Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 17-26/388-168
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Akpet Akaryakıt Dağıtım A.Ş.’nin yapmış olduğu dikey anlaşma ve çeşitli uygulamalar yoluyla 4054 sayılı Kanun’u ve 2002/2 sayılı Tebliğ’i ihlal ettiği iddiası
Karar Tarihi: 09.08.2017

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2017-1-32 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 17-26/388-168
Karar Tarihi : 09.08.2017
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Şükran KODALAK, Mehmet AYAN
B. RAPORTÖRLER: Zeynep MADAN, Zekeriya TURAN
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Necla TATLIDERE
Temsilcisi: Av. Ayşegül GÜNEŞLİ
Nenehatun Cad. No:90/4 GOP Çankaya/Ankara
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : Akpet Akaryakıt Dağıtım A.Ş.
Akatlar Mah. Ebulula Mardin Cad. No:22 Maya Park Tower 1
Pk:34335 Beşiktaş/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Akpet Akaryakıt Dağıtım A.Ş.’nin yapmış olduğu dikey
anlaşma ve çeşitli uygulamalar yoluyla 4054 sayılı Kanun’u ve 2002/2 sayılı Tebliğ’i
ihlal ettiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle; 20.09.2005 tarihinde başvuruya konu
taşınmaz üzerinde Aytemiz Akaryakıt Dağıtım ve Pazarlama A.Ş. (AYTEMİZ)1 lehine tesis
edilen 15 yıl süreli intifa hakkının 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054
sayılı Kanun) ve 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin (2002/2
sayılı Tebliğ) ilgili maddeleri uyarınca beş yılı aşan süreler bakımından hüküm ifade
etmediği, bu nedenle gerekli işlemlerin yapılması talep edilmiştir
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 25.05.2017 tarih ve 3667 sayı ile giren başvuru
üzerine hazırlanan 15.06.2017 tarih ve 2017-1-32/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu,
03.07.2017 tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve 17-20/332-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Konuya ilişkin karar uyarınca düzenlenen 27.07.2017 tarih
ve 2017-1-32/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- İstasyonun bulunduğu taşınmazın intifa hakkının tapuda yeni unvanı Akpet Akaryakıt
Dağıtım A.Ş. (AKPET) olan AYTEMİZ lehine tesis edildiği,
- AKPET ile bağlantılı olan Lukoil Eurasia Petrol A.Ş. (LUKOİL) ile istasyonda faaliyet
gösteren bayi Atlas Turbo Akaryakıt İnş. Oto. San. Tic. A.Ş. (ATLAS) arasındaki dikey
ilişkinin 01.01.2018 tarihine kadar 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında grup muafiyetinden
yararlanabileceği,
- Dolayısıyla AKPET hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma
açılmasına yer olmadığı ve şikayetin reddedilmesi gerektiği
ifade edilmiştir.

1 Dosyada yer alan bilgiler doğrultusunda, bahse konu intifa hakkı tapuda halen AYTEMİZ adına bulunsa
da 06.12.2006 tarih ve 6698 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi ilanıyla birlikte şirketin unvanının Akpet Akaryakıt
Dağıtım A.Ş. olarak değiştirildiği anlaşılmıştır. Bu gerekçeyle şikâyet dilekçesinde bahsi geçen AYTEMİZ
yerine inceleme AKPET hakkında yürütülmüştür.
17-26/388-168
2/6


