan ve Belediye Meclisince benzeri olduğu kararlaştırılan işyerleri.
(2)Belediye Meclisi, (1)'inci fıkrada öngörülen işyerlerinin çalışma koşullarını, hazırla-yacağı bir tüzükle saptar.
(3)Yukarıdaki (1)'inci fıkra uyarınca verilecek izin için ilgili Belediyelerce, bir defaya mahsus olmak üzere 2,000,000.-TL. (İki Milyon Türk Lirası) harç alınır.

83.Belediye sınırları içinde bulunan işyerlerinden, bu Yasaya -ekli Üçüncü Cetvelde öngörülen ve Belediye Meclisince hazırlanacak tüzükle saptanan miktarda, her yıl işyeri bulundurma harcı alınır.
84.(1)Belediyeden önceden izin almaksızın eşya veya benzeri hususlarla ilgili seyyar satıcılık yapılamaz.
(2)Çıka-rılan izin için Belediyeye, iznin çıkarıldığı yıl veya yılın herhangi bir kısmı için 1.000.000-TL (Bir Milyon Türk
Lirası) ile 15.000.000.-TL (On Beş Milyon Türk Lirası) arasında harç ödenir.
Belediye Meclisi, seyyar satıcılık ile ilgili h-arcın miktarını, usul, şekil ve kıstaslarını hazırlayacağı bir tüzükle saptar.
(3)Çıkartılacak izin, İkinci Cetvelde gösterildiği gibidir.
(4)Köy, kasaba ve kentlerden gelen ve tamamen geçici olarak seyyar satıcılık yapan kişiler, Beledi-yeden izin almak ve belediyenin belirleyeceği yerlerde satış yapmak ve yukarıda (2)'nci fıkrada öngörülen harcı ödemekle yükümlüdürler.
Ancak, Belediyenin saptayacağı kapalı veya açık haller dışında satış yapamazlar.
(5)Seyyar satıcılı-k ruhsatı alan kişiler, Belediye halleri içinde ve Belediye halleri sınırlarından üç yüz metre uzaklığa kadar olan alan içinde hiçbir surette satış yapamazlar.
(6)Bu madde kurallarına aykırı olarak seyyar satıcılık yapan bir kiş-inin mallarına el konur ve bu mallar Belediyeye gelir olarak kaydedilir.

85.(1)Her Belediye sınırları içinde yaptığı temizlik hizmetlerine karşılık Belediye Meclisince hazırlanacak tüzükle Dördüncü Cetvel'de belirtilen Temizlik Resmi al-ır. Belediye Meclisi hazırlayacağı bu tüzükle, Temizlik Resminin 6 eşit takside kadar ödenmesini düzenleyebilir.
(2)Beldenin aydınlatılması Belediyeye aittir. Yapılan hizmete karşılık her konut ve işyerinden Belediye Meclisince haz-ırlanacak tüzükle yılda 1.000.000-TL. (Bir Milyon Türk Lirası) ile 20.000.000-TL (Yirmi Milyon Türk Lirası) arasında Aydınlatma Resmi alınır.


(3)Belediye Meclisi alacağı bir kararla, Sosyal Hizmetler Dairesinden sosyal yardım a-ldığını her yıl belge ile kanıtlayan kişileri, (1)'inci fıkrada öngörülen temizlik resminden bağışık tutabilir.

87.(1)(A)Halkın yararlandığıgenel yerlerin herhangi birinde insan sağlığı yönünden zorunlu olan gıda maddeleri hazırl-ayanlar, dağıtanlar veya bu gibi yerlerde hizmet görenler her altı ayda bir sağlık karnelerini alabilmeleri amacıyla kendilerini Belediye doktoruna veya herhangi bir Devlet hastahanesinde muayene ettirirler, sağlık karnelerinin sür-esi, alındığı tarihten başlayarak altı ay için geçerlidir.
(B)Bu gibi yerlerde yanlarında müstahdem çalıştıranlar, her altı ayda bir müstahdemlerini muayene ettirmek ve sağlık karnelerini almak zorundadırlar.
(2)Sağlık -karnesi çıkarmakla yükümlü olanlar Belediyeye her karne için 300.000-TL (Üç Yüz Bin Türk Lirası) ile 3.000.000-TL (Üç Milyon Türk Lirası) arasında bir harç öderler. Belediye Meclisince hazırlanacak bir tüzükle sağlık karnesinin harcı, şeki-l, esas, denetim ve diğer hususları saptanır.

