Alcon Laboratuvarları Tic. A.Ş.'nin hakim durumunu kötüye kullanarak Opak Lens San. ve Tic. A.Ş. ile Harbi Optik Turizm Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin piyasadaki faaliyetlerini zorlaştırdığı iddiası - Karar Sayı 19-22/333-150
Karar Dilini Çevir:
Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 19-22/333-150
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Alcon Laboratuvarları Tic. A.Ş.'nin hakim durumunu kötüye kullanarak Opak Lens San. ve Tic. A.Ş. ile Harbi Optik Turizm Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin piyasadaki faaliyetlerini zorlaştırdığı iddiası
Karar Tarihi: 20.06.2019



Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2018-3-86 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 19-22/333-150
Karar Tarihi : 20.06.2019
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Adem BİRCAN, Mehmet AYAN,
Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: Didem ULUÇ SÜDEMEN, Ebrar KOCAMAN, İbrahim ŞAHİN,
Osman Can AYDOĞDU
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Opak Lens San. ve Tic. A.Ş.
- Harbi Optik Turizm Tic. ve San. Ltd. Şti.
Temsilcileri: Av. Suat ŞİMŞEK
19 Mayıs Mah. İnönü Cd. Sümer Sk. No:5/A Sümko Sit. M7
B Blok D:36 Kozyatağı/Kadıköy/İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Alcon Laboratuvarları Tic. A.Ş.
Temsilcileri: Av. Turgan GÜRMEN, Av. Elif KILIÇÇIOĞLU,
Av. Özgün Yalın TORUN
Akat Mah. Meydan Cd. Meydan Apt. No: 6/9 Beşiktaş/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Alcon Laboratuvarları Tic. A.Ş.'nin hakim durumunu kötüye
kullanarak Opak Lens San. ve Tic. A.Ş. ile Harbi Optik Turizm Tic. ve San. Ltd.
Şti.’nin piyasadaki faaliyetlerini zorlaştırdığı iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 12.11.2018 tarih, 8159
sayı ve 14.11.2018 tarih, 8243 sayı ile intikal eden başvurularda özetle;
- Opak Lens San. ve Tic. A.Ş.’nin (OPAK) 2004 yılında Erol HARBİ ve Turgay
COŞKUN ortaklığında kurulduğu, merkezi İstanbul olmak üzere optik sektöründe
dağıtıcı konumunda Türkiye genelinde faaliyet gösterdiği, Erol HARBİ yönetiminde
bulunan Harbi Optik Turizm Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin (HARBİ OPTİK) ise nihai
tüketiciye İstanbul’da bulunan üç optik mağazası ile ürün temin ettiği,
- OPAK’ın yapılan yıllık anlaşmalar ile Alcon Laboratuvarları Tic. A.Ş. (ALCON),
Bausch & Lomb, Johnson & Johnson, Cooper Vision, Elegance ve Zeiss gibi kontak
lens markalarının Türkiye’deki en büyük hacimli alıcısı konumunda olduğu,
- ALCON’nun bağlı olduğu grubun ürettiği ALCON markalı kontak lens ve solüsyonları
ithal eden bir şirket olduğu, ALCON’un söz konusu ürünlerinin yaklaşık olarak (…..)
OPAK tarafından alındığı dolayısıyla ALCON’un (…..) OPAK olduğu,
- 2018 yılında OPAK’ın ALCON’dan mal alımlarını, hakkında piyasada süre gelen
olumsuz söylentilere karşı ALCON’un kamuoyunu aydınlatmadığı ve sistematik
olarak OPAK’a yönelik gösterdiği olumsuz tavır nedeniyle azalttığı,
- ALCON’un 30.10.2018 tarihinde Beşiktaş 16. Noterliği’nden OPAK ve HARBİ
OPTİK’e keşide ettiği ihtarname ile her iki ticari ilişkiye son verdiği, gerekçe olarak
ise OPAK ve HARBİ OPTİK’in ALCON’dan son iki aydır mal alımını durdurma
19-22/333-150
2/12

noktasına gelmesinin, ALCON ile olan ticari ilişkiyi sonlandırma sinyallerini
vermesinin ve bu durumu sahibi oldukları internet sitesi aracılığıyla yayımlamasının
gösterildiği,
- ALCON’un ilgili pazarda hakim durumda bulunduğu, sözleşme yapmayı reddettiği ve
sektördeki diğer teşebbüslere herhangi bir yaptırımı bulunmazken OPAK ve HARBİ
OPTİK’e haklı gerekçesi olmadan yaptırımda bulunarak 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 6. maddesinin (b) bendinde
yasaklanan ayrımcılık davranışında bulunduğu ve sonuç olarak hakim durumunu
kötüye kullandığı
iddia edilmiştir. Bu çerçevede;
- 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesi gereğince, rekabetin tesisi ve ihlalden önceki
durumun korunması için yerine getirilmesi gereken davranışları kapsayan bir karar
verilmesi,
- 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin dördüncü fıkrası gereğince, ihlalden önceki
durumu koruyucu nitelikte geçici tedbir alınması,
- 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesi gereğince, ALCON ve diğer tespit edilen gerçek
ve tüzel kişilerin idari para cezası ile cezalandırılması,
- 4054 sayılı Kanun’un 57. ve 58. maddeleri gereğince, uğranılan zararın ALCON
tarafından tazmin edilmesi
talebinde bulunulmuştur.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 12.11.2018 tarih, 8159 sayı ve 14.11.2018
tarih, 8243 sayı ile intikal eden başvurular Rekabet Kurulunun (Kurul) 13.12.2018 tarihli
toplantısında görüşülmüş, 18-47/743-M sayı ile dosya konusu iddialara yönelik olarak
önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) İlgili karar uyarınca düzenlenen 07.06.2019 tarih ve 2018-3-86/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(5) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle;
- ALCON’nun OPAK aleyhine ayrımcılık yapmak ve sözleşme yapmayı reddetmek
suretiyle OPAK’ın pazardaki faaliyetlerini zorlaştırdığı yönünde herhangi bir bulgu
veya belgeye ulaşılamaması sebebiyle, 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
ALCON hakkında soruşturma açılmasına yer olmadığı,
- Bu bağlamda, 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesi kapsamında herhangi bir işlem tesis
edilmesine ihtiyaç bulunmadığı,
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(6) Dosya kapsamında, 07.05.2019 tarihinde ALCON’da yerinde inceleme yapılmış ve
teşebbüsten başvuruya konu hususlar hakkında bilgi talep edilmiştir. Ayrıca OPAK’ın
rakibi konumunda bulunan bazı ecza depolarından, Opak Optik San. ve Tic. A.Ş.1
(OPAK OPTİK), Lens Medikal Optik Ürünleri ve Sağlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. (LENS
MEDİKAL), Zümrüt Lens Sağlık Hizmetleri ve Optik Ürünleri Dış Tic. Ltd. Şti.’den
(ZÜMRÜT LENS) bilgi talebinde bulunulmuştur.