I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Dosya Konusu Dikey Anlaşmaya Yönelik Bulgular
(5) Yapılan başvuruda özetle;
- Necla TATLIDERE’e ait olan "Kastamonu ili, Yukarıbatak Köyü, Ayvalı Üstü Mevkii
Kartal ilçesi, 288 Parsel” cinsli taşınmazların tapu kaydı üzerinde AYTEMİZ lehine
20.09.2005 tarihinde 15 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiği,
- Başvuru konusu intifa sözleşmesinin beş yılı aşan süreler bakımından 2002/2 sayılı
Tebliğ kapsamında grup muafiyetinden yararlanamadığı ve 4054 sayılı Kanunun 5.
maddesine göre beş yıldan uzun süreli söz konusu intifa sözleşmesinin artık hüküm
ifade etmediği
iddia edilerek, AYTEMİZ hakkında gerekli işlemlerin yapılması talep edilmiştir.
(6) Konuya ilişkin bilgi isteme yazısına cevaben Lukoil Eurasia Petrol A.Ş. (LUKOİL)2
tarafından gönderilen ve Kurum kayıtlarına 05.07.2017 tarihinde giren yazıda ise özetle;
- Taşınmaz ile ilgili ilişkinin Tansüt Petrol Gıda inşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. (TANSÜT
PETROL) ile AKPET arasında 2005 yılında akdedilen beş yıl süreli bayilik sözleşmesi
ile başladığı, bununla birlikte bu bayilik sözleşmesinin suretinin müvekkil şirketler
kayıtlarından temin edilemediği,
- İlgili taşınmaz üzerinde 20.09.2005 tarihinde AKPET lehine 15 yıl süreli intifa hakkı tesis
edildiği, bu tarihte taşınmazın Fatma Zehra TAN isimli şahsa ait olduğu, malikin, bayi
TANSÜT PETROL’ün yetkilisi Hüseyin TAN ile aynı soyadına sahip olduğu, bu nedenle
bayi ve malikin bağlantılı olduğunun değerlendirilmesi gerektiği,
- İlk bayilik ilişkisinin, süresi sona ermeden taraflarca feshedildiği, sonrasında bayi
Egemen Kerestecilik Akaryakıt inş. Kuy. Nak. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Sti. (EGEMEN
AKARYAKIT) ile AKPET arasında 06.05.2008 tarihinde beş yıl süreli bayilik sözleşmesi
akdedildiği,
- Bahse konu taşınmaz mülkiyetinin Levent DURMUŞ isimli şahsa devredildiği malikin,
yeni bayi EGEMEN AKARYAKIT yetkilileri Mustafa DURMUŞ ve Ahmet DURMUŞ ile
aynı soyadına sahip olduğu, bu nedenle bayi ve malikin bağlantılı olduğunun
değerlendirilmesi gerektiği,
- İkinci bayilik ilişkisinin de süresinden önce taraflarca feshedildiği, sonrasında Erinç
Enerji Müh. Tur. Pet. Taş. San. Tic. Ltd. Şti. (ERİNÇ ENERJİ) ile (AKPET) arasında
01.10.2010 tarihinde beş yıl süreli bayilik sözleşmesi akdedildiği, bu üçüncü bayilik
ilişkisinin de süresinden önce taraflarca feshedildiği,
- Süreç içerisinde istasyon mülkiyetinin Erdal AKARSU isimli şahsa devredildiği, Erdal
AKARSU’nun istasyonu Aziz HINCARA isimli şahıstan devraldığı, Aziz HUNCARA ve
Erdal AKARSU’nun bayi ERİNÇ ENERJİ ile bağlantılı olup olmadığı müvekkil şirketler
kayıtlarından tespit edilemediği,
- 31.12.2012 tarihli AKPET ile bayi ERİNÇ ENERJİ ve o sırada istasyonun maliki olan
Erdal AKARSU arasında Fesih Protokolü akdedildiği, bu Fesih Protokolü kapsamında
tarafların bayilik ilişkisinin bayi Yeni Doğanay Akaryakıt Petrol ve Petrol Ür. Nak. Gıda
İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.’a (YENİ DOĞANAY) devri ile ilgili olarak bir itirazının
bulunmadığını beyan ettiği, hatta istasyon mülkiyetinin de YENİ DOĞANAY'a devri
hususunda anlaşmaya varıldığı,


2 Kurulumuzun 14.08.2008 tarih ve 08-50/748-304 sayı kararıyla AKPET’in, Lukoil Eurasia Petrol A.Ş.
tarafından devralınmasına izin verilmiştir.
17-26/388-168
3/6