88.(1)Meydan, yol ve sokaklarda, umuma açık eğlence, satış ve işyerleri ile herkesin görebileceği yerlerde asılan, gösterilen ve dağıtılan ilanlarla her ne suret ve vasıta ile olursa olsun -yapılacak ilan ve reklamlardan, Reklamların Teşhiri (Denetim) Yasası kuralları ve Belediye Meclisince hazırlanacak tüzük uyarınca resim alınır. Ancak alınacak resim, 100.000-TL'dan (Yüz Bin Türk Lirasından) az ve 10.000.000-TL'dan (On -Milyon Türk Lirasından) çok olamaz.
(2)İlanlar posta ile dağıtıldığı takdirde, ilan resmi, ilanın postaya verildiği Beldedeki Belediyeye aittir.
(3)Yurt dışından gönderilen ilanların resmi, bunların Devlet sınırları içinde merkezi -şubesi bulunan Belediyeye aittir.
(4)(A)Apartmanlar, dükkanlar, bürolar, ticari veya sınai kuruluşlar ve benzeri iş yerlerinin kapı ve cephelerinde, duvar veya cam üstüne, müessesenin veya ilgili kişilerin adını ve soyadını gös-teren levha asılması zorunludur.
(B)Levhalar, renk, şekil, genişlik ve asılış bakımından Belediyece uygun görüldüğü şekilde düzenlenir. Buna uygun olmayan levhaları Belediye indirmeye yetkilidir.
(C)Levhalardan bu maddenin -(1)'inci fıkrasında belirtilen tüzük uyarınca Belediye resmi alır. Levhaların asılmamış olması, resim alınmasına engel değildir.
(5)Siyasal partiler, sendikalar ve sosyal amaçlı derneklerce, Belediyelerin göstereceği yerlere ası-lacak afiş ve pankartlardan bu maddede öngörülen harç alınmaz.

89.(1)Her Belediye, sınırları içinde bulunan ve aşağıda gösterilen eğlence yerlerinden Meclisce hazırlanacak tüzükle Beşinci Cetvelde belirtilen eğlence izin harçları alını-r. Ayrıca bu harcın nasıl alınacağı, usul ve esasları gibi hususlar da bu tüzükte saptanır.
(2)Bu madde amaçları bakımından:
"Eğlence Yeri":
(A)Her çeşit sinema gösterisi yapılan, sahne oyunları oynanan sinema, tiyatro, opera gibi yer-ler;
(B)Her çeşit at yarışı ve spor gösterisi yapılan hipodrom, stadyum, kapalı spor salonu ve diğer yerleri;
(C)Konser, müzik şöleni, müsamere verilen yerleri;
(Ç)Kabare, bar ve pavyonları;
(D)Varyeteli ve müzikli lokanta ve g-azinoları;
(E)Kulüp ve kulüp şeklinde gazinoları;
(F)Lunapark ve sirkleri;
(G)Festival yerlerini;
(Ğ)Patinaj yerlerini;
(H)Ücretle girilen sergi, teşhir yerleri ve özel jimnastik salonlarını;
(I)Talih ve şans oyunları yerlerini v-e video gösterim yerlerini;
(İ)Dans salonlarını;
(J)Diskotekleri;
(K)Plaj ve açık ve kapalı yüzme havuzlarını, yat, sandal, gemi turlarını;
(L)Bilardo, briç, bezik, maç makinesi ve benzeri oyun yerlerini;
(M)Balo ve sünne-t düğünü yapılan yerleri;
(N)Her ne ad altında olursa olsun yukarıda sayılanlara benzeyen yerleri,
anlatır ve asli iş sahası değişik olsa bile bu gibi yerleri bünyesinde bulunduran yerleri de kapsar.
(3)Biletle veya belli bir ücretle giri-len eğlence yerlerinden Belediye Meclisince hazırlanacak tüzük uyarınca Beşinci Cetvelde öngörülen miktarda eğlence resmi alınır.
(4)Siyasal parti, kulüp, kurum, dernek, birlik, sendika, cemiyet, okul ve buna benzer kuruluşlar tarafından -gösterilen filmler, verilen konser, temsil ve müsamereler, düzenlenen spor gösterileri, festivaller, balo ve benzeri eğlenceler, defileler, bilmeceli eğlenceler, yılda sadece bir defaya mahsus olmak üzere ve Belediyeden izin alınmak kaydıyla,- eğlence resminden bağışık tutulurlar.
Ancak, yurt dışından sanatçıların katılımı ile düzenlenecek gösteriler Eğlence Resminden bağışık tutulmaz.
(5)(A)Bakanlar Kurulunun özel izni ile ruhsatlandırılan her kumarhane yıllık olarak öded-iği "Kumarhane İşletme İzni" ücretine ek olarak; ödediği ücretin %3 (yüzde üç)ünü sınırları içerisinde bulunduğu Belediyeye eğlence izni ve eğlence ücreti olarak öder.



(B)(A) bendi uyarınca eğlence izni ve eğlence ücretini ilgil-i Belediyeye ödemeyen kumarhane sahip, yönetici veya işletmecileri, Vergi Usul Yasası kuralları uyarınca cezalandırılır ve takip edilirler.

90.Belediye sınırları içerisinde video bant kiralama işi ile uğraşanlar, her yıl ilgili Belediyeye vid-eo-band harcı olarak 2.000.000-TL (İki milyon Türk Lirası) harç öderler.

91.(1)Oteller Yasası uyarınca izin almış gerçek veya tüzel kişiler Meclisce hazırlanacak tüzük uyarınca Altıncı Cetvelde belirlenen oranlarda Otel İzin Harcı öderler. Belediy-e Meclisince yapılacak bu tüzükte otel izni ile ilgili usul ve esaslar da saptanır.
(2)Otellerde kalan veya oturan altı yaşından büyük her kişi için gecede, geceleme ücretinin %3 (yüzde üç)'ü oranında Otel Resmi alınır.
(3)Bu madde amaçları -bakımından "Otel", pansiyon, tatil köyü, yatıevi, motel ve hotel apartmanları anlatır.
(4)Otel sahibi veya işletmecisi Belediyelerin talebi halinde otelde yapılan gecelemeler ile ilgili bilgileri Belediyeye bildirmekle yükümlüdürler.