1 OPAK OPTİK, OPAK’tan farklı bir teşebbüs olup; aralarında isim benzerliği olmakla birlikte, herhangi bir
bağ bulunmamaktadır.
19-22/333-150
3/12


I.1.Taraflar
I.1.1. Hakkında Önaraştırma Yürütülen: Alcon Laboratuvarları Tic. A.Ş. (ALCON)
(7) Başvuru esas olarak şeffaf numaralı kontak lensler ile numaralı ve numarasız renkli
kontak lensleri ihtiva eden ALCON ürünlerine yöneliktir.
(8) Herhangi bir iştiraki bulunmayan ALCON, göz sağlığı bölümü altında kontak lens ve
kontak lens bakım ürünlerinin ithalatı, tanıtımı ve toptan satışı ile bireysel ve zincir
optiklere yönelik tekli ya da toplu satışını yapmaktadır. Söz konusu ürünler (plano
lensler -renkli ve numarasız- hariç) Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası
(TİTUBB)'na kaydedilmektedir. ALCON'un müşterileri; lens depoları, ecza depoları2,
zincir optikler ve bağımsız optiklerdir.
(9) 07.05.2019 tarihinde ALCON’da yapılan yerinde incelemenin akabinde gerçekleştirilen
görüşmede teşebbüs vekili Av. (…..) ve İş Birim Direktörü (…..) tarafından ALCON’un
yönetim yapısı, faaliyet alanları ve sahibi olduğu markalar ile ilgili olarak;
- ALCON’un 31.01.2019 tarihine kadar Novartis Grubu bünyesinde faaliyet gösterdiği,
anılan tarih itibarıyla Alcon Inc. adlı ayrı bir bünyede yer aldığı,
- ALCON’un Türkiye’de üretiminin bulunmadığı, ürünlerin genellikle merkez deponun
bulunduğu Almanya’dan ithal edildiği, ürünlerin Türkiye’ye ulaşmasının ardından Ekol
Lojistik firması ile depo ve sevkiyat işlemleri için çalışıldığı, ürünlerin optisyenlik
müesseseleri ve kontak lens dağıtıcılarına satışının gerçekleştirildiği,
- ALCON’un iki temel iş grubunun bulunduğu, bunlardan birisinin göz cerrahisi
diğerinin ise kontak lens, kontak lens bakım ürünleri ve kuru göz ürünleri (systein vb.)
olduğu,
- ALCON’un gözde kırma kusurunu düzelten aylık ve günlük olarak satılan ürünlerin
aylık olanlarında “Air Optix” markasıyla, günlük olanlarında “Dailies” markasıyla
faaliyetini yürüttüğü,
- Renkli lenslerde numaralı ve numarasız ürünlerle, aylık renkli lenslerde “Freshlook”
ile “Air Optix Colors” markalarının bulunduğu,
- Aylık ürünleri temizlemede kullanılan Aosept, Opti-Free Express ve Opti-Free
Puremoist gibi markaların portföyünde yer aldığı
hususları ifade edilmiştir.
I.1.2. Opak Lens San. ve Tic. A.Ş. (OPAK) ve Harbi Optik Turizm Tic. ve San. Ltd.
Şti. (HARBİ OPTİK)
(10) OPAK, 1980’li yıllardan itibaren optik sektöründe faaliyette olan Erol HARBİ ve Turgay
COŞKUN ortaklığında 2004 yılında kontak lens deposu olarak kurulmuştur. OPAK,
merkez ofisi İstanbul-Kavacık'ta olmak üzere (…..) ayrı ilde toplam (…..) depo ile
Türkiye genelinde hizmet vermektedir. OPAK tarafından, Bausch & Lomb, Johnson &
Johnson, Cooper Vision, Elegance ve Zeiss gibi markaların Türkiye'deki (…..) alıcısı
konumunda olduğunun ifade edildiği dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
(11) HARBİ OPTİK faaliyetlerine Kazım HARBİ tarafından açılan ilk mağaza ile 1935 yılında
başlamış olup, günümüzde ise faaliyetlerini Erol HARBİ’nin yönetiminde