- YENİ DOĞANAY ve AKPET ile bağlantılı LUKOIL arasında 01.01.2013 tarihinde beş
yıl süreli Standart Bayilik Sözleşmesi akdedildiği, YENİ DOĞANAY ve LUKOIL
arasında bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz bir parçası olarak 31.12.2012 tarihinde bir
Bayilik Protokolü imzalandığı,
- Söz konusu Fesih Protokolü ve Bayilik Protokolü’nde 20.09.2005 tarihinde 15 yıl süreli
tesis edilmiş olan intifa hakkının süresinin yeni bayilik sözleşmesine uygun olarak
kısaltılmasına karar verildiği,
- Söz konusu süre kısaltma işlemi yeni bayilik sözleşmelerinin süresine uygun olarak
25.12.2013 tarihinde ilgili tapu müdürlüğü nezdinde gerçekleştirildiği, intifa süresinin
31.12.2017 tarihine kısaltıldığı, YENİ DOĞANAY ile 01.01.2013 tarihinde akdedilen beş
yıl süreli bayilik sözleşmesi süresi ile paralel olarak sona ereceği bu nedenle mevzuata
uygun olduğu,
- Takyidat belgesinde en son malikin Ramazan SÜRÜCÜ isimli şahıs olduğu ve bu
şahsın istasyonun bulunduğu taşınmazı söz konusu intifa süre kısaltma işleminden
sonra 16.10.2014 tarihinde iktisap ettiği,
- Sonrasında yine sözleşmenin taraflarca süresinden önce feshedildiği, bu kez ATLAS
ve AKPET ile bağlantılı LUKOIL arasında 02.06.2016 tarihinde beş yıl süreli bayilik
sözleşmesi akdedildiği,
- ATLAS ile LUKOIL arasında mevcut bayilik sözleşmesi halen yürürlükte olduğu ve
bayilik ilişkisi devam ettiği,
ifade edilmiştir.
I.2. Değerlendirme
(7) Dosya mevcudu bilgi ve belgeler incelendiğinde; 2005 yılında dağıtıcı AKPET ile bayi
TANSÜT PETROL arasında bayilik sözleşmesi imzalandığı ve 20.09.2005 tarihinde dosya
konusu istasyon üzerinde AKPET lehine 15 yıllık intifa hakkı verildiği görülmektedir.
Müteakiben taraflar arasında çeşitli anlaşmalar ve protokoller imzalanmıştır.
(8) Malik Erdal AKARSU, dağıtıcı AKPET ve bayi ERİNÇ ENERJİ arasında 31.12.2012
tarihinde imzalanan Fesih Protokolü’nün “Protokolün Konusu” başlıklı 1. maddesinde;
“Anılan akaryakıt satış istasyonunun, Akpet marka ve logosu altında işletilmesine ilişkin
Akpet ile işbu Fesih Protokolünün imzasından önce akdettikleri tüm Anlaşmaların ve
eklerinin, işbu Fesih Protokolünün imza tarihinden başlamak üzere aşağıda yazılı şekilde
mutabakat dahilinde sona erdirilmesine, anılan taşınmaz üzerinde Akpet lehine tesis
edilmiş olan intifa hakkının terkini/kısaltılmasına ilişkin hususların Akpet ile Doğanay
(YENİ DOĞANAY) arasında tesis edilecek yeni bayilik anlaşmaları çerçevesinde
kararlaştırılmasına karar vermişlerdir.“ hükmü yer almaktadır
(9) Ayrıca 1. maddenin ikinci paragrafının son cümlesinde ise “…anılan taşınmaz üzerinde
Akpet lehine tesis edilmiş olan intifa hakkının terkini/kısaltılmasına ilişkin hususların Akpet
ile Doğanay (YENİ DOĞANAY) arasında tesis edilecek yeni bayilik anlaşmaları
çerçevesinde kararlaştırılmasına karar vermişlerdir.” hükmü yer almaktadır. Bu hükümle
protokole taraf olan malikin, bayinin ve dağıtıcının istasyon üzerinde kurulu intifa hakkının
yeni bayilik anlaşmasına uygun olarak terkin veya kısaltılmasında iradelerinin olduğu
görülmektedir.