92.(1)-Belediye sınırları içinde veya bu sınırlar dışında olmasına rağmen, o Belediye kuruluşuna ait olan kesimhane veya benzeri tesislerde kesilen her nevi hayvan için Belediye Meclisince hazırlanacak tüzükle belirlenecek olan ve Yedinci Cetvel'de -öngörülen kesim ücreti alınır.
(2)Kesilecek her çeşit hayvan Belediye karantinasında muhafaza edilir
(3)Belediyeye ait kesimhane veya buna benzer her tür hayvan kesim yerlerinden satış yerlerine veya satış yerleri arasında et taşıma hizmeti B-elediyeye aittir ve yaptığı hizmete karşılık Belediye Meclisince hazırlanacak tüzükle Yedinci Cetvel'de öngörülen et taşıma ücreti alınır.


(4)Hayvan kesimi ve et taşıması ile ilgili usul esas, ve diğer hususlar da Belediye Meclisince yapıla-cak tüzükle saptanır.


94.(1)Belediye halinde satılan ve/veya tartılan herşey için satış fiyatı üzerinden %1.5 (Yüzde bir buçuk) ile %4 (Yüzde dört) arasında tartı ücreti alınır.
(2)Belediye sınırları içinde ve halin dışında satılan ve/veya t-artılan herşey için satış fiyatı üzerinden %1.5 (Yüzde bir buçuk) ile %4 (Yüzde dört) arasında tartı ücreti alınır.
Ancak, bir Belediye hududu içerisinde paketlenen veya ambalajlanan ve/veya işlenen herşey, bunların üretiminin yapıldığı -Belediye sınırları içerisinde tartılmamışsa veya üretim Belediye sınırları dışında ise bunlar, paketleme ve/veya ambalajlama ve/veya işlemin yapıldığı yer Belediyesi sınırları içinde satılmış kabul edilir.
(3)Belediye sınırları içerisinde tar-tılan ve/veya satılan tahıl ve harup için yalnızca, satış fiyatının %1.5 (Yüzde bir buçuk) oranında tartı ücreti alınır. Tahıl ve harup için alınacak tartı ücretleri tahıl ve harubu satın alan kuruluş tarafından tahsil edilir ve tahsiline -müteakip bir ay içerisinde ilgili Belediyeye aktarılır.
(4)Belediye sınırları içerisinde çıkarılan kum, çakıl ve taş için satış fiyatının %2 (Yüzde iki)'si oranında kıymet harcı alınır.
(5)Bu madde amaçları bakımından süt, kıymet ve tar-tı ücretinden bağışıktır.

98.(1)(A)Her yerin pazar kurulan günlerinde, panayırlarından, bayram ve festivallerden, meydan artırma ile satış yerleri ve iskele yerlerini işgal eden satıcılardan;
(B)Belediye sınırları içinde, yol, me-ydan, pazar, iskele, köprü ve dereler gibi Belediyeye ait yerlerden ve denizlerden bir kısmının gelip geçme gereksinimini zorlamayacak surette ve geçici olarak herhangi bir işlem için işgal eden ve kullananlardan;
(C)Belediyeye a-it genel yerlerden Belediyece tahsis yapılmak suretiyle kullanımına izin verilenlerden kullanıma izin verilmesine karşılık olarak,
kullanılan yerin her bir metre karesi için saat başına 50.000-TL (Elli Bin Türk Lirası) ile 300.000-TL -(Üç Yüz Bin Türk Lirası) arasında Belediye Meclisince hazırlanacak tüzükle belirlenen harç alınır.
(2)Yaya kaldırımları ile sokaklar ve umuma ait yerler hiçbir nedenle işgal edilemez. Belediye bu gibi yerlerin işgaline izin verdiği takdir-de (1)'inci fıkrada öngörülen tüzük uyarınca harç alır.
(3)İzni olmadan işgal edenlerden alınacak harç bir kat fazlasıyla tahsil edilir. Bu şekilde harç alınması işgalin devamı için verilmiş sayılmaz.
(4)Belediyeler yat barınakları ile ilgili- yer işgal ücretini, Liman Düzenleme Yasasındaki esaslar ve verilecek yetki uyarınca alabilir.

102.Belediye sınırları içinde taşınmaz mal alım ve satımı yapılırken, taşınmaz malin rayiç bedelinin saptanmasında, taşınmaz malın eski değeri ile satış- sırasındaki rayiç değeri arasında meydana gelen fark gözetilir ve bu fark üzerinden ilgili Belediyece %1 (Yüzde Bir) oranında harç alınır. Bu harç satıcı tarafından ödenir ve harcın ilgili Belediyece tahsil edildiğine ilişkin belge sunulmaması halinde, T-apu ve Kadastro Dairesince devir işlemi yapılamaz.
Bu harç, Gelir ve Vergi Dairesince tahsil edilir ve ilgili Belediyeye ödenir.