2 Ecza depolarına lens solüsyonları satışının bulunduğu bildirilmiştir.
19-22/333-150
4/12

sürdürmektedir. HARBİ OPTİK İstanbul’da bulunan üç mağaza ile doğrudan nihai
tüketiciye ürün sağlamaktadır.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. Sektör Hakkında Bilgi3
(12) Kontak lensler (renkli kontak lensler de dâhil olmak üzere) Türkiye’de sadece göz
doktoru muayenesi ile verilen doktor reçetesiyle ve yalnızca perakendeci optisyenlik
müesseseleri (optikler/gözlükçüler) tarafından son kullanıcıya satılabilen, gözde kırma
kusurunu düzeltmeyi amaçlayan (plano/numarasız renkli kontak lensler hariç) tıbbi
cihaz kapsamında ürünlerdir. Kontak lensler düzelttikleri kırma kusuruna, muhtemel
değişim süresine ve kozmetik kullanım amacının bulunup bulunmamasına göre
sınıflandırılabilmektedir. Bu özelliklerin birbirleri içinde farklı kombinasyonları mevcuttur.
(13) Kontak lensler, düzelttikleri kırma kusuruna göre esasen aşağıdaki şekilde
sınıflandırılmaktadır:
Sferik Lensler: Gözdeki kırma kusuru sonucu ortaya çıkan yakını iyi görememe
(hipermetrop) veya uzağı iyi görememe (miyop) olgularının düzeltilmesi amacıyla
kullanılmaktadır.
Torik Lensler: Görüntünün gözde bir noktaya odaklanamaması sonucu ortaya çıkan
görme bozukluğunu (astigmat) düzeltmek amacıyla kullanılmaktadır.
Multifokal / Progresif Lensler: Yaşa bağlı gelişen yakın görüntülere odaklanamama
sonucu ortaya çıkan yakını görme bozukluğunu (prespiyobi) düzeltmek için
kullanılmaktadır.
Plano Lensler: Kırma kusuru düzeltmesi yapmayan, kozmetik veya terapötik/bandaj
amaçlı kullanılan lenslerdir.
(14) Kontak lensler, muhtemel değişim süresine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilmektedir:
- Günlük kullanılan aylık değiştirilen/kullanılıp atılan kontak lensler
- Günlük kullanılan iki haftalık değiştirilen/kullanılıp atılan kontak lensler
- Günlük kullanılıp atılan kontak lensler
- Yukarıdaki süreler haricinde kullanılıp atılan kontak lensler.
(15) Kontak lensler, kozmetik kullanım amacının bulunup bulunmamasına göre aşağıdaki
şekilde sınıflandırılabilmektedir:
 Kozmetik amacı olmayan kontak lensler: Şeffaf lensler, sıklıkla bir veya birden
fazla kırma kusurunun birlikte olduğu durumlarda veya terapötik amaçlı ve/veya
bandaj lens olarak kullanılan kontak lenslerdir.
 Kozmetik amacı olan kontak lensler: Kozmetik amaçlı ve/veya bir görme
bozukluğu ile birlikte kozmetik ihtiyaca cevap veren renkli kontak lenslerdir.
(16) Türkiye kontak lens sektöründe Tıbbi Cihaz Satış Reklam ve Tanıtım Yönetmeliğine
göre satış merkezi olan dört uluslararası üretici/ithalatçı firma (ALCON, Johnson &
Johnson Sıhhi Malzeme San. ve Tic. Ltd. Şti. (Johnson & Johnson), Bausch & Lomb
Sağlık ve Optik Ürünleri Tic. A.Ş. (Bausch & Lomb) ve CooperVision Turkey Kontakt
Lens Tic. Ltd. Şti. (Cooper Vision)) mevcuttur. Bu firmaların yanında küçük ölçekli
distribütör veya yerli firmalar da (Zepa Lens, Elegance Lens vb.) mevcuttur.

3 ALCON’dan gelen bilgiler ve Kurulun 16.02.2017 tarih ve 17-07/72-31 sayılı Kararı.
19-22/333-150
5/12

(17) Türkiye kontak lens pazarında yaklaşık 900.000 nihai kullanıcının bulunduğu tahmin
edilmektedir. Türkiye kontak lens pazarının büyüklüğü EUROMCONTACT 2018 Q4
MAT verileri ve ilgili pazarda faaliyet gösteren üretici teşebbüsler ve depolardan elde
edilen bilgilere göre yaklaşık 200 milyon TL’dir4. Pazarda en çok satışı gerçekleştirilen
lensler, 2018 yılı için ciro bazında %74’lük pay ile aylık kullanılıp atılan şeffaf lenslerdir.
Günlük değişimli kullan at lensler %17, kozmetik kontak lensler ise %9’luk paya sahiptir.
Türkiye’de kontak lens pazarında faaliyet gösteren önemli oyuncuların ciro bazında
tahmini pazar paylarına aşağıda yer verilmektedir.
Tablo 1- 2016-2018 Dönemi Kontak Lens Pazarında Başlıca Teşebbüslerin Pazar Payları5 (%)
Teşebbüsler 2016 2017 2018
ALCON (…..) (…..) (…..)
Johnson & Johnson (…..) (…..) (…..)
Bausch & Lomb (…..) (…..) (…..)
Cooper Vision (…..) (…..) (…..)
Cihan Medikal San. ve Tic. A.Ş.6 (CİHAN MEDİKAL) (…..) (…..) (…..)
DİĞER (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerce Gönderilen Bilgiler Üzerinden Raportörlerin Hesaplamaları
(18) Tablodan; pazarda yer alan oyuncuların pazar paylarının seneler itibarıyla farklılık
gösterebildiği, bunun ALCON dahil olmak üzere ilgili pazarda yer alan aktörler üzerinde
rekabetçi baskı oluşturduğu değerlendirilmektedir.
(19) Söz konusu pazar yapısı incelendiğinde, farklı teşebbüslerin özellikle ithalat yoluyla
pazara girdiği görülmektedir. Bunların en önemlilerinden biri de, şikayetçi OPAK ile aynı
ekonomik bütünlük içinde olan CİHAN MEDİKAL’dir. Şikayetçi OPAK satışlarının son
dönemde önemli bir bölümünü CİHAN MEDİKAL’in Elegance markalı lens satışlarından
elde etmektedir. Pazarda yer alan irili ufaklı diğer ithal lens markalarının varlığı ile birlikte
ele alındığında, pazarın gerçek büyüklüğünün daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.
Bu bağlamda, pazarın genel olarak yeni girişlere açık ve rekabetçi yapıda olduğu
değerlendirilmektedir.
(20) Nitekim kontak lens pazarına (renkli kontak lens dâhil) giriş için sermaye, know-how ve
mevzuat açısından kayda değer bir giriş engeli bulunmamaktadır7. Tüm kontak lensler
(renkli lensler de dâhil, plano lensler hariç) tıbbi cihaz mevzuatına tabi ürünlerdir. Kontak
lensler, genel olarak yurt dışında üretim yapan firmalar tarafından Türkiye'ye ithal
edilmektedir. Sonrasında ise, kontak lens depolarına ve doğrudan perakende satış
yapan optisyenlik müesseselerine satış gerçekleştirilmektedir. Ürünün ithalatına yönelik
herhangi bir kota ya da gümrük engeli bulunmamakta olup, ürünün nakliyesi kolaydır.