17-26/388-168
4/6

(10) YENİ DOĞANAY ve AKPET ile bağlantılı LUKOIL arasında 01.01.2013 tarihinde beş yıl
süreli bayilik sözleşmesi akdedildiği tespit edilmiştir. Bu bayilik sözleşmenin eki ve
ayrılmaz bir parçası olarak düzenlenen 31.12.2012 tarihli Bayilik Protokolü’nün “İntifa
Hakkına İlişkin Hükümler” başlıklı 3. maddesinde ise;
“Bayi; işbu Protokole konu akaryakıt satış ve servis istasyonunun kurulu bulunduğu
gayrimenkul üzerinde Akpet Akaryakıt Dağıtım A.Ş. (Akpet) lehine 20.09.2005 tarihinde tescil
olunan intifa hakkının, Rekabet Kurumu’nun, akaryakıt sektöründe intifa veya kira gibi kullanım
hakkın veren sözleşmelerin beş yılı aşan sürelerinin muafiyetten yararlanmayacağına dair
internet sayfasında 12.03.2009 tarihinde ilan ettiği duyurusu ile buna paralel olarak tadil edilen
Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz hükümleri ve Kurul’un emsal teşkil eden Kararları gereğince;
18.09.2010 tarihi aşan süresinin muafiyetten yararlanamayacağını ve intifanın terkin
edilmesini talep etme hakkının olduğunu bildirmektedir.
Bu kapsamda Akpet’in; gerek anlaşma görüşmelerinin devam ettiği süreçte gerekse işbu
Bayilik Anlaşmalarının imzası tarihinde anılan intifa hakkının terkini hususunda taraflarına
başvuru yaparak, sözkonusu intifa hakkının terkin edilmesi için haklarının bulunduğunu ve bu
amaçla taraflarınca belirlenecek gün ve saatte temsilcileri vasıtasıyla her türlü işlemi yapmaya
hazır olduklarını bildirdiklerini kabulle;
(a) Anılan tarihte ve sonrasında işbu intifanın terkini yada bu amaçla tanzim olunacak bir
vekaletname taleplerinin bulunmaması,
(b) Tarafların dikey ilişkinin (bayilik) yeniden tesis edilmesi konusunda mutabık olması,
(c) Ve bu çerçevede intifa hakkının terkini ve yeniden intifa ve/veya hukuksal tasarruf hakkı
tesisine ilişkin bir işlemin her iki taraf için de ilave maliyete neden olması sebebiyle;
Aşağıda yazılı şekilde, dikey ilişkiyi sonlandırmaya karar vermişlerdir. Taraflar bu kapsamda,
anılan intifa hakkının, 31.12.2017 tarihinde geçerli olacak şekilde kısaltılması suretiyle tadil
edilmesi ve bakiye süresinin terkin edilmesi hususunda mutabık kalmışlardır.”
denilerek, taraflar arasındaki dikey ilişkinin, tarafların özgür iradeleriyle imzaladıkları yeni
sözleşmeler yoluyla yenilendiği belirtilmiş ve bu doğrultuda AKPET’in 20.09.2005
tarihinden itibaren sahip olduğu 15 yıllık intifa hakkını yapılan yeni bayilik sözleşmesiyle
uyumlu olacak şekilde 31.12.2017 tarihine kadar kısaltacağı kararlaştırılmıştır.
(11) 31.12.2012 tarihinde imzalanan Fesih Protokolü ve Bayilik Protokolü’ne uygun olarak,
01.01.2013 tarihli LUKOIL ile YENİ DOĞANAY arasında beş yıllık bayilik sözleşmesi
imzalanmıştır. 25.12.2013 tarihinde ise bu sözleşmeye uygun olarak AKPET’in, taşınmaz
üzerinde sahip olduğu intifa hakkını 31.12.2017 tarihine kadar kısaltıldığı tespit edilmiştir.
(12) 2002/2 sayılı Tebliğin açıklanmasına ilişkin çıkarılan Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz’un
(Kılavuz) 35. paragrafında “… Beş yıllık süreyi aşacak şekilde zımnen yenilenebilen
rekabet etmeme yükümlülükleri de grup muafiyeti kapsamında değildir. Ancak, süresi beş
yılı aşmayan veya beş yıldan sonraki uzatmanın her iki tarafın açık iradesi ile mümkün
olduğu ve alıcının beş yıllık süre sonunda rekabet etmeme şartına son vermesini
engelleyen herhangi bir durumun olmadığı hallerde rekabet etmeme yükümlülüğü grup
muafiyetinden yararlanacaktır…” şeklinde açıklama yer almaktadır. Kurulumuzun geçmiş
tarihli çeşitli kararlarında3 da belirtildiği üzere, uzun süreden beri devam eden dikey
ilişkilerde, taraflar arasındaki dikey ilişkiye esas teşkil eden sözleşmelerin, tarafların özgür
iradeleriyle imzaladıkları yeni sözleşmeler yoluyla yenilenmesi yeni bir irade beyanı olarak
kabul edilebilmekte ve bu şekilde taraflar arasında yeni bir dikey anlaşmanın
yapıldığından bahisle bu durum, grup muafiyeti kapsamındaki sürelerin hesaplanmasında
göz önüne alınmaktadır.