Birinci Cetvel
(Madde 78)

(1)Devletten, kamu kurum ve kuruluşlardan, tüzel kişi ve ortaklıklardan veya gerçek kişi-lerden maaş veya ücret çekenler bir yıl önceki brüt gelirlerinin %0.2'sini (Binde ikisini) Belediye Meslek Vergisi olarak öderler.
(2)Gelir sağlamak amacıyla kurulan tüzel kişiler, şirketler ve bunlara bağlı şubelerin bir yıl önceki kurumlar vergisi matra-hının %0.2'sini (Binde ikisini) Meslek Vergisi olarak öderler.
Ancak, zarar eden tüzel kişiler veya şirketler ve bunlara bağlı şubeler, 1,000,000-TL (Bir Milyon Türk Lirası) maktu Meslek Vergisi öderler.
(3)Yanında müstahdem çalıştırmayan tek başına ça-lışan esnaf, yanında müstahdem çalıştırılan esnaf, avukat, doktor, mimar, mühendis ve eczacı gibi serbest meslek sahipleri, tüccarlar ve Iş adamları ile ortaklıklar, kollektif ve komandit şirketler bir yıl önceki safi kazançlarının (matrahlarının) %0.2'sin-i (Binde ikisini) Meslek Vergisi olarak öderler.
Ancak, zarar beyan eden ortaklıklar, maktu 1,000,000-TL (Bir Milyon Türk Lirası) Meslek Vergisi öderler.
(4)Gelir ve Vergi Dairesi, (2)'nci fıkradaki kurumlar vergisi mükelleflerinin matrahları ile (3)'ü-ncü fıkradaki mükelleflerin gelir vergisi matrahlarını (safi kazançlarını), Haziran ayı sonuna kadar ilgili Belediyelere bildirmek zorundadırlar.

Üçüncü Cetvel
(Madde 83)
İşyeri Bulundurma Harcı

(1)Her Otel ve özel yurtlar için 3,000,000 TL ile 15,000,0-00TL arası
(2)Her pansiyon veya yatıevi için 1,000,000 TL ile 5,000,000 TL arası
(3) Her tabakhane için 2,000,000 TL ile 6,000,000 TL arası
(4)Deri kurutma ve ambarlamak için kullanılan herhangi bir yer veya bina için 1,200,000 TL ile 2,500,000 TL arası-
(5)Buhar, elektrik veya mekanik bir kuvvet kullanılan veya parlayıcı maddeler kullanılan herhangi bir fabrika için 2,500,000 TL ile 6,000,000 TL arası
(6)Tornoculuk, demircilik, tenekecilik ve kaynakçılık yapılan her atölye ile tamirhaneler için 900,00-0 TL ile 2,500,000 TL arası
(7)Her kuru kahveci ve kahveciler için 900.000 ile 2,500,000 TL arası
(8)Her lokanta için 1,500,000 TL ile 4,000,000 TL arası
(9) Her berber ve kuaför salonu için 900,000 TL ile 2,500,000 TL arası
(10)Her içki içilen yer içi-n (Bar, meyhane, kabare, diskotek ve benzerleri için) 2,000,000 TL ile 6,000,000 TL arası
(11)Pastahane ve hamur işi yapılan herhangi bir yer için 1,000,000 TL ile 3,000,000 TL arası
(12)Her eczane için 900,000 TL ile 2,500,000 TL arası
(13)Ayakkabı ima-l edilen herhangi bir yer için 900.000 TL ile 8.000.000 TL arası
(14)Her matbaa için 900.000 TL ile 2.500.000 TL arası
(15) Kasap ve balık satıcıları için 900.000 TL ile 2.500.000 TL arası
(16)Ekmek fırınları için 900.000 TL ile 2.500.000 TL arası
(17)-Bunların dışında kalan işyerleri için 900.000 TL ile 2.500.000 TL arası

Dördüncü Cetvel
(Madde 85)
Temizlik Resmi

Bir Yıllık süre için aşağıda öngörülen Temizlik Resmi alınır:
(1)Her konut için 1.000.000 TL- ile 15.000.000-TL arası
(2)Her yazıhane içi-n 2.000.000 ile 20.000.000 - TL arası
(3)Her dükkan için 2.000.000-TL ile 25.000.000 TL arası
(4)500 metre kareden küçük her ambar için 2.000.000-TL ile 20.000.000-TL arası
(5)500 metre kareden büyük bir ambar için 6.000.000- TL ile 25.000.000-TL arası
-(6) Yataksız Klinik ve Doktor muayenehanesi için 2.000.000-TL ile 20.000.000-TL arası
(7)Kahvehane, fırın, lokanta, bar, pastahane, veya berber dükkanı olarak kullanılan yer için 3.000.000-TL ile 25.000.000-TL arası
(8)100 yatağa kadar olan otellerden 2-0.000.000-TL ile 120.000.000-TL arası
101-400 yatağa kadar olan otellerden 40.000.000-TL ile 200.000.000-TL arası
401-1000 yatağa kadar olan otellerden 60.000.00-TL ile 300.000.000-TL arası
1001 yatak ve daha yukarısı için 100.000.000-TL ile 500.000.00-0-TL arası
(9)Koğuş, pansiyon,yatıevi veya benzeri herhangi bir yer için 10.000.000-TL ile 80.000.000-TL arası
(10)Her banka ile bankacılık hizmeti gören kooperatifler veya bunların her şubesi ile, litografçılıkta kullanılan her yer için 10.000.000-TL il-e 80.000.000-TL arası.
(11)Her matbaa için 4.000.000-TL ile 30.000.000-TL arası
(12)Yataklı kliniklerden 4.000.000-TL ile 30.000.000-TL arası
(13)Her fabrika, endüstriyel işyeri olarak kullanılan herhangi bir işyeri için 20.000.000-TL ile 80.000.000-TL -arası
(14)Her Devlet Dairesinden 4.000.000-TL ile 40.000.000-TL arası
(15)Yukarıda gösterilmeyen herhangi bir konut veya işyerinden 4.000.000-TL ile 25.000.000-TL arası


Beşinci Cetvel
(Madde 89)

Eğlence İzin Harcı ve Eğlence Resmi

(1)Girişi ücrete b-ağlı eğlence yerleri izin harcı:
(A)Bir yıllık izin için 1.200.000 TL ile 18.000.000 TL arası
(B)Altı aylık izin için 600.000 TL ile 9.000.000 TL arası
(C)Altı aydan kısa süreli izin için 1.500.000TL ile 7.500.000TL arası
(2)Girişi ücrete -bağlı olmayan eğlence yerleri izin harcı:
(A)Bir yıllık izin için 1.000.000 TL ile 15.000.000 TL arası
(B)Altı aylık izin için 500.000 TL ile 6.750.000 TL arası
(C)Altı aydan kısa süreli izin için 300.000 TL ile 4.500.000 TL arası

(3)(A)Gi-rişi ücrete bağlı eğlence yerlerinden eğlence yerine giriş için yapılan ödemeler üzerinden %10 oranında eğlence resmi alınır. Bu oran diskotekler için %20 olarak uygulanır.
(B)Girişi ücrete bağlı olmayan eğlence yerlerinden aşağıdaki yöntemle-rden birine uygun olarak eğlence resmi alınır.
(a)Eğlence yerinde kullanılan fatura, makbuz veya benzeri belgelerin gayri safi miktarının %10'una eşit miktar.
(b)(i)Günlük eğlence resmi olarak 40,000 TL ile 600.000 TL arası
(ii)H-aftalık eğlence resmi olarak 250.000 TL ile 3.600.000 TL arası
(iii)Aylık eğlence resmi olarak 1.000.000 TL ile 15.000.000 TL arası

Altıncı Cetvel
(Madde 91)
Otel İşletme İzin Harcı

Her yıl veya yılın bir kısmı için:

(1)Beş, dört ve ü-ç yıldızlı otellerden 1.400.000 TL ile 30.000.000 TL arası
(2)İki ve bir yıldızlı otellerden 1.000.000 ile 21.000.000 TL arası


Yedinci Cetvel
(Madde 92)

Hayvan Kesim, Et Taşıma ve Ağıl Ücretleri

(1)Hayvan kesim ücretleri:
(A) Büyükbaş hayvanların -her bir adedi için 500.000 TL ile 5.000.000 TL arası
(B)Küçükbaş hayvanların her bir adedi için 10.000 TL ile 200.000 TL arası
(C)Kümes hayvanlarının her bir adedi için 2.000 TL ile 20.000 TL arası

(2)Et taşıma ücretleri:
(A)Büyükbaş hayvanl-arın her birinden 200.000 TL ile 2.000.000 TL arası
(B)Küçükbaş hayvanların her birinden 40.000 TL ile 400.000 TL arası

IV. İLGİLİ ANAYASA MADDELERİ:
Madde 1.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti, demokrasi, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü i-lkelerine dayanan laik bir Cumhuriyettir.


Madde 3.
(1) Egemenlik, kayıtsız şartsız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşlarından oluşan halkındır.
(2) Halk egemenliğini, Anayasanın koyduğu ilkeler çerçevesinde, yetkili organları eliyle kulla-nır.
(3) Halkın hiçbir zümresi, kesimi ve kişisi, egemenliği kendine mal edemez.
(4) Hiçbir organ, makam veya merci, kaynağını bu Anayasadan almayan bir yetki kullanamaz.

Madde 5.
Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu ta-rafından Anayasa ve yasalara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.

Madde 7.
(1)Yasalar Anayasaya aykırı olamaz.
(2)Anayasa kuralları, yasama, yürütme ve yargı organlarını, Devlet yönetimi makamlarını ve kişileri bağlayan temel hukuk kur-allarıdır.

Madde 8.
(1)Herkes, hiçbir ayırım gözetilmeksizin, Anayasa ve yasa önünde eşittir. Hiçbir kişi, aile, zümre veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz.
(2)Devlet organları ve yönetim makamları, bütün işlemlerinde yasa önünde eşitlik ilkesine- uygun olarak hareket etmek ve ayrıcalık yapmamak zorundadırlar.
(3)............
Madde 10.
(1)Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahiptir.
(2)Devlet, kişinin temel hak ve özgürlükler-ini, kişi huzuru, sosyal adalet ve hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmayacak biçimde sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal bütün engelleri kaldırır; insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli koşulları hazırlar.
(3)Devletin yasa-ma, yürütme ve yargı organları, kendi yetki sınırları içinde, bu Kısım kurallarının tam olarak uygulanmasını sağlamakla yükümlüdürler.

Madde 36.
(1)Her yurttaş, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, kamu yararı amacıyla ve yasa- ile sınırlanabilir.
(2).........
(3).........
(4).........
(5).........

Madde 48.
(1)Her yurttaş dilediği alanda çalışma özgürlüğüne sahiptir. Özel girişimler kurmak serbesttir. Yasa, bu özgürlüğü, kamu yararı amacıyla sınırlayabilir.-
(2)Devlet, özel girişimlerin, ulusal ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak önlemleri alır.

Madde 75.
(1)Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, -vergi ödemekle yükümlüdür.
(2)Vergi, resim ve harçlar ve benzeri mali yükümler ancak yasa ile konulur.
(3)Yasanın belli ettiği yukarı ve aşağı hadler içinde kalmak, ölçü ve ilkelere uygun olmak koşuluyla, vergi, resim ve harçların bağışıklık -ve istisnalarıyla oran ve hadlerine ilişkin kurallarda değişiklik yapmaya Bakanlar Kurulu yetkili kılınabilir.
(4)..........


V. İNCELEME:
Konu, ileri sürülen görüş ve iddialar, ilgili Yasa ve Anayasa metinleri ışığında, incelenip gereği düşünüldü-:

Yasanın 78. maddesine ilişkin yakınma vergi mükellefinin mali gücünün dikkate alınmadığı noktasında toplanmaktadır. Bu madde ile kişilere, meslek vergisi yükletilmekte ve vergi mükelleflerinin ödeyeceği miktar da bu madde altında yapılan Birinci Cetve-lde gösterilmek-tedir. Cetvel altında olan mükelleflerin ödemeleri gereken vergi miktarını bizzat Yasa saptamıştır. Örneğin Devletten maaş çeken bir kişiye tarhedilen meslek vergisi o kişinin, yıllık brüt gelirinin %0.2 (binde iki)'sidir. Her mükellef b-rüt gelirinin %0.2 oranında vergi ödemesinin öngörülmesi onun mali gücünün dikkate alındığını göstermektedir. Cetvelde meslek vergisi tarhedilirken yasa uygulayıcısının herhangi bir keyfi eylemi sözkonusu değildir, çünkü vergi oranı bizzat Yasa ile sapt-anmıştır. Ayrıca hatırda tutulması gereken şu husus vardır; Meslek vergisi bir gelir vergisi türü değildir. Dolayısıyle yükümlünün geliri ile meslek vergisi arasında bir ilişki kurulması hatalı olur. Kişilerin meslek vergisi ödemelerinde dikkate alınan -tek kriter, 78. madde ve 1. Cetvel hükümleri uyarınca bir meslek sahibi olup olmadığıdır. Söylenenler ışığında Yasanın 78. maddesinin Anayasaya aykırı bir yönü bulunmamaktadır.

Dava konusu 81. madde Belediye sınırları içinde kar gütmek amacıyle bir iş, -meslek, ticaret veya zanaatla uğraşmak isteyenlerin ilgili Belediyeden izin almalarını ve böyle bir izin için de, bir defaya mahsus olmak üzere, 500.000TL harç ödemelerini öngörür. Bu maddede öngörülen harç miktarı sabit olup Anayasanın 75. maddesinde ö-ngörülen "yukarı ve aşağı hadler" veya "ölçü ve ilkeler" ile bir ilgisi yoktur. Bu durumda 81. maddenin Anayasanın 75. maddesine veya Anayasanın herhangi bir maddesine aykırılığı görülmemiştir.

Yasanın 82. maddesi Belediye sınırları içinde herhangi bir -kişinin aynı maddede serdedilen yer veya binaları açabilmek için izin almasını ve böyle bir izin için ise, bir defaya mahsus olmak üzere, 2.000.000TL sabit harç ödemesini öngörmektedir. Yukarıda 81. madde için söylenenler bu madde için de aynen geçerlidir-.

Yasanın 83. maddesi Belediye sınırları içinde bulunan işyerlerinden her yıl işyeri bulundurma harcı alınmasını düzenlemektedir. Alınacak harç ise Yasanın 3. cetvelinde gösterilmiştir. Bu madde ve Cetvel ile ilgili olarak davacının esas iki yakınması -vardır. Birincisi bu madde altında çıkarılması öngörülen tüzüğün Bakanlar Kurulunca değil de Belediye Meclisince hazırlanmasının öngörüldüğü ikincisi ise Cetvelde belirlenen harçların aşağı ve yukarı hadleri bulunmakla birlikte, bu hadlerin hangisinden ba-şlanacağına dair "ölçü ve ilkeler"in vazedilmediğidir.

Anayasanın 75. maddesinin 2. fıkrası vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin ancak yasa ile konulabileceğini düzenlemektedir. Aynı maddenin 3. fıkrası ise böyle bir düzenleme yapıldıktan -sonra yine Yasanın belli edeceği yukarı ve aşağı hadler içinde kalmak ölçü ve ilkelere uygun olmak koşuluyla oran veya hadlerde değişikliğin yapılmasında Bakanlar Kurulunu yetkili kılmıştır. Bundan da tüzüklerin Bakanlar Kurulunca çıkarılmasının öngörüldü-ğü açıktır. Yasanın 83. maddesi tüzüklerin Belediye Meclisince hazırlanmasını düzenlemektedir. Anayasanın 75. maddesinde oran ve hadlerde gerekli değişikliklerin yapılmasına cevaz verecek tüzüklerin bizzat Bakanlar Kurulu tarafından hazırlan-masını emred-en herhangi bir kural yoktur. Anayasanın 75. maddesi bu tür tüzüklerin Bakanlar Kurulunun onayından geçtikten sonra yine Bakanlar Kurulunca yayınlanması gerektiği anlamında yorumlanmalıdır. Burada üzerinde durulacak esas husus tüzüklerin kimin tarafından- hazırlanacağı olmayıp, bu tüzüklerin Bakanlar Kurulunun denetiminden ve onayından sonra yine Bakanlar Kurulu tarafından yayınlanıp yayınlanmayacağıdır.

Yasanın 133. maddesi Yasanın öngördüğü tüzüklerin ilgili Belediye Meclisince hazırlanmasını, bunların- Bakanlıkça denetlenmesini ve Bakanlar Kurulunca onaylanıp Resmi Gazetede yayınlanmasını öngörmektedir. Görülüyor ki tüzüklerin üzerinde nihai söz Bakanlar Kurulunundur. Durum bu merkezde olduğuna göre tüzüklerin ilgili Belediye Meclisince sadece hazırla-nmalarına cevaz verilmesi Yasanın ilgili maddelerini Anayasanın 75. maddesine aykırı kılmaz.

Yasaya ekli 3. Cetvel işyeri sahiplerinin ne kadar işyeri bulundurma harcı ödeyeceklerini düzenlemektedir. Cetvelin tetkikinden de görülebileceği gibi işyeri b-ulundurma harçlarının asgari ve azami hadleri vardır. Harçların hangi miktardan başlayacağına dair açık bir hüküm yoktur. Cetvelin düzenlenme şekli ve kullanılan ibare pek tatminkar olmamakla birlikte bir yasa veya
kuralının Anayasaya uygun bir şekilde y-apıldığı karinesinden ve bir yasa ve kuralının mümkün olduğu takdirde Anayasaya uygun olarak yorumlanması gerektiğinden hareketle, (Gör. A.M. 14/89 D.11/90 s.14) Yasa ve Cetvellerde yer alan aşağı ve yukarı hadlerde aşağı haddin başlangıç olarak alınması g-erektiği doğrultusunda bir yorum yapmak ve bu şekilde okumak mümkündür. Aşağı hadler başlangıç olarak alındığında -ki böyle olması ve okunması gerekir- bunun Anayasanın 75.(3) maddesine herhangi bir aykırılığı olamaz.

Yasanın 134. maddesi, müteakip yıll-arda, harçlar için yapılacak yeni saptamalarda Bakanlar Kurulunca dikkate alınacak ilke ve ölçülerin neler olacağını içermektedir. Yukarıda söylenenler dikkate alındığında işyeri harçları için aşağı ve yukarı hadler ve ileride yapılacak değişikliklerde göz-önünde bulundurulması gerekli ölçü ve ilkeler de var olduğuna göre Yasanın Anayasanın 75. maddesi ile uyum içinde olduğu sonucuna varılması kaçınılmaz olur. Gerek aşağı ve yukarı hadler ve gerekse ölçü ve ilkeler Yasa ile belirlendiğine göre, Yasanın 83. -maddesi ile onun altında çıkarılan 3. Cetvelin Anayasanın 75. maddesine veya herhangi bir maddesine herhangi bir aykırılığı da yoktur.

Yukarıda 83. madde için söylenenler Yasanın 84. ve 85. maddeleri ile 85. maddeye işlerlik kazandıran ve Yasaya 4. Cetve-l olarak eklenen Cetvelin, 87, 88, 89 maddeleri ve 89. maddeye işlerlik kazandıran ve Yasaya
5. Cetvel olarak eklenen Cetvel için de aynen geçerlidir.

Yasanın 90. maddesi Belediye sınırları içerisinde video bant kiralama işi ile uğraşanlardan yılda 2.00-0.000TL harç alınmasını öngörmektedir. Davacı bu maddenin, video bant kiralama işi ile uğraşanlar ve uğraşmayanlar arasında haksız bir ayırım yapıldığı için eşitlik ilkesine aykırı olduğunu savundu. Bu madde ile ödenmesi öngörülen harç sabit olup video -bant kiralayanlar arasında bir ayırım yapmamaktadır. Yasa koyucunun her tür esnafı aynı tutmadığı Yasa ve Cetvellerin tetkikinden de görülecektir. Davacının haksız ayırım iddiası kabul edilecek olursa, aynı görüş ve iddianın her tür zanaatkar için de geç-erli olması gerekir. Herşeyden önce video bant kiralayanlar ile bu işle iştigal etmeyenlerin konumları aynı değildir. Hal böyle olunca da eşitlik ilkesinin ihlal edildiği söylenemez.

Yasanın 91. maddesi otel işletme izin ve resimleri ile ilgilidir. -Bu maddede otel resminin geceleme ücretini %3 oranında saptamış bulunmaktadır. Davacı bu resmin turizmi baltalayacağını ve konaklamanın azalacağını öne sürdü. Sabit olan bu oran otel işletmecisine yükletil-memektedir. Saniyen sözkonusu resmin konmasıyle- turizm sektörünün olumsuz yönde etkilenmesi -şayet etkilenecekse- keyfiyeti, kendi başına, Anayasaya bir aykırılık teşkil etmez.

Yasanın 94. maddesi kıymet ve tartı ücretlerini düzenlemektedir. Bu maddeye göre Belediye halinde satılan veya tartılan vey-a satış veya tartı işlemi Belediye sınırları içinde ancak halin dışında gerçekleşmesi halinde %1.5 ile %4 arasında tartı ücreti, tartılan veya satılan tahıl veya harup olması halinde tartı ücreti satış fiyatı üzerinden %1.5, Belediye sınırları içinde çıkar-ılan kum, çakıl ve taş için ise satış fiyatının %2 oranında tartı ve kıymet ücreti alınmasını öngörür. Aşağı ve yukarı hadler ve sabit ücret veya kıymet için yukarıda 81, 83 ve ilgili Cetveller için söylenenler bu madde için de geçerlidir. Bu nedenle Anay-asaya herhangi bir aykırılığı yoktur.

Yasanın 98. maddesi pazar kurulan günlerde, panayır ve sair günler dolayısıyle satış yerleri işgal edenlerden ve benzeri konumlarda olan kişilerden 50.000TL ile 300.000TL arasında harç alınmasını öngören bu maddenin - yukarıda 81, 83 ve diğer madde ve cetveller için aşağı ve yukarı hadlerle ve tüzüklerle ölçü ve ilkelerle ilgili olarak söylenenler bu madde için de geçerli olup 98. maddenin Anayasaya herhangi bir aykırılığı yoktur.

Yasanın 102. maddesi taşınmaz mal al-ım ve satımı yapılırken bu gibi taşınmaz malın eski değer ile satış sırasındaki rayiç değeri arasında meydana gelen farkın %1'inin harç olarak alınmasını öngörür. Maddenin iyice tetkik edilmesi ile belli bir taşınmaz malın önceden satın alınıp daha sonra -tekrar satılması halinde, ortada eski ve yeni değerler sözkonusu olduğu için bu farkın %1'in harç olarak alınabileceği söylenebilir. Ancak bir taşınmaz malın önceden satışı olmamışsa örneğin miras yoluyla intikal etmişse, bu gibi malın hangi ölçüler dikka-te alınarak "eski değeri" saptanacaktır? Bunun saptanması olanaksız olduğuna göre yasa koyucu bu madde ile sadece iki defa alım satıma konu edilen taşınmaz malların "rayiç" bedelinden mi harç alınmasını öngörmüştür? Maddenin düzenleniş şeklinden taşınmaz- mal sahibi olan bir kısım vatandaşlardan harç alınırken, bir kısımından alınamayacağına ve ortada bunun böyle olmasında haklı bir neden de görülemediğine göre, bu maddenin, şimdiki düzenleniş şekliyle, Anayasanın eşitliği öngören 8. maddesine aykırılığı a-çıktır ve iptal edilmesi gerekir. Bu maddenin ve daha önce konu edilen bazı madde ve Cetvellerde yer alan kimi madde veya konuların davacının "varlık ve görevlerini" ilgilendirip ilgilendirmediği konusu üzerinde, özellikle Başsavcılık tarafından bir itira-z gelmediği ve bu hususun ayrıca Mahkemede konu edilmediği cihetle, bu kararda üzerinde durulmamıştır.

Son olarak davacı, bir kişiden muhtelif isimler, altında resim veya harç talep edilirken, o gibi kişiye altından kalkamayacağı mali yükümlülük getirild-iğinden yakınmıştır. Resim ve harçların kişinin mali durumuna göre saptanmadığı ilkesi öğretide kabul edilmektedir. Ne var ki resim ve harçların bütün makul ölçüleri aşar bir düzeyde olması ve Anayasanın kişiye bahşettiği sair haklara ciddi bir tecavüzde- bulunması veya onları tehdit etmesi halinde elbette ki Mahkememizin ilgili mevzuatı denetleme görevinde ihmal göstereceğini düşünmek hatalı olur. Önümüzdeki davada Yasa ile öngörülen resim ve harçların kişiyi mahvedici nitelikte olduğunu söylemeye olanak- yoktur.

SONUÇ:

Sonuç olarak 51/95 sayılı Belediyeler Yasasının 78. maddesinin ve bu madde altında yapılan 1. Cetvelin, 81. 82 ve 83. maddelerinin ve 83. madde altında yapılan 3. cetvelin, 84. ve 85. maddelerinin ve 85. madde altında yapılan 4. cetvelin- 87., ve 89. maddelerin, ve 89. madde altında yapılan 5. cetvelin 90. ile 91. maddelerinin ve 91. madde altında yapılan 6. cetvelin, 92. maddesi ile bu madde altında yapılan 7. cetvelin, 94. ve 98. maddelerinin KKTC Anayasasının Başlangıç kısmına ve 1,3,5,-7,8(1), (2), (10), 36(1), 48, 75(1), (2) ve 75(3) maddelerine aykırı olmadığına ancak Yasanın 102. maddesinin şimdiki düzenleniş şekliyle Anayasanın 8. maddesine aykırı olduğuna ve bu maddenin iptal edilmesine oybirliği ile, karar verildi.



(Salih S. Day-ıoğlu) (Taner Erginel)
Başkan Yargıç



(Metin A. Hakkı) (Nevvar Nolan) (Mustafa Özkök)
YargıçYargıçYargıç



18/1/1996



25






Full & Egal Universal Law Academy