4 Bu veri ithalatçı/üretici firmaların depolara ve perakendecilere yaptıkları satışları göstermekte olup,
perakendecilerin nihai kullanıcıya yaptığı satış verisi değildir.
5 ALCON’dan gelen bilgilerde, kontak lens pazar verilerini derleyen tek kuruluşun Avrupa merkezli
EuromContact olduğu, söz konusu kuruluşun sınırlı sayıda teşebbüsten (Türkiye için ALCON, Johnson &
Johnson, Bausch&Lomb, Cooper Vision gibi markalar) veri talep ettiği, ancak bu verilerin standart yapıda
olmadığı, örneğin ALCON tamamen depolar ya da optiklere gerçekleştirdiği satışları paylaşırken, başka
firmaların Türkiye’ye ithal ettikleri lensleri paylaşabildiği, bu noktada ithal lenslerin tümünün Türkiye
pazarına sunulmadığı, öte yandan kozmetik lens gibi bazı kategorilerde önemli pazar gücüne sahip
olabilecek yerel distribütör ve fason ithalat verilerinin EuromContact tarafından hesaba katılmadığı ifade
edilmiştir. Bu noktada, ithalat yoluyla pazara giren Opmar Optik Merkezi San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin (Opmar
Optik) CosmoClean, Desio (renkli lens), Adore (renkli lens), Atasun Optik Perakende Tic. A.Ş.’nin (Atasun
Optik) Iwear, CİHAN MEDİKAL/OPAK’ın Elegance ve Freshcolors, BB Optik’in Clear 1 Day ve Clear
marka lenslerine ilişkin verilerin söz konusu hesaplamada yer almadığı ifade edilmektedir.
6 CİHAN MEDİKAL, ürettiği/ithal ettiği ürünlerin neredeyse tamamını OPAK’a satmaktadır.
7 13.08.2013 tarihli ve 13-47/639-278 sayılı Kurul kararı.
19-22/333-150
6/12

(21) Pazarda dağıtıcı konumunda bulunan kontak lens depoları ise 15.05.2014 tarihli ve
29001 sayılı Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliğine göre satış merkezi
olmaya hak kazanmış ve yetki belgesi almış olan işletmelerdir. Kontak lens depolarının
perakende satışı bulunmayıp, perakende satış yapan optisyenlik müesseselerine satış
yapmaktadırlar. Optisyenlik müesseseleri, bireysel ve zincir optikler olmak üzere ikiye
ayrılmaktadır. Bireysel optikler, genellikle bir perakende mağazası bulunan, lokasyon
açısından değişiklik gösterebilmekle birlikte genel olarak hastane çevreleri ve merkezi
olmayan sokak ve mahallelerde bulunan noktalardır. 2018 yılında Türkiye’de kontak
lens pazarında faaliyet türlerine göre mevcut oyuncuların (depo, zincir optik, bireysel
optik) ve şubelerinin sayılarına aşağıdaki tabloda yer verilmektedir.
Tablo 2- Kontak Lens Pazarında Faaliyet Gösteren Oyuncular ve Şube Sayıları - 2018
Faaliyet Adet Şube Sayısı
Lens Deposu 6 70
Zincir Optik8 50 670
Bireysel Optik ~6000 ~6000
TOPLAM ~6056 ~6740
Kaynak: ALCON’dan Gelen Bilgiler
(22) Kontak lenslerin nihai tüketiciye satışı, yasal olarak kontak lens reçetesi karşılığında
yapılmaktadır. 5193 sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun ve 18.01.2014 tarihli ve 28886
sayılı Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca, yalnızca
ruhsat alan optisyenlik müesseseleri bu satışı gerçekleştirebilmektedir.
I.2.2. İlgili Ürün Pazarı ve Coğrafi Pazar
(23) Başvuru konusu iddialar ALCON’un genel olarak kontak lens pazarında haklı gerekçesi
bulunmaksızın OPAK ve HARBİ OPTİK’in faaliyetlerini önemli ölçüde zorlaştırdığına ve
hâkim durumunu kötüye kullandığına yöneliktir. ALCON’un kontak lens üretimi (yurt
dışında) ve satışını yaptığı, OPAK’ın kontak lens alımı ve optisyenlik mağazalarına
satışını yaptığı, HARBİ OPTİK’in ise optisyenlik müessesesi olarak nihai tüketiciye ürün
sunduğu hususları başvurularda yer almaktadır. Mezkûr başvurularda kontak lens
ürünlerinin tamamının tarafların aralarındaki ticari münasebete konu olduğu görülmekte,
herhangi bir alt pazar veya yan ürün özelinde bir uygulamanın mevzubahis olmadığı
anlaşılmaktadır.
(24) 13.08.2013 tarihli ve 13-47/639-278 sayılı Kurul kararında, ilgili ürün pazarına ilişkin
aşağıdaki değerlendirmeye yer verilmiştir:
“…kontak lenslerin tedavisinde kullanıldıkları görme bozukluğuna, kullanım şekillerine,
kullanım amaçlarına, imal edildikleri materyale, sağladığı konfora göre alt kategorilere
ayrılabildiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, dosya konusu ilgili ürün pazarının kontak
lenslerin tüketici nezdindeki nitelikleri, kullanım amaçları ve fiyatları açısından
birbirleriyle ikame edilebilen kontak lens ürün gruplarından müteşekkil alternatif ilgili
ürün pazarları olarak tanımlanması mümkündür. Bununla birlikte, arz açısından her ne
kadar anılan kategorilerin her birisi ayrı bir üretim yöntemi ile üretilse de sektördeki
firmalar, bu kategorilerden sadece bir tanesinde değil, her birinde yer alacak şekilde
faaliyet göstermekte, lens depoları da aynı şekilde hemen hemen her ürün grubunun
satış ve pazarlamasını gerçekleştirmektedir. Bu doğrultuda ilgili ürün pazarı, ‘kontak
lens pazarı’ olarak belirlenmiştir.”
(25) Mevcut önaraştırma kapsamında elde edilen bilgilerin, yukarıda yer verilen Kurul
kararındaki tespitlerle benzer nitelikte olduğu dikkate alınarak, ilgili ürün pazarı en geniş

8 En az 5 adet mağaza veya şubeye sahip olan optikler kastedilmektedir.
19-22/333-150
7/12

haliyle “kontak lens pazarı” olarak belirlenmiştir. İlgili coğrafi pazar ise “Türkiye” olarak
tanımlanmıştır.


I.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
I.3.1. Önaraştırma Çerçevesinde Elde Edilen Bilgiler
I.3.1.1. OPAK’tan Edinilen Bilgiler
(26) OPAK’tan bilgi talebine istinaden gelen cevabi yazıda özetle;
- 17.07.2018 tarihinde Air Optix Hydraglyde markalı orijinal ürünler içerisinde yer alan
blisterların (ambalajların) çıkarılarak Air Optix Night and Day Aqua isimli ürünler için
üretilen orijinal kutuların taklitleri içerisine yerleştirildiğinin ve Avrupa ülkelerine ihraç
edildiğinin üçüncü kişilerden öğrenildiği ve gereğinin yapılması için ALCON ve
NOVARTİS AG yetkililerine bu işlemlerin bildirildiği, ancak 06.09.2018 tarihine kadar
sahte ürün iddialarının açıklığa kavuşturulmadığı, bu nedenle OPAK’ın bahse konu
sahte ürünlerle ilgili açıklama yapılana dek ALCON ürünlerinin satışını durdurduğu,
06.09.2018 tarihinden 26.11.2018 tarihine kadar optik mağazaların ALCON ürünlerini
temin edememesinden doğan taleplerini dile getirmek ve sektörü daha fazla zor
durumda bırakmamak adına “Optik Sektörünün Dikkatine” başlıklı bir yazının kaleme
alınarak sahte lens vakası ile ilgili sorumluluğun ALCON’a bırakıldığı ve kamuoyuna
ALCON ürünlerinin satışına yeniden başlanacağının bildirildiği, aynı gün içerisinde
Beykoz Sulh Ceza Hakimliği tarafından ilgili yazıya erişimin engellenmesi kararı
verildiği,
- Sahte ürünlerin ALCON tarafından piyasaya sürülmediği, OPAK ve HARBİ OPTİK
tarafından ALCON’a yönelik böyle bir iddiada bulunulmadığı, piyasada ne kadar
sahte ürün olduğuna dair net bir bilgi bulunmamakla birlikte Türkiye İlaç ve Tıbbi
Cihaz Kurumu (TİTCK) yetkilileri tarafından belirtildiği üzere yaklaşık 40.000 kutu
ürünün ALCON tarafından imha edildiğinin bilindiği,
- ALCON’dan en son ürünün Eylül 2018’de alındığı, ALCON’un 30.10.2018 tarihli
ihtarnamesiyle OPAK ve HARBİ OPTİK ile ticari ilişkilerini sonlandırdığını bildirdiği,
05.11.2018 tarihli ALCON’a çekilen ihtarnameler doğrultusunda da teşebbüsün
harekete geçmediği ve ürün siparişlerini aldığı “easyonline” sistemini de OPAK ve
HARBİ OPTİK’e kapattığı,
- Taraflar arasında Kasım 2016 tarihine kadar herhangi bir ticari husumet veya
uyuşmazlık yaşanmadığı, ancak bu tarihten itibaren ALCON’un 29001 sayılı Tıbbi
Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği’ne aykırı olarak kontak lens ürünlerinin
reklam, tanıtım ve pazarlamasını yapmaya başladığı, basiretli bir tacir olarak
davranmadığı ve bu nedenle OPAK tarafından yetkili kurumlara başvurulduğu,
süregelen uyuşmazlıkların birçok davaya konu olduğu, OPAK’ın mevcut stokunda
bulunan son ALCON ürünlerinin ALCON tarafından iade alınmadığı ve bunun da
dava konusu olduğu
hususları iddia ve ifade edilmektedir.
(27) OPAK’tan gelen cevabi yazıda ayrıca, aşağıdaki tablolarda yer alan bilgiler
sunulmuştur;
Tablo 3- OPAK’ın Toplam Kontak Lens Satış Adedi ve Cirosu 2015-2018
Yıl Adet (Kutu) Ciro (TL)
2015 (…..) (…..)
19-22/333-150
8/12

2016 (…..) (…..)
2017 (…..) (…..)
20189 (…..) (…..)

Tablo 4- OPAK’ın 2015-2019 (2019’un ilk çeyreği) Kontak Lens Satış Cirosu İçinde Üretici
Teşebbüslerin Aldığı Pay (%)
Teşebbüs 2015 2016 2017 2018 2019
ALCON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Johnson & Johnson (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Bausch & Lomb (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Cooper Vision (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
CİHAN MEDİKAL10 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Diğer (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00
Kaynak: OPAK Tarafından Gönderilen Bilgiler ve Raportörlerin Hesaplamaları
(28) Son dört yıllık dönem lens satışları incelendiğinde, OPAK’ın ALCON marka lens
satışlarının 2017 yılından itibaren azaldığı; söz konusu azalışın büyük oranda
ALCON’un en önemli rakiplerinden olan Johnson&Johnson markalı lensler ile telafi
edildiği görülmektedir. Öte yandan, OPAK satışlarında özellikle 2017 yılından itibaren
OPAK’ın bağlantılı teşebbüsü konumunda olan CİHAN MEDİKAL’in ağırlığının arttığı,
2019 ilk çeyrek itibarıyla OPAK satışları içerisinde bu teşebbüsün ağırlığının %(…..)
yükseldiği görülmektedir. Öte yandan, OPAK tarafından gelen bilgilerde teşebbüsün
toplam kontak lens alım pazarındaki payı 2018 yılı için %(…..) olarak ifade edilmektedir.
I.3.1.2. ALCON’dan Edinilen Bilgiler
(29) ALCON’da yapılan inceleme sırasında edinilen bilgiler çerçevesinde ve daha sonra
teşebbüs tarafından gönderilen cevabi yazıda özetle;
- ALCON’un kontak lens ve bakım solüsyonu ürünlerinin satışını yaptığı müşteri
tiplerinin; bireysel optikler, zincir optikler, kontak lens depoları ve ecza depoları
olduğu,
- Piyasada ALCON’a rakip başlıca markaların Johnson & Johnson, Cooper Vision,
Bausch & Lomb ve Zeiss olduğu,
- Kontak lenslerin reçeteyle verildiği, satışa sunulan her ALCON ürününün rakip marka
ikamesinin olduğu, doktorun yazdığı reçetedeki markanın alınma zorunluluğunun
bulunduğu ancak piyasada reçetesiz olarak da satış yapıldığı, sonuç olarak kontak
lens pazarında etkin rekabet ortamının mevcut olduğu,
- Türkiye’de zincir optikler dâhil olmak üzere yaklaşık olarak 6000 optisyenlik
müessesesinin bulunduğu, ara satıcıların lokal depoları sayesinde daha kolay
dağıtım ağına sahip olmalarının optisyenlik müesseseleri tarafından tercih sebebi
olabildiği,
- OPAK ile aralarındaki ticari ilişkinin 2000’li yıllarda başladığı, daha öncesinde
OPAK’ın perakende kanalı olan HARBİ OPTİK ile de çalışıldığı, özellikle optik
kanalına yapılan doğrudan satışların artması ile birlikte 2016 yılında lens deposu olan
OPAK ile hukuki anlamda bir takım sorunlar yaşanmaya başlandığı, bununla birlikte
dava sürecine rağmen OPAK ile çalışılmaya devam edildiği, aralarında hiçbir zaman

9 OPAK tarafından 2019 ilk dört ayında (…..) kutu satış yapıldığı ve (…..) TL ciro elde edildiği beyan
edilmiştir.
10 CİHAN MEDİKAL, şikayetçi OPAK’ın bağlantılı teşebbüsü konumundadır. CİHAN MEDİKAL, Elegance
markalı lenslerin neredeyse tamamını OPAK’a satmaktadır. Dolayısıyla, lens deposu olan OPAK, aynı
zamanda Elegance markalı lenslerin Türkiye’deki dağıtımını üstlenmektedir.
19-22/333-150
9/12

yazılı bir sözleşmenin bulunmadığı, T.C. Sağlık Bakanlığına OPAK tarafından
yapılan başvuru sonrasında OPAK’a ait çevrimiçi bir yayın olan
üzerinden ALCON hakkında gerçeği yansıtmayacak şekilde haberler yayınlandığı,
bu süreç içerisinde ürün iadesi ve diğer çeşitli ticari uygulamalar ile ilgili davaların
açıldığı,
- ALCON’un hiçbir zaman OPAK’a ürün vermeme gibi bir politikasının bulunmadığı,
aralarında 20’yi aşkın dava ve hukuki uyuşmazlık olmasına rağmen ürün vermeye
devam edildiği ancak güncel durumda OPAK’ın tüm piyasaya ALCON ürünlerini
satmayı durdurduğunu ilan etmesi ve ALCON hakkında üzerinden
karalayıcı yazılar yazması ve alımlarını durdurması gibi birçok sebepten ötürü ticari
ilişkiyi feshetmek zorunda kalındığı,
- ALCON ürünlerinin nihai kullanıcıya ulaştırılmasını sağlayan zincir optikler, bireysel
optikler ve kontak lens depoları bakımından, ALCON’un en büyük beş müşterisinin
2018 yılındaki kontak lens ile renkli kontak lens alım miktarları ve bu alımların mali
değerinin aşağıdaki gibi olduğu;
Tablo 5- ALCON’un En Büyük 5 Müşterisi - 2018

2018
KUTU TL
Toplam Kontak
Lens
Renkli Kontak
Lens
Toplam Kontak
Lens
Renkli Kontak
Lens
ZİNCİR OPTİKLER
ATASUN OPTİK (…..) (…..) (…..) (…..)
GÖZGRUP OPTİK (…..) (…..) (…..) (…..)
DERİGO VE OPMAR (…..) (…..) (…..) (…..)
EMO OPTİK (…..) (…..) (…..) (…..)
ELEGANCE OPTİK SAN. (…..) (…..) (…..) (…..)
BİREYSEL OPTİKLER
MİKON MEDİKAL (…..) (…..) (…..) (…..)
LENS MARKET (…..) (…..) (…..) (…..)
LENS AKADEMİ (…..) (…..) (…..) (…..)
BERA OPTİK (…..) (…..) (…..) (…..)
VİSİONLENS (…..) (…..) (…..) (…..)
KONTAK LENS DEPOLARI
OPAK OPTİK (…..) (…..) (…..) (…..)
OPAK11 (…..) (…..) (…..) (…..)
LENS MEDİKAL (…..) (…..) (…..) (…..)
HASAN ARI (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: ALCON Tarafından Gönderilen Bilgiler
hususları ifade edilmiştir.
I.3.2. Değerlendirme
(30) Önaraştırma konusu iddialar ALCON’un hakim durumda olduğu, haklı gerekçesi
bulunmaksızın şikayetçi ile aralarındaki sözleşmeleri feshetmek ve OPAK ve HARBİ
OPTİK aleyhine ayrımcılık yapmak suretiyle hakim durumunu kötüye kullandığına
yöneliktir. Söz konusu iddiaların 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında
incelenebilmesi mümkündür.
(31) 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesinde hakim durumdaki teşebbüslerin bu hakim
durumlarını kötüye kullanmaları yasaklanmış ve maddenin devamında örnek
mahiyetindeki kötüye kullanma halleri sıralanmıştır. Herhangi bir teşebbüsün 4054
sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal edebilmesi için öncelikle hakim durumda olması ve
ardından söz konusu hakim durumunu kötüye kullanması gerekmektedir.

11 OPAK, ALCON’dan 2016 yılında (…..)TL, 2017 yılında (…..)TL değerinde ürün satın almıştır.
19-22/333-150
10/12

(32) Dosya kapsamında, ALCON’un hakim durumda olup olmadığından bağımsız olarak
şikayet konusu eylemin kötüye kullanma olup olmadığı değerlendirilmiştir.
(33) Başvurularda ALCON’un hâkim durumda olduğu, OPAK ve HARBİ OPTİK’in ALCON’a
göre alt piyasada faaliyet gösterdiği, reddetme eyleminin alt pazarda rekabet etmek için
vazgeçilmez bir ürüne ya da hizmete ilişkin olduğu, alt pazarda etkin rekabetin ortadan
kaldırılmasının muhtemel olduğu ve tüketici zararına yol açtığı durumlarda rekabeti
kısıtlayıcı bir davranış olarak değerlendirilebildiği, 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesinin
(b) bendi gereği ayrımcılığın kötüye kullanma hallerinden biri olduğu, ALCON’un OPAK
ve HARBİ OPTİK haricinde ilgili ürün pazarındaki diğer teşebbüslere karşı dışlayıcı bir
tavrının bulunmadığı, bu nedenle ayrımcılık eylemiyle de hâkim durumunu kötüye
kullandığı iddia edilmektedir.
(34) 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesinde örnek mahiyetinde kötüye kullanma halleri
belirtilmiş ve “Eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit hak, yükümlülük ve edimler için farklı
şartlar ileri sürerek, doğrudan veya dolaylı olarak ayırımcılık yapılması” bu hallerden
birisi olarak sayılmıştır. Buna göre, 4054 sayılı Kanun kapsamında bir ihlal tespit
edilebilmesi için alıcıların “eşit durumda” olmaları ve bu alıcılara “aynı hak, edim ve
yükümlülükler” için farklı şartların öne sürülmüş olması gerekmektedir.
(35) Hakim durumdaki firma tarafından gerçekleştirilen ayrımcılık uygulamaları sonucunda
uygulamadan etkilenen teşebbüslerin faaliyet gösterdikleri pazarın seviyesine göre iki
tür zararın ortaya çıkabileceği kabul edilmektedir. Eğer uygulama, hakim durumdaki
firmanın rakiplerini pazardan dışlamak veya faaliyetlerini zorlaştırmak sonuçlarını
doğuruyorsa “birinci seviye” bir etkiden bahsedilmekte; bunun aksine eğer uygulama,
alt pazardaki bazı teşebbüsleri rakipleri karşısında dezavantajlı konuma getiriyor ve bu
pazardaki rekabeti olumsuz şekilde etkiliyor ise “ikincil seviye” bir etkinin ortaya çıktığı
kabul edilmektedir.
(36) Dosya içeriğinde yer alan bilgilerden, yıllar itibarıyla ALCON’un OPAK’a yaptığı satış
miktarlarında düşüş olduğu anlaşılmaktadır. Bu noktada ALCON’un, OPAK’ın pazardan
dışlanmasına yönelik davranışlar içinde olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.
ALCON’un satış politikasını göstermesi bakımından son üç yıllık satışlarının kanal
bazında dağılımına aşağıda yer verilmektedir.
Tablo 6- ALCON’un Kanallar İtibarıyla Toplam Kontak Lens Satışları ve Dağılımı
Satış Kanalları 2016 2017 2018
Satış (TL) Pay (%) Satış (TL) Pay (%) Satış (TL) Pay (%)
Bireysel Optikler (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Zincir Optikler (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kontak Lens Depoları (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) 100,00 (…..) 100,00 (…..) 100,00
Kaynak: ALCON Tarafından Gönderilen Bilgiler
(37) ALCON’un kanal bazında satışları incelendiğinde, teşebbüsün özellikle 2018 yılından
itibaren bireysel optiklere satışlarının arttığı görülmektedir. 2018 yılında ALCON’un lens
depolarına yaptığı satış miktarındaki azalmayı, bireysel optiklere yapılan satışlarla telafi
ettiği değerlendirilmektedir.
(38) Bu noktada, ALCON’dan ürün temininde OPAK ile aynı seviyede faaliyet gösteren ve
ALCON’dan alım yapan diğer kontak lens depolarının görüşleri önem arz edebilecektir.
Önaraştırma kapsamında, OPAK’ın kontak lens deposu olan rakiplerine ALCON’un
dışlayıcı uygulamalarının olup olmadığı sorulmuş, öte yandan marka bazında satış
miktarları talep edilmiştir. Lens depoları ZÜMRÜT LENS, LENS MEDİKAL ve OPAK
OPTİK’ten edinilen bilgilerde, ALCON ürünlerinin temin edilmesinde herhangi bir
sorunun yaşanmadığı, ALCON ürünlerinin piyasada alternatif kanallardan temin
19-22/333-150
11/12

edilebildiği, ALCON’un müşterilerine online sipariş verme imkânını sağladığı hususları
ifade edilmiştir. Sonuç olarak, ALCON ürünlerinin piyasada alternatif temin kanalları da
mevcut olup, OPAK’ın faaliyetlerinin zorlaştığı yönünde bir tespit yapmak mümkün
değildir.
(39) Bu noktada, şikayete konu ALCON’un OPAK’a ürün temin etmediği iddiasına ilişkin
olarak, iki teşebbüs arasındaki ticari ilişki ve bu çerçevede yaşanan sorunların
irdelenmesi gerekmektedir. Önaraştırma kapsamında 07.05.2019 tarihinde ALCON’da
yapılan yerinde incelemede elde edilen “Alcon’a İdari Yaptırım Kararı” başlıklı ve “Optik
Sektörünün Dikkatine” başlıklı belgelerde adlı internet sitesi üzerinden
OPAK; ALCON’un ürünlerini neden satmadığını, ALCON’un sahtecilik olayı ile ilgili
herhangi bir açıklama yapmadığını, TİTCK tarafından ALCON’un sözlü ve yazılı olarak
uyarıldığını, sahte olan ürünlerin yurtdışında toplatıldığını ve yurtiçinde de bazılarının
imha edildiği konusunda OPAK tarafından ilgili kurum ve kuruluşların bilgilendirildiğini
ancak ALCON’un olaylara tamamıyla sessiz kaldığını belirtmektedir.
(40) Benzer şekilde, yerinde incelemede elde edilen bir diğer belgede
adresinde yayımlanan ve şikâyetçi konumundaki Erol HARBİ tarafından kaleme alınan
“OPAK LENS ULUSLARARASI TEDARİKÇİLERDEN BİRİNİN ÜRÜNLERİNİ NEDEN
SATMIYOR?” başlıklı haberde OPAK’ın ALCON ürünlerini satmama aşamasına
gelişinin nedenleri kısmen aşağıda sıralanmaktadır:
“…
Bizi bu firmadan uzaklaştırıp, ürünlerini satmama kararı aldıran sebeplerimiz
şunlardır:
 Marka ve ürünleriyle tüm dünyada başarılı olmuş uluslararası bu firmanın yerel
yönetimindeki yetersiz ve yanlış tutumlar. (…)
 Yasal olmadığı halde internetten online kontak lens satışı yapan sitelere verilen
destek.
 Reklam yönetmeliğine tamamen aykırı olmasına rağmen aylar boyunca internet
sitesi üzerinden kontak lens son kullanıcılarına indirimli ürün alma olanağı
sağlayarak, yerel bağımsız optisyenlik müesseselerini haksız rekabete
uğratmak.
 Türkiye’deki kontak lens ve optik pazarının gelişimine ve büyümesine katkıda
bulunmak yerine, yıllık satış hedeflerini tutturmak için bilinçli olarak yurtdışına
lens satışı yapan şahıslara ürün temin etmek, paralel ithalata göz yummak.
 Uluslararası bu şirketin yerel yöneticilerinin optik sektöründeki derneklerden
birinin içinde iktisadi işletme kurma önerisini getirerek, dernek yöneticilerini asli
görevlerini yapmak yerine dernek üzerinden ticarete teşvik etme yoluyla optik
sektöründe bölünmelere sebep olması
 Yine bu uluslarası şirketin yerel yöneticilerinin iş ortaklığı kapsamında sır olması
gereken bilgileri üçüncü şahıslarla paylaşması.
 Bir gece operasyonuyla ürünlere fiyat zammı yapılması.
 Yine yerel yönetimin, kullanıcıların ucuza aldığını sandığı ürünün aslında
pahalıya aldığı başka bir ürün olması konusunda gerçekleştirilen sahtecilik
karşısındaki tutumu.
(…)”
19-22/333-150
12/12

(41) İlgili internet sitesinde yayımlanan benzer nitelikli haberler sonucunda ALCON ve
OPAK’ın arasındaki ticari ilişkinin zarar gördüğü, hatta tarafların karşılıklı olarak
tazminat talepleri içeren istemleriyle birlikte yetkili mercilere başvurdukları
anlaşılmaktadır. ALCON’dan elde edilen bilgilerden, ALCON ve OPAK arasında 2016
yılında iki, 2017 yılında yedi, 2018 yılında 16 ve 2019 yılında mevcut döneme kadar
yedi adet olmak üzere karşılıklı dava ve icra takip süreçleri yaşandığı görülmektedir.
Söz konusu olaylar sonrasında, ALCON ve OPAK birbirlerine karşılıklı ihtarnameler
çekmiş ve mevcut durum OPAK’ın aldığı ürünleri ALCON’a iade talebine kadar ilerlemiş
ve taraflar arasında mal alım satımına ilişkin ticari münasebet tamamıyla son bulmuştur.
(42) Söz konusu bilgi ve belgeler bir arada değerlendirildiğinde, ALCON tarafından OPAK’a
ürün satışının sonlanmasının ardında taraflar arasındaki ticari uyuşmazlıkların
bulunduğu anlaşılmaktadır. Esasen, taraflar arasındaki ticari ilişkide OPAK’ın,
ALCON’dan ürün almama niyetine işaret eden açıklamalar ağırlık kazanmaktadır.
OPAK’ın sahte lens iddialarına ilişkin olarak internet ortamında ALCON hakkında
yazılar kaleme alması ve ALCON’dan ürün alınmayacağını beyan etmesi, öte yandan
mevcut lenslerin iade talebi gibi hususların uyuşmazlıkların kaynağını teşkil ettiği
anlaşılmaktadır. Önaraştırma kapsamında ALCON’da yapılan yerinde inceleme ve
görüşmede ALCON yetkilileri tarafından, mahkeme süreçleri devam etmesine rağmen
OPAK’a yakın zamana kadar ürün sağlandığı, hukuki sorunların çözülmesi durumunda
OPAK’a ürün verebilecekleri ve bunun aksi yönde bir politikalarının olmadığı dile
getirilmiştir.
(43) ALCON ile OPAK arasındaki ticari ilişki dikey yönlü olup, üst pazardan tedarik edilen
ürünün salt yeniden satışı veya dağıtımı söz konusudur. OPAK’ın son üç yıllık satışları
incelendiğinde, kontak lens ürünlerinin ikamesini bulunduran diğer teşebbüslerden
alımlarını yoğunlaştırdığı görülmektedir. Bu noktada ALCON OPAK’a ürün sağlamasa
dahi, OPAK’ın piyasada alternatif kaynaklardan ürün temin edebildiği, ALCON marka
ürünlerin ikamelerinin bulunduğu görüldüğünden OPAK’ın halihazırdaki faaliyetlerine
devam edebildiği anlaşılmaktadır. Öte yandan, sözleşme yapmanın reddi hakim
durumdaki bir teşebbüs tarafından gerçekleştirildiği takdirde ihlal niteliği taşıyabilecektir.
Gerek ithalatın gerek pazara girişlerin önünde bir engel bulunmamasının, Tablo 1’de
yer alan pazar paylarının ve pazar paylarının yıllara göre değişimlerinin, özellikle
Johnson & Johnson’ın pazar payının ALCON’a yakınsamasının dikkate alınmasıyla
kontak lens pazarında ALCON’un hakim durumda bulunduğunun kabulünün güç olduğu
değerlendirilmektedir. Ayrıca, taraflar arasında ürün tedariğine ilişkin yaşanan
sorunların, temel olarak yukarıda taraflar arasında süregelen ticari uyuşmazlıklar
nedeniyle gerçekleştiği tespit edilmektedir.
(44) Sonuç olarak, dosya kapsamında OPAK tarafından öne sürülen iddialar bir bütün olarak
değerlendirildiğinde, OPAK’a karşı ayrımcı ve/veya dışlayıcı herhangi bir uygulama ile
karşılaşılmadığı; bu çerçevede ALCON’un davranışlarının 4054 sayılı Kanunun 6.
maddesi kapsamında bir kötüye kullanma hali teşkil etmediği ve dolayısıyla geçici tedbir
uygulanmasına yer olmadığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(45) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın
tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak
üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.




Full & Egal Universal Law Academy