3 Kurulumuzun 06.06.2012 tarihli, 12-30/877-261 sayılı; 13.06.2013 tarihli, 13-36/465-201 sayılı; 09.10.2013
tarihli, 13-57/796-336 sayılı ve 28.07.2015 tarihli, 15 32/452-136 sayılı kararları.
17-26/388-168
5/6

(13) Dosya kapsamında yeni bir bayilik sözleşmesi imzalanması amacıyla düzenlenen
31.12.2012 tarihli Fesih Protokolü, 01.01.2013 tarihli Standart Bayilik Sözleşmesi, bu
sözleşmenin eki olarak düzenlenen 31.12.2012 tarihli Bayilik Protokolü ve 25.12.2013
tarihinde AKPET’in taşınmaz üzerinde sahip olduğu intifa hakkını bayilik sözleşmesine
uygun olarak 31.12.2017 tarihine kadar kısaltması işlemlerinin tümü dikkate alındığında,
yeni bir dikey anlaşma kurmak yönünde malik dahil tüm tarafların iradelerinin yenilendiği
anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda bildirime konu dikey ilişkinin, bu tarihler doğrultusunda
2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlanabileceği kanaatine varılmıştır.
(14) Bununla birlikte, Kılavuz’un 35. paragrafında “… Bayilik, işleticilik, tedarik vb. sözleşmeler
sürmekteyken intifa, kira, ekipman vb. sözleşmelerin sona erdirilmesi veya tam tersine;
intifa, kira, ekipman vb. sözleşmeler sürmekteyken mevcut bayilik, işleticilik, tedarik
sözleşmeleri sona erdirilerek bu nitelikte yeni bir sözleşme yapılması hallerinde dikey
ilişkinin kesintiye uğramadığı kabul edilecek ve beş yıllık süre bu doğrultuda
hesaplanacaktır.“ açıklaması yer almaktadır. Bu doğrultuda intifanın kurulduğu
25.12.2013 tarihinden sonra AKPET ile bağlantılı LUKOIL ile bayi ATLAS arasında
02.06.2016 tarihinde imzalanan yeni bayilik sözleşmesinin dikey ilişkiyi kesintiye
uğratmayacağı anlaşılmaktadır.
(15) Son olarak yine Kılavuz’un 35. paragrafında “… Beş yıllık rekabet etmeme
yükümlülüğünün süresinin hesaplanmasında başlangıç tarihi olarak, taraflar arasında
süregelen rekabet yasağına dayalı dikey ilişkiye başlangıç teşkil eden ilk anlaşmanın
yapıldığı tarih esas alınacaktır. Taraflar arasındaki, rekabet yasağı içeren bayilik, işleticilik,
tedarik vb. sözleşmeler ile birlikte bu sözleşmelerin süresine etki eden intifa, tapuya şerh
edilmiş kira, ekipman gibi sözleşmelerin hepsinin aynı anda ortadan kalktığı tarih ise,
rekabet yasağının sona erme tarihi olarak değerlendirilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Bu durumda söz konusu dikey ilişkinin bayilik sözleşmesinin imzalandığı 01.01.2013
tarihinden itibaren beş yıl süreyle 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden
yararlanma olanağının bulunduğu ve bu tarihten sonra grup muafiyeti kapsamının dışında
kaldığı değerlendirilmektedir. Öte yandan başvuruya konu istasyonun, bireysel muafiyet
şartlarını taşımadığı da dosya kapsamından anlaşılmaktadır.

17-26/388-168
6/6

J. SONUÇ
(16) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre;
- İstasyonun bulunduğu taşınmazın intifa hakkının tapuda yeni unvanı Akpet Akaryakıt
Dağıtım A.Ş. olan Aytemiz Akaryakıt Dağıtım ve Pazarlama A.Ş. lehine tesis
edildiğine,
- Akpet Akaryakıt Dağıtım A.Ş. ile bağlantılı olan Lukoil Eurasia Petrol A.Ş. ile
istasyonda faaliyet gösteren bayi Atlas Turbo Akaryakıt İnş. Oto. San. Tic. A.Ş.
arasındaki dikey ilişkinin 01.01.2018 tarihine kadar 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara
İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği kapsamında grup muafiyetinden yararlandığına,
- Dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma
açılmamasına,
gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı
yolu açık olmak üